بخش اول:
آشنایی،نحوه استقرار و استفاده از اتومبیل
قبل از شروع به رانندگی اطلاع از عملکرد اتومبیل مورد استفاده بسیار ضروریست.آشنایی وتسلط به ابزارهای کنترل،شما را به سوی رانندگی مطمئن و سالم هدایت میکند، برای رانندگی ایمن بایدبه تمامی وسایل هدایت و کنترل اتومبیل خود آشنایی و دسترسی داشته باشید.
باید نزدیک شدن و سوار شدن صحیح به اتومبیل ،بازکردن درب و نشستن اصولی را بدانید. صندلی را در وضعیت مناسب قرار دهید(پشت سری خود را تنظیم کنید)به نحوی که به تمام ابزارهای هدایت و کنترل دسترسی داشته باشید.آشنایی کامل با گاز ترمز،کلاچ، ترمز دستی ، دنده ،فرمان ،چراغ راهنما،تنظیم صندلی،و مطمئن شدن از بسته بودن دربها قبل از روشن کردن اتومبیل و حرکت ضروریست.همچنین آشنایی با کلید برف پاکن و کلید چراغها و دسته راهنما و نحوه روشن کردن صحیح اتومبیل نیز از ضروریات رانندگی استکه در ادامه توضیحات بیشتری داده خواهد شد.


روشن کردن صحیح اتومبیل
برای روشن کردن اتومبیل اعمال زیر را به ترتیب انجام دهید:
1- ابتداپدال کلاچ را با پای چپ فشار داده در انتها نگه دارید.
2- دسته دنده را در حالت دنده خلاص قرار دهید.(باید اطمینان داشته باشید که این کار به درستی انجام گرفته باشد زیرا در صورتی که دنده خلاص نباشد و استارت بزنیم اتومبیل حرکت نموده و خطراتی را به همراه خواهد داشت)
3- سوئیچ اتومبیل را در جهت موافق عقربه ساعت چرخانیده و استارت بزنید.
4- همزمان با استارت زدن پدال گاز را با پای راست کمی فشار داده تا اتومبیل روشن شود.
5- پس از روشن شدن اتومبیل سوئیچ را رها کنید.
6- آمپر و نشان دهندهای وضعیت موتور مانند فشار روغن ،دور موتور و مقدار بنزین را کنترل نمائید.

تنظیم آینه

آینه های اتومبیل نقش بسیار مهمی در تامین ایمنی هنگام رانندگی دارند،زیرا رانندگان حین حرکت،تغییر مسیر و توقف باید از اطراف و پشت سر آگاهی داشته باشندو این مهم بوسیله آئینه های جانبی و داخل اتومبیل تامین می گردد.
بنابراین قبل از حرکت باید آنها را به خوبی تنظیم نمایید،برخی از نقاط کنار خودرو به ویژه در هنگام گردش یا زاویه تند،بوسیله آئینه هاقابل رویت نیستند،در چنین شرایطی لازم است علاوه بر استفاده از آئینه ها با چرخاندن سر به چپ یا راست ، اطراف اتومبیل را نگاه کنید.

تنظیم صندلی

با اهرم مخصوص ،صندلی را آزاد کنید به نحوی که شرایط ذیل را برای شما مهیا شود،
1- به فرمان تسلط کامل داشته باشید.
2- به پدالهای گاز ،ترمز و کلاج کاملا مسلط باشید.
3- به راحتی بتوانید دنده را تعویض کنید.
4- احساس راحتی و تسلط بر اتومبیل را داشته باشید.
5-میدان دید طبیعی شما تامین گردد.

طریقه حرکت
       
پس از روشن شدن موتور و آماده بودن برای حرکت بترتیب زیر عمل کنید:
1- ابتدا کمربند ایمنی خودرا ببندید و مطمئن شوید که سر نشینان نیز کمربند ایمنی را بسته اند.
2- ترمز پایی را با چند بار فشار دادن پدال ترمز با پای راست آزمایش کنید تا از سلامت ترمز پایی مطمئن شوید.
3- در حالی که با پای راست ترمز گرفته اید با پای چپ پدال کلاج را تا انتها فشار دهید.
4- دسته دنده را در وضعیت دنده یک قرار دهید.
5- ترمز دستی را خلاص کنید.
6- از طریق آینه به سمت چپ مسیر را کنترل و برای آگاهی سایر رانندگان از چراغ راهنمای اتومبیل استفاده نمائید.
7- ترمز را رها نموده و به آرامی و به آرامی پدال گاز را همزمان با رها نمودن تدریجی پدال کلاج فشار دهید و با رعایت حق تقدم عبور سایر وسایل نقلیه در حال حرکت از پارک خارج شوید.
        
توجه:
وسیله نقلیه ای که در حال حرکت است نسبت به وسایل نقلیه متوقفی که در حال حرکت کردن به جلویا عقب و گردش یا دور زدن هستند حق تقدم دارد.

چگونه ترمز کنیم
   
در زمان رانندگی و استفاده از ترمز پاشنه پا را روی کف اتومبیل بگذارید و با سینه پا به پدال ترمز را فشار دهید و سپس در مراحل بعدی روی پدال برای ترمز گرفتن کامل فشار دهید.بطور ناگهانی و سریع از ترمز استفاده ننمائید. امکان دارد کنترل اتومبیل شما با مشکل مواجه گردد.

چگونه فرمان را بگیریم
            
در حالت معمول رانندگی ،نیمه بالای فرمان را مانند شکل نشان داده شده گرفته و آنرا ثابت نگه دارید.مخصوصا در زمانی که سرعت اتومبیل افزایش می یابد و همیشه برای عکس العمل مناسب با فرمان آماده باشید.هرگز دست خود را داخل فرمان قرار ندهید،چرا که در صورت بروز حادثه امکان مجروح شدن وجود دارد.سعی کنید از دو دست استفاده کنید که خودرو را راحت کنترل و در صورت مواجه با خطر در اندک زمانی عکس العمل لازم را نشان دهید.

دور زدن:

در هنگام رانندگی گاهی نیاز است مسیر خود را تغییر داده و در جهت مخالف قرار گیرید، برای این منظور باید در محلهای مجاز اقدام به دور زدن نمایید.

دور یک فرمانه:

1- سمت راست راه توقف نمایید.
2- بررسی نمایید محدودیت و ممنوعیت دورزدن در این مکان وجود نداشته باشد.
3- با استفاده از چراغ راهنما ، دیگر رانندگان وسایل نقلیه را از اقدام خود برای دور زدن آگاه سازید.
4- با چرخانیدن سر به طرف شانه چپ ،پشت سر و سمت چپ وسیله نقلیه را نگاه کنید.
5- با رعایت حق تقدم وسایل نقلیه ای که در آن مسیر در حرکتند با چرخش فرمان بسمت چپ اقدام بحرکت و دورزدن نمائید.
6- پس از رسیدن به محور یا خط وسط راه،سمت راست راه را نگاه کنیدوسپس با رعایت حق تقدم عبور وسایل نقلیه ای که در آن مسیر قرار دارند به حرکت خود ادامه داغده و دورزدن را تکمیل نمایید.

توجه:
دور زدن در فاصله 150 متری پیچها ، تقاطعها،سربالایی ها،تونل و پل ها، در محلهایی که دید کافی وجود ندارد و در محلهایی که خط ممتد وجود دارد ممنوع است و خطر تصادف را در پی دارند،از دور زدن در این مکانها اجتناب کنید.

دور دو فرمانه
  
گاهی عرض راهی که شما قصد دور زدن در آن را دارید مسدود است و با یک فرمان نمی توانید با وسیله نقلیه دور بزنیدواتومبیل را در مسیر مورد نظر قرار دهید، در این گونه راهها شمامجبور خواهید بود با دو یا چند بار چرخش فرمان و به جلووعقب راندن اتومبیل اقدام به دور زدن نمایید.برای ایجاد ایمنی بیشتر و تسهیل در انجام اینکار مطابق شکل مقابل و به طریق ذیل عمل نمایید:
1- در منتهی الیه سمت راست توقف نمایید.
2- ترافیک خیابان را کنترل نموده و از مساعد بودن شرایط عبور و مرور اطمینان حاصل نمایید.
3- دیگر رانندگان را با استفاده از چراغ راهنما نسبت به اقدام خود آگاه کنید.
4- با چرخش فرمان به سمت چپ و با رعایت حق تقدم عبور به آرامی حرکت نمایید.
5- قبل از رسیدن به جدول مقابل توقف کنید.
6- با بر گرداندن فرمان به سمت راست با احتیاط شروع به حرکت به سمت عقب نماییدتا در شرایط مناسب برای حرکت به جلو قرار گیرید.
7- با آرامی به سمت جلو حرکت کنید، فرمان را به سمت چپ بچرخانیدتا در مسیر مستقیم قرار گرفته و به حرکت ادامه دهید.

استفاده از روش (دست روی دست)

این روش برای دور زدن یا پارکنمودن خودروبین دو اتومبیل و یا در مواقعی که ضرورت دارد از تمام زاویه چرخش چرخهای اتومبیل استفاده شود بکار برده میشود. با اتخاذ این روش چرخش فرمان آسان صورت میگیرد،یک دست همواره روی فرمان قرار دارد ومیدان دیدراننده از بین نمی رود، از خطرات احتمالی کاسته و ایمنی بیشتری را فراهم می سازد.

توضیحی در مورد شکل                    
                                               
1- دست های شما در موقعیت 3و9 هستند،شروع به چرخش فرمان به سمت چپ نمایید.
2-با دست راست به بالا و چپ و با دست چپ به پائین وراست فشار دهید.
3- دست چپ را روی دست راست عبور دهید و فرمان رابگیرید.
4- در زمانی که با دست چپ مشغول کشیدن فرمان هستید،دست راست را آزاد کنیدو به سمت راست فرمان بیاورید.
5- مجددا دست ها را در موقعیت عادی قرار دهید(ساعت 3و 9).

پارک دوبل

رانندگان وسایل نقلیه باید در منتهی الیه سمت راست و محلهای مجاز اقدام به پارک اتومبیل نمایند.توقف در محلهای غیر مجاز موجب انسدادراه،سنگینی ترافیک ، بی نظمی دررفت و آمد می شود و خلاف مقررات است.
متداول ترین نوع پارک کردن در شهر ها پارک دوبل است و برای آن ، رانندگان جدید نیاز به تمرین لازم و کافی دارند.
در این حالت آرام و ملایم به فضای پارک و عقب حرکت کنید زیرا راحت تر می توانیید اتومبیل را کنترل نمائید، روش انجام آن در زیر نمایش داده شده است.
فضای مناسبی که از طول یک اتومبیل بیشتر باشد پیدا کنید،علامت بدهید و توقف کنید، به اندازه مناسب حدود 50 سانتی متر با اتومبیل پارک شده فاصله بگیرید و به صورت موازی و یک مقدار جلوتر از آن بایستید و پشت سر را کنترل کنید و شروع به حرکت نمائید.(شکل 1)
به آرامی به سمت عقب حرکت کنید به محض مشاهده انتهای اتومبیل پارک شده از شیشه درب عقب سمت راست ، فرمان را کاملا به سمت راست بچرخانید. به یاد داشته باشید جلوی سمت چپ اتومبیل شما به سمت ترافیک می چرخد لذا باید دقت لازم را بنمائید.(شکل 2)
زمانیکه به عقب میروید مواظب باشید چرخهای عقب با جدول برخورد ننماید(وقتی که از وسط شیشه درب جلوی سمت راست ،عقب اتومبیل پارک شده را دیدید) فرمان را کاملا به سمت چپ بچرخانید و همزمان شروع به حرکت به عقب بنمائید، بنابراینجلوی اتومبیل شما به سمت اتومبیل جلوئی می چرخد، مراقب باشید با اتومبیل عقب برخورد ننمائید.(شکل 3)
                        
پس از آنکه مطمئن شدید با اتومبیل عقب بر خورد نمی کنید توقف کرده و فرمان را به حالت مستقیم بر گردانید وبه سمت جلو حرکت کرده وسط محل پارک قرار بگیرید. فاصله جانبی شما با جدول نبایستی زیاد نزدیک و یا دور باشد.(شکل 4)
                
فاصله مناسب 1 متر از جلوف 1 متر از عقب، 45 سانتی متر از جدول است.زمانیکه با دنده عقب به عقب حرکت می نمائید نیاز است بدن و سر را برگردانید و میدان دید شما از شیشه عقب اتومبیل تنظیم گردد.



روش های توقف در سطح شیب دار

1- راه بدون جدول و پارک در سربالایی:
در هنگام پارک کردن وسیله نقلیه ، فرمان را بسمت راست (در جهت عقربه های ساعت)بچرخانیدبه نحوی که چرخهای جلو در وضعیتی قرار گیرند که در صورت حرکت غیره منتظره ،وسیله نقلیه بسمت حاشیه راه کشانده شودو از ورود به سطح سواره رو ممانعت به عمل آید.(تصویر شماره 1)

                                      
   
2- راه دارای جدول کناری و پارک در سربالایی:

در هنگام پارک کردن در چنین شرایطی ، فرمان را بسمت چپ(در جهت خلاف عقربه های ساعت )بچرخانید به نحوی که چرخ جلو سمت راست از قسمت عقب با جدول درگیر شوند،در این صورت جدول مانع به حرکت در آمدن وسیله نقلیه می گردد.(تصویر شماره 2)
                           

3- راه دارای جدول کناری و پارک در سرازیری :
در هنگام پارک کردن در چنین شرایطی ،فرمان را به دسمت راست (در جهت عقربه های ساعت) بچرخانید به نحوی که چرخ جلو سمت راست از قسمت جلو با جدول در گیر شود،در اینصورت جدول مانع به حرکت در آمدن وسیله نقلیه میگردد.(تصویر شماره 3)
اسکن تصاویر: خانم نسرین اخوان ملایری