شرکت پتروشیمی فن آوران در تاریخ 08/02/1377 تأسیس شد. فعالیت این شرکت در زمین? احداث، راه اندازی و بهره برداری واحدهای متانول، اسید استیک، منواکسید کربن، پروپیلن و وینیل استات منومر به منظور صادرات، استفاده درصنعت پتروشیمی و صنایع پایین دستی است. شرکت پتروشیمی فن آوران، در ساحل خلیج فارس، بندر امام خمینی، منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در زمینی به مساحت 25 هکتار واقع شده است. تراکم واحدهای متانول، اسید استیک و منواکسیدکربن به حدی است که طرح پروپیلن (MTP) باید در زمینی به مساحت 18 هکتار واقع در سایت 2 منطقه ویژه اقتصادی پتروشمی احداث شود. این مجتمع، اولین شرکت در بین تمامی شرکتهای زیر مجموعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی است که پا در عرصه خصوصی سازی گذاشت و چندی قبل 5% از مجموع سهام خود را در بازار بورس عرضه کرد. از نکات قابل توجه در مورد این شرکت آن است که مردم به عنوان اشخاص حقیقی توجه بیشتری به سهام فن آوران کرده اند تا شرکتها به عنوان اشخاص حقوقی. بر اساس آمار و ارقام ارائه شده بیش از 60 درصد سهام شرکت پتروشیمی فن آوران توسط اشخاص حقیقی خریداری شده است.
مهندس احمدرضا اشتری، مدیرعامل شرکت فن آوران، که از ابتدای تأسیس شرکت پتروشیمی فن آوران در هیئت مدیره این شرکت حضور داشته است، هم اکنون در حدود 2 سال است که مدیریت این مجتمع را در اختیار دارد. اشتری در خصوص وضعیت کنونی شرکت توضیح داد: «پتروشیمی فن آوران مجتمعی است که برای تولید یک میلیون تن متانول و 150 هزار تن اسید استیک در سال احداث شده است.»
وی می افزاید: «خوراک واحد متانول، گاز طبیعی و گاز دی اکسید کربن مازاد شرکتهای پتروشیمی رازی و مارون است. خوراک واحد اسید استیک، متانول است و گاز منواکسید کربن.»
وی در خصوص منبع گاز منواکسید کربن گفت: «گاز منواکسید کربن از واحدی میانی تهیه می شود که وظیفه اش تولید خوراک برای واحد اسید استیک است.»
مدیرعامل فن آوران با اشاره به سرمایه 950 میلیارد ریالی شرکت گفت: « عمده این سرمایه شامل سهام شرکت ملی صنایع پتروشیمی، سازمان تأمین اجتماعی و صندوق نفت است.»
وی در ادامه گفت: «در این میان، شرکت ملی صنایع پتروشیمی 16% از مجموع سهام خود را توسط شرکت ملی خصوصی سازی به صورت اوراق بهادار و در 2 نوبت وارد بازار بورس کرده است، با این حال شرکت ملی صنایع پتروشیمی همچنان33% از سهام شرکت فنآوران را همچنان در اختیار دارد.»
اشتری در خصوص میزان سهام سایر سهامداران شرکت گفت:«بازنشستگی کشوری حدود 35/17% ، تأمین اجتماعی 2/17% ، صندوق نفت در حدود 15% و کارمندان و کارگران شرکت نیز در حدود 4/0% از سهام شرکت پتروشیمی فن آوران را در اختیار دارند.»
وی گفت: «هنوز لیست خریداران سهام عرضه شده در اختیار شرکت قرار نگرفته است تا بتوانیم ترکیب جدید سهامداران را اعلام کنیم.» اشتری ادامه روند عرضه سهام را مرتبط با وضعیت بازار و میزان تقاضا دانست.
واحد متانول شرکت فن آوران با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن متانول با خلوص درج? AA (99/99) با مشارکت شرکت ایرانی سازه و شرکت اسنام پروجتی ایتالیا در تیرماه 1383 به مرحل? بهره برداری رسید. تکنولوژی این طرح از شرکت هالدور تاپسوی دانمارک خریداری شد. هزین? کل طرح شامل خرید لیسانس، مهندسی اصولی، مهندسی تفصیلی، تأمین تجهیزات و ارائ? خدمات فنی به صورت ارزی، مبلغ 134 میلیون دلار و ریالی، 469 میلیارد ریال و میزان سرمایه گذاری کل طرح 1541 میلیارد ریال بوده است. محصول متانول این واحد برای تولید MTBE، اسید استیک و پروپیلن در طرح MTB به کار میرود. در این میان 360 هزار تن از مجموع یک میلیون تن تولید سالانه این واحد نیز برای صادرات در نظر گرفته شده است.
واحد منواکسیدکربن شرکت پتروشیمی فن آوران با ظرفیت تولید سالانه 140 هزار تن نیز همانند واحد متانول توسط شرکتهای سازه ایران و اسنام پروجتی ایتالیا و در مرداد 1385 راه اندازی شد. سالانه 90 هزار تن از گاز منواکسید کربن تولید شده توسط این واحد برای واحد اسید استیک و مابقی جهت استفاده در طرحهای ایزوسیانات ها استفاده می شود. هزین? کل این واحد 37 میلیون دلار و 50 میلیارد ریال بوده است. سرمایه گذاری کل طرح نیز 346 میلیارد ریال بوده است.
واحد اسید استیک این شرکت با هزین? کل 68 میلیون دلار و 70 میلیارد ریال در آذرماه 1385 به مرحل? تولید آزمایشی رسید. این واحد با همکاری شرکت ایرانی اویک و LG کره طراحی و با ظرفیت تولید سالانه 150 هزار تن احداث شد. تکنولوژی این طرح نیز از شرکت اوکراینی خیم تکنولوژی خریداری شده است. 110 هزار تن از اسید استیک تولید شده در این واحد به عنوان مواد اولی? طرح وینیل استات منومر و مابقی برای طرحهای PTA پتروشیمی شهید تندگویان در نظر گرفته شده است.
در این میان شرکت پتروشیمی فن آوران احداث طرحهای VAM و MTP را نیز در دست دارد. طرح وینیل استات منومر موسوم به VAM با ظرفیت 160 هزار تن در سال مقرر شده است که در آیندهای نزدیک توسط شرکت پتروشیمی نوین در کنار واحد اسید استیک احداث شود. شرکت پتروشیمی فن آوران در حدود 49 درصد از کل سهام پتروشیمی را در اختیار دارد و در طرح VAM تنها به عنوان سرمایه گذار دخالت دارد.
مهندس اشتری درباره این واحد می گوید: «ما مجری VAM نیستیم و در این پروژه نقش سرمایه گذار را داریم. در حقیقت شرکت پتروشیمی نوین که 49% سهام آن متعلق به شرکت پتروشیمی فن آوران است متولی این پروژه است. پیش از این قرار بود کارخانه ای را خریداری و در این محل احداث کنیم که بنا به دلایلی این طرح به انجام نرسید.»
وی می افزاید: «یکی از دلایلی که فن آوران در احداث این واحد شریک شرکت نوین شده است، این است که مقرر شده اسید استیک مورد نیاز پروژه VAM را شرکت پتروشیمی فن آوران تهیه کند.»
اما طرح تولید پروپیلن از متانول که اختصاراً MTP) Methanol To Propylene) نامیده می شود اولین واحد تجاری تولید پروپیلن از این فرآیند در جهان است که اجرای این طرح از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی به شرکت پتروشیمی فن آوران واگذار شده است و قرار است طی 3 سال آینده در سایت منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی بندر امام در زمینی به مساحت 18 هکتار احداث شود. تکنولوژی این طرح که سالانه 456 هزار تن از متانول تولیدی شرکت فن آوران را به عنوان خوراک مصرف می کند طرحی مشترک از شرکت پژوهش و فنآوری پتروشیمی شرکت لورگی آلمان است. pilot این طرح هم اکنون در مجتمع شرکت پژوهش و فن آوری پتروشیمی مراحل پایانی راه اندازی را سپری می کند.
اشتری با اشاره به طرح های VAM و MTP گفت: «این 2 طرح هنوز در مراحل اولیه قرار دارند و زمان خاصی را نمی توان برای شروع آنها اعلام کرد»
شرکت پتروشیمی فن آوران دارنده چندین گواهینامه معتبر بین المللی در زمینه مدیریت (ایزو 9001) و مدیریت زیست محیطی (ایزو 14001) از مؤسسه بین المللی DNV نروژ است که هر دو گواهینامه در دی ماه سال 1384 به این شرکت اعطا شده است.