ده نوع کاربرد مختلف الیاف کربن
زولتک یکی از شرکتهای تولید کننده الیاف کربن است که محصولات آن در صنایع گوناگون به کار گرفته میشوند. این شرکت الیاف کربن را از یک فرایند کربنیزاسیون پیوسته تولید میکند و هماکنون توجه خود را به تولید الیاف کربن ارزان معطوف کرده است. زولتک بر روی ده گروه کاربردی تجاری مهم تمرکز کرده است. این ده گروه به صورت مشروح در ادامه آمده است:
1- پلاستیکهای رسانا و کاهش الکتریسیته ساکن
با توزیع الیاف کربن کوتاه در دیگر مواد میتوان الکتریسته ساکن تولید شده در رایانههای لپتاپ، چاپگرها و دیگر وسایل مشابه را پخش کرد. انتظار میرود با افرودن الیاف کربن کوتاه و آسیاب شده به مواد گرماسخت، نیاز به آغازگرهای رسانا پیش از رنگآمیزی قطعه از بین برود. الیاف کربن با افزایش جاذبه بین رنگ الکترواستاتیک و قطعه باعث افزایش دقت در رنگآمیزی پاششی میشوند و در نتیجه هزینه و آلودگی کاهش مییابند.2- کاربردهای صنعتی
در صنعت کاغذ، غلتکهای سریعی که سبکی وزن، چقرمگی و عمر بالا را با هم داشته باشند، کلید بهبود تولید و افزایش کیفیت هستند. بسیاری از تولیدکنندگان کاغذ و چاپخانهها در ایالات متحده و اروپا هم اکنون از نسل جدیدی از غلتکها و میلههایی استفاده میکنند که از الیاف کربن ساخته شدهاند. همچنین در ساخت غلتکهای مورد استفاده در فرایند پیچش الیاف (یکی از روشهای شکلدهی کامپوزیتها) از این فناروی استفاده میشود.3- صنعت ساختمان و کاهش وزن سازهها
پیشرفت صنعت ساختمان بر استفاده از الیاف کربن در کاربردهای حساس و با حجم بالای تولید تاکید میکند. ظرفیت الیاف کربن برای تقویت و کاهش وزن سازههای بتنی مشخص شده است. یک شرکت بینالمللی مصالح ساختمانی، این ایده را که هر بدنة بتنی باید سنگین و ضخیم باشد، دگرگون کرد. این شرکت در نمایشگاه بزرگ بینالمللی هتل، متل و رستوران سال 1998 در نیویورک، یک اتاق مجزای هتل را در اندازة واقعی به نمایش گذارد. این اتاق از جنس بتن تقویت شده با کامپوزیتهای الیاف کربن بوده که کامپوزیکرت نامیده میشود (Composicrete). این بازار همچنین شامل دیگر واحدهای قابل حمل و سرهم کردن برای استفاده در هتلها، متلها، مدرسهها و غیره است.
4- لوازم ورزشی با بهای باورنکردنی
روزگاری تنها ثروتمندان توان استفاده از برخی لوازم ورزشی را داشتند. ولی امروزه با استفاده از الیاف کربن، قیمتها به طرز چشمگیری کاهش یافتهاند، به گونهای که شما به راحتی میتوانید یک چوب گلف را به بهای کمتر از 30 دلار تهیه کنید. الیاف کربن به طرز قابل توجهی، کارایی بسیاری از لوازم ورزشی را بهبود دادهاند. ولی تا چندی پیش، راکتهای تنیس و چوبهای گلف معروف به گرافیتی از الیاف کربن بسیار گران ساخته و فروخته میشدند. شرکت زولتک الیاف کربن ارزانقیمتی را عرضه کرده است که تهیة صفحات نازک پیش آغشته مورد نیاز برای لوازم ورزشی از آن بسیار ساده است. این صفحات در قطعاتی همچون اسکی، اسکیت، تخته برفی و غیره کاربرد دارند.
5- صنعت خودرو، کاهش وزن و افزایش استحکام
هنری فورد در سال 1923 گفته بود: "من نمیتوانم چنین خیال واهی را تصور کنم که استحکام متناسب با وزن است. کاهش وزن خودرو حتی به میزان جزیی میتواند منجر به افزایش سرعت و کاهش مصرف سوخت شود. با کاهش وزن، مواد کمتری نیز استفاده میشود که به نوبه خود، افت قیمت را به همراه دارد".
نگرش هنری فورد درست بود. روز به روز مردم بیشتری در جهان، توانایی خرید خودروی شخصی را پیدا میکنند و خودروها سوخت بیشتری مصرف کرده و آلودگی بیشتری تولید میکنند. بنابراین رقابتی شدید برای ساخت خودروهای ارزانتر، سبکتر و تمیزتر درگرفته است. دو طرز فکر برای کاهش وزن خودروها وجود دارد. یکی از این نگرشها بر جایگزینی جزء به جزء تمرکز دارد. در این نگرش سعی بر این است طی پنج سال وزن خودرو 150 تا 200 کیلوگرم کاهش یابد. نگرش دیگر بر طراحی کلی سیستمهای نوین تمرکز دارد تا میزان کاهش وزن بیشتری به دست آید. هر دوی این نگرشها اکنون پیگیری میشوند.
در اروپا و ژاپن که بهای بنزین چند برابر ایالات متحده است، در دهة آینده تلاش بیشتری برای عرضه خودروهای ابرسبک به بازار انجام میشود. امروزه پلاستیکها و کامپوزیتها نسبت به دیگر مواد به جز فولاد بیشترین سهم را در وزن خودرو دارند. در خودروهای امروزی پلیمرهای گرمانرم عموماً در کابردهای غیرسازهای استفاده میشوند و به جای الیاف کربن، الیاف شیشه به کار گرفته میشود. زولتک با شرکتهای سازنده خودرو همکاری میکند، تا فرایندهای ساخت موجود را با الیاف کربن سازگار کند. با توجه به این که الیاف کربن در واحد حجم قویتر و سفتتر از الیاف شیشه هستند، یک خودروی تمامکامپوزیتی بیش از 60 درصد کاهش وزن خواهد داشت.
6- وسایل نقلیه دیگر (هواپیماها، قطارها، اتوبوسها)
یک شرکت صنعتی اروپایی روی برنامه جدیدی برای بررسی امکان ساخت واگنهای تمام کامپوزیتی کار میکند. تیرهای باربر این واگن از الیاف کربن ساخته خواهد شد. کاربرد الیاف کربن در اتوبوسها، کامیونها و دیگر وسایل نقلیه رو به افزایش است. کارایی نسل جدید هواپیما (نظامی یا تجاری) با استفاده از الیاف کربن افزایش یافته و کاربرد الیاف کربن در این زمینه روز به روز بیشتر میشود. همزمان ما شاهد تاکید بیشتر کاهش هزینه در صنعت هوا و فضا هستیم. هم اکنون شرکتهای بویینگ و لاکهید، الیاف کربن رده تجاری را در برنامههای طراحی خود گنجاندهاند.
7- الیاف کربن در توربینهای بادی
یکی از قدیمیترین و تمیزترین روشهای تولید انرژی استفاده از نیروی باد است. در طول دهه گذشته ظرفیت تولید الکتریسته از توربینهای بادی به سرعت افزایش یافته است.
هم اکنون اگر توربینهای بادی در جای مناسبی قرار داده شوند بهای الکتریسته تولید شده حدود 5 سنت بر کیلو وات ساعت است. ولی برای همهگیرشدن این روش، این بها باید کاهش یابد تا الکتریسیته تولید شده توانایی رقابت با دیگر روشها را داشته باشد. یعنی توربینهای بادی جدید باید بزرگتر و کارآمدتر از توربینهای امروزی(که طول بیشینهی پرههای آنها 30 متر است) باشند. امروزه پرههای توربینی به طول 55 متر طراحی شده است. این امر مستلزم استفاده از الیاف کربن به جای الیاف شیشه است تا استحکام و سفتی مورد نیاز را تامین کند. هم چنین انتظار میرود الیاف کربن در مخازن گاز طبیعی فشرده و پیلهای سوختی نقش مهمی داشته باشند و کاهش وزن، کلید عملی شدن این فناوریها است.
8- الیاف کربن در تقویت سازهها
صدها هزار پل، پارکینگ، ساختمان بلند و دیگر سازههای بتنی و چوبی در دنیا، به تقویت و ترمیم نیاز دارند. بازار محصولاتی که بتوانند این کار را انجام دهند بسیار گسترده است. بیش از 1500 سازه بتنی تاکنون با کامپوزیت تقویت شدهاند. هنگامی که از کامپوزیتها به جای فولاد استفاده میشود، زمان ساختوساز کاهش یافته و وزن کلی سازه به مقدار قابلتوجهی کم میشود و در اغلب موارد اختلال ایجاد شده در کارهای دیگر کاهش مییابد. تقویتکنندههای کامپوزیتی معمولاً از صفحات فولادی ارزانتر نیستند ولی کارایی بهتری دارند.
9- الیاف کربن و مقاومت در برابر سایش
زولتک مهمترین تولیدکننده الیاف کربن مورد استفاده در ترمزهای هواپیما در جهان است. در دماهای بالا فولاد و دیگر مواد ذوب میشوند ولی الیاف کربن قویتر میشوند. الیاف کربن به عنوان ماده اصلی تقریباً 50 درصد از ترمزهای کامپوزیتی کربن/کربن در هواپیماهای تجاری به کار میرود. برنامههایی برای به کاربری ترمزهای کامپوزیتی قطارهای پرسرعت اروپا در حال بررسی و گسترش است. این ترمزها شبیه ترمزهای هواپیما طراحی شده است. کاربرد الیاف کربن در دیگر بخشهای سایشی خودور همانند کلاچ و جعبه دنده در حال گسترش است.
10- صنایع دریایی و قایقهای تقویت شده با الیاف کربن
یکی دیگر از بازارهایی که الیاف کربن در آن کاربرد گستردهای دارد، صنایع دریایی است. این کابردها عبارتند از ساخت دکلها، بادبانها، عرشه و بدنهی قایقهای بادبانی، پارویی و موتوری تندرو.
آبهای عمیق یکی از بزرگترین مشکلات صنعت نفت هستند. برای غلبه بر این مشکل نمیتوان به ابزار فولادی اعتماد کرد. محدودیتهای فولاد از پیش در لولهها و دیگر سازهها مشخص شده است. شرکت زولتک به صورتی فعال مشغول مذاکره با شرکتهای بزرگ نفتی، شرکتهای حفاری و غیره است تا بر روی الیاف کربن سرمایهگذاری کنند. زولتک همچنین درگیر آزمایش میلههای کامپوزیتی است که سکوهای نفتی جدید را در عمق 3.7 کیلومتری اقیانوس مهار میکنند. این عمق، چهار برابر عمیقترین سازههایی است که با فولاد مهار شدهاند.
موارد ذکر شده از کاربردهای نوین، تمام کاربردها را در برنمیگیرد. به عنوان مثال، در زمینه پزشکی، علاقهی شدیدی به استفاده از کامپوزیتها برای ساخت پروتزهای سبک و مستحکم وجود دارد. (پایان نقل قول از مجلة کامپوزیت)
تحلیل:
متن فوق نشاندهندة فراگیر شدن استفاده از الیاف کربن در کاربردهای گوناگون است و جایگزینی گستردهای که در آینده به نفع الیاف کربن رخ خواهد داد. این مساله ایجاد بازار بزرگی برای این الیاف و قطعات تقویت شده با این مواد را نوید میدهد. بازاری که با توجه به زمینههایی که در بالا برای کاربرد این الیاف بیان شده است ارزش زیادی خواهد داشت. علاوه بر این با توجه به خصوصیاتی که کامپوزیتهای ساخته شده از این الیاف دارند مانند مقاومت بالا و عدم خوردگی، هزینههای تعمیر و نگهداری را به شدت کاهش میدهند. در کشور ما توانمندیهایی در ساخت کامپوزیتهای تقویت شده با الیاف کربن وجود دارد که جای امیدواری است ولی محدود میباشد و باید گسترش یابد. در زمینة تولید این الیاف کاری صورت نگرفته است. در صورت تولید این الیاف در داخل کشور علاوه بر تامین نیاز داخلی ما میتوانیم در بازار آیندة این الیاف نیز سهم داشته باشیم.
محققان دانشگاه علم و صنعت موفق به ساخت غشاهای زئولیتی نانوحفره و تخلیص دیمتیلآمین با استفاده از این غشاها شدند. غشاهای نانوحفره تهیه شده در این پروژه، در صنایع متنوعی از قبیل صنایع تصفیه آب و فاضلاب، نفت، گاز، پتروشیمی و فناوریهای زیست محیطی کاربرد دارند. متیلآمینها نیز به عنوان محصول اصلی این پروژه در صنایع مختلفی همانند داروسازی، کشاورزی، لاستیک، ابریشم مصنوعی، و مهمتر از آنها، در صنایع دفاعی مورد استفاده قرار میگیرند.
این پروژه در قالب پایاننامه دکتری مرتضی اصغری (دانشآموخته دکتری مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت) و با هدایت دکتر تورج محمدی (عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه علم و صنعت) انجام شده است.
دکتر محمدی در گفتگو با بخش خبری سایت ستاد ویژه توسعه فناورینانو، اظهار داشت: "اهداف اصلی این پروژه دستیابی به دانش فنی ساخت غشاهای زئولیتی نانوحفره و نیز دانش فنی عملیات تخلیص دیمتیلآمین با استفاده از این غشاها بوده است.
محصولات اصلی بهدستآمده در این ژوهش شامل غشاهای زئولیتی نانوحفره و دیمتیلآمین تقریباً خالص است".
محمدی با بیان اینکه غشاهای زئولیتی موردنیتی بر روی پایه مولیت مشابه خارجی ندارد و دیمتیلآمین نیز به دلیل کاربردهای استراژیک و تحریمهای موجود قابل دسترس نیست، اظهار داشت: "محصولات تولیدی در این پروژه از کیفیت بسیار بالایی برخوردار هستند و قابلیت به کار گرفته شدن در صنایع متقاضی را دارند".
وی در ادامه گفتگو و تشریح نحوه انجام پروژه گفت: "در مرحله اول، مطالعه کتابخانهای در مورد انواع غشاها، روشهای ساخت آنها، سیستمهای غشایی و کاربرد آنها، همچنین متیلآمینها، روشهای تولید، خواص و کاربردهای آنها انجام شد.
در مرحله بعد، غشاهای مناسب برای جداسازی متیلآمینها و روش ساخت مطلوب این غشاها بر اساس مطالعات مرحله اول، انتخاب شدند. عملیات ساخت غشاها با تهیه مواد و تجهیزات مورد نیاز و انجام طراحی آزمایشات لازم در مرکز تحقیقاتی فرآیندهای غشایی آغاز گردید. آنالیزهای ساختاری و عملکردی غشاها در مراحل بعدی پروژه به منظور تایید کیفیت و رفع عیوب احتمالی مورد استفاده قرار گرفت و شرایط سنتز غشاها بهینه گردید. غشاهای تایید شده که در مرحله چهارم پروژه تهیه شد، در سیستم غشایی تعبیه شدند و عملیات جداسازی متیلآمینها آغاز گردید. در این مرحله نیز طراحی آزمایشها، روند دستیابی به شرایط بهینه تولید دیمتیلآمین را تسریع نمود.
در پایان نیز، دادههای بهدستآمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و دانش فنی ساخت غشاهای زئولیتی نانوحفره و نیز دانش فنی عملیات تخلیص دیمتیلآمین ارائه گردیدند".
شایآن ذکر است، نتایج این کار تحقیقاتی در مجله Microporous and Mesoporous Materials (جلد 114، صفحات 154-148، سال 2008) منتشر شده است.
نانولولة کربنی می تواند صنعت ساختمان را متحول کند (دیدگاه خانم مهندس حسین پور)
نانولولة کربنی
نسل جدیدی از کربن است که از مواد نانوکربنی ساخته شده است. این ماده که مستحکمتر از فولاد، سبکتر از آلومینیوم و رساناتر از مس است، کاربردهای زیادی دارد که موارد کلیدی آن شامل الکترونیک، حسگرها، مواد و مصالح ساختمانی، پرکنها ( Fillers ) و غیره است. مثلاً این ماده بهعنوان پرکن در صنایع پلاستیک و رنگ به عنوان جایگزین کربن سیاه استفاده میشود که یکی از کاربردهای رایج آن است
.
خواص نانولوله کربنی
خواص فلزی و شبه فلزی کربن نانوتیوب با تغییر در ساختار، به جای تغییر در ترکیب بدست میآید. این خواص ویژه در نانوالکترونیک کاربردهای زیادی به وجود میآورند.
از دیدگاه مکانیکی، کربن نانوتیوب ( CNT ) قویترین مادهای است که تا بهحال شناخته شده است. این ماده بسیار مستحکم به شدت انعطافپذیر نیز هست بهطوریکه قابلیت خم شدن به شکل دایره و یا حتی گرهخوردن را دارد. این رفتار مکانیکی ویژه، علاقهمندی زیادی جهت استفاده از آن در مصالح ساختمانی ایجاد کرده است. پتانسیلهای استفاده از CNT هنوز قابل تامل و تعمق است.
کاربرد نانوتیوب در صنعت ساختمان
حداقل سه عرصة گسترده تحقیقاتی برای تولید محصولات مورد نیاز ساختمان وجود دارد:
• به دلیل خواص مکانیکی عالی CNT ، استفاده از آنها در زمینههای پلیمر شیشه و ساختمان قابل توجه است.
• CNT به عنوان اجزای ساخت سیستمهای انتقال حرارت، به علت خواص ویژه هدایت حرارتی آن مورد توجه است.
• استفاده از CNT با طول زیاد به شکل ریسمان، در پلهای معلق کاربرد دارد
.
مثلاً در بتون، از گذشته تا حال، فایبرهای فولادی (بتن آرمه) استفاده میشدهاند. بنابراین بتون، مستعد استفاده از کربن نانوتیوب است انتظار میرود با استفاده از CNT به خواص بهتری در بتون دست یابیم.
دلایل رجحان نانولولة کربنی عبارتند از
:
• خواص ویژة مکانیکی هدایت حرارتی و الکترونیکی
• نسبت طول به قطر بسیار بالا (اگر قطر کربن نانوتیوبها 1 نانومتر در نظر گرفته شود، طول، 1 هزار برابر قطر است در حالی که تلاش میشود به طولهای بیشتر دست یافته شود و پژوهشگران مستعد استفاده از کربن نانوتیوب است حتی به ابعاد سانتیمتر هم رسیدهاند.
3- اندازه کوچک فایبرها و قابلیت پخششدن بالا در زمینة سیمان و بتن (تقویتکنندة عالی)
نانوتیوبها با اجزاء و ترکیبات سیمان پیوند حاصل کرده و باعث کنترل مناسب سیستم سیمان میشوند.
جمعبندی
:
با توجه به کاربردهای بالقوه کربن نانوتیوب، نیاز به این ماده در صنایع داخلی دیده میشود. صنعت ساختمان با توجه به زلزلهخیز بودن ایران، یکی از صنایعی است که لزوم بهینهسازی ساختوساز و مصالح ساختمانی در آن مشاهده میشود
.
کشور ایران در تامین منابع اولیه تولید کربن نانوتیوب غنی است و از طرف دیگر تحقیقات زیادی تا به امروز در سطح جهان در این زمینه انجام شده است. در بسیاری از نقاط جهان این ماده به صورت تجاری تولید میشود ولی همچنان تحقیقات برای رسیدن به خلوص بالا و نسبت طول به قطر بیشتر ادامه دارد.
آنچه تاکنون روشن شده این است که رسیدن به خلوص بالا و طول بلند، برای کربن نانوتیوبی که در سیمان و بتون استفاده میشود، در اولویت نیست؛ در همین شرایط موجود هم استفاده از آنها خواص بسیار مطلوبی حاصل میکنند و نوع ناخالص آن نیز میتواند اثر معجزهآسایی در مصالح بهعنوان تقویتکننده ساختمانی داشته باشد.
| |||||||||||||||||||||||||
یک مجموعه کامل کتاب های پلیمر رو برای دوستان آماده کردم
که دقیقا 207 کتاب رو شامل میشه که می تونید دانلود کنید در ادامه مطلب با یه سری توضیحات به انگلیسی این کتاب ها رو ارایه دادم که امیدوارم مفید واقع بشوند. منتظر نظرات شما برای این مجموعه هستم و اگه در دانلود مشکلی داشتید کافیه در نظرات مشکل رو مطرح کنید. با آرزوی موفقیت برای تمام دوستان تاریخ : دوشنبه 87/8/6 | 1:36 عصر | نویسنده : مهندس سجاد شفیعی | نظرات () معرفی شرکت سپ (سازههای پیشساخته)استفاده از سازههای پیشساخته سبک در صنعت ساختمان با مزایای فراوان از جهات گوناگون فنی و اقتصادی همراه است و به همین جهت، امروزه این تکنولوژی در سطحی گسترده در جوامع صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد. مؤسسه سازههای پیشساخته سبک(SAP) نیز در ایران برای ساخت واحدهای مسکونی و اداری از این شیوه استفاده میکند. مطلب زیر حاصل گفتگوی ما با مهندس حسنی مدیر عامل مؤسسة مذکور است که در آن تاریخچه، معضلات و موفقیتهای مؤسسه بر شمرده شده است:
سابقة فعالیتهای مؤسسه س?پمؤسسة سازههای پیش ساخته سبک (SAP) به عنوان یک شرکت انبوهساز مسکن، پروژههای بسیاری در نقاط گوناگون کشور به انجام رساندهاست. شرکت پس از کسب تجربة مناسب در روش سنتی ساخت مسکن به این نتیجه رسید که با روشهای سنتی ساختمانسازی نمیتوان به سطح مطلوبی از پارامترهای کلیدی نظیر سرعت ساختوساز، قیمت تمامشده و کیفیت ساختوساز دست یافت.از سال 72 در زمینة روشهای مدرن ساختمانسازی در سطح بینالمللی مطالعاتی در این مؤسسه آغاز شد. به دلایل فنی و اقتصادی، روش 3D Panel مورد تأیید قرار گرفت. سبک بودن قطعات، سهولت حمل و نقل، انعطافپذیری در معماری و بالاخره قیمت تمام شدة پایین، از جملة دلایل انتخاب روش 3D Panel بود. سابقة بکارگیری مصالح پیش ساخته در ایرانتکنولوژی ساختمانسازی با استفاده از سازههای پیشساخته، از سال1342 به کشور وارد شده است. ولی استفاده از این روش به دلایلی چون عدم پشتیبانی فنی (به علت وارداتی بودن خطوط تولید)، بالا بودن قیمت تمام شده و مسائل فنی (که عمدتاً ناشی از ضعف اتصالات و خطرهای ناشی از آن در هنگام زلزله میباشد) تا مدتها در کشور راکد ماند. روش 3D Panel نیز ابتدا در حدود سال 1355 توسط شرکت ایران پانل از آمریکا وارد شد، ولی در سالهای بعد از انقلاب تولید این شرکت متوقف شد.برای ارزیابی امکان استفاده از تکنولوژی 3D Panel در کشور یک طرح تحقیقاتی امکانسنجی به اجرا درآمد. در مطالعات امکانسنجی مسائل گوناگون فنی و اقتصادی بطور جامع مورد بررسی قرار گرفت. حاصل طرح امکانسنجی این بود که: اولاً: نیازی به وارد کردن این صنعت نیست و امکان ایجاد خطوط تولید آن در کشور فراهم است. ثانیاً: یک طرح توجیهی برای مرحلة تولید (ساخت قطعات پانلی) و مرحلة اجرا (اتصال قطعات پیشساخته و احداث مسکن) تهیه شد. و بالاخره اینکه مراحل فرآیند تولید محصول شناخته شد. برای این کار یک نمونة محصول خارجی، با مهندسی معکوس دوباره طراحی شد. روشهای ساخت، مواد اولیه مصرفی و ماشینآلات مورد نیاز این صنعت مورد بررسی دقیق قرار گرفت. در مورد فرآیندها، عملیات کشش مفتول و جوشکاری نقطهای لازم بود که در کشور وجود داشت و همچنین در مورد مواد اولیه (یعنی فوم پلیاستایرن)، منابع و اطلاعات کافی در دسترس بود. برای طراحی سازهها، ابتدا با توجه به اطلاعاتی که از مهندسی معکوس بدست آمد، یک مدل کامپیوتری از پانل و نیز ترکیب پانلها در ساختمان به عنوان یک سازه تهیه شد و بعد از آن نمونه آزمایشی پانل ساخته شد. ساخت نمونههای پانلپس از اتمام طرح امکانسنجی و روشن شدن توجیهپذیری طرح از لحاظ فنی و اقتصادی، مرحلة عملی کار با ساخت نمونههای پانلی و آزمایش آنها، از سال 75 آغاز شد. همچنین مجموعهای مناسب از متخصصان، هم در سطح صنعتی (ساخت ماشینآلات و ایجاد کارخانه) و هم در سطح عمرانی (برای محاسبات، طراحی و اجرا) به همکاری دعوت شدند.همزمان با ساخت ماشینآلات، عملیات ساخت و تجهیز کارخانه (شامل طراحی جانمایی، طراحی کارخانه، زمانسنجی و ظرفیتسنجی) نیز دنبال شد. کار در دو بخش طراحی معماری و طراحی سازه گسترش داده شد. ساختمانهای پانلی به صورت Prototype طراحی شد. روش بتنپاشی به پانلها با استفاده از مراجع خارجی و بر اساس استاندارد ACI در مورد بتنهای شات کریت، در مورد نحوة اختلاط و دانهبندی بتن و درصد مواد بکار گرفته شده در آن مورد آزمایش قرار گرفت. در سال 76 ماشینآلات اولیة تولید، آماده بهرهبرداری شد. هر چند ماشینآلات تولید شده در این مرحله، مطابق انتظارات نبود، اما تولید با ظرفیت محدود آغاز شد. بر اساس تئوریهای اولیه و با استفاده از پانلهای تولید شده، ساختمانی یک طبقه به طور آزمایشی طراحی شد و در ارتفاعات و شرایط سخت آب و هوایی برای آزمون قابلیتهای اینگونه سازهها ساخته شد. براساس نتایج عملی و تحلیل رایانهای، محاسبات تئوری اولیه اصلاح شد و محاسبات جدید، مبنای طراحیهای آینده قرار گرفت. مشکلات مؤسسهمؤسسه سپ در راه توسعه و بکارگیری وسیع تکنولوژی سازههای پیشساختة سبک در کشور و بومیسازی آن، با مشکلات زیادی روبرو است که این مشکلات در تحلیل جداگانهای بیان شدهاند:عدم توجه کافی به بومی کردن تکنولوژی، مانع از توسعه تکنولوژی خواهد شد تاریخ : دوشنبه 87/8/6 | 1:32 عصر | نویسنده : مهندس سجاد شفیعی | نظرات () دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا برای پیدا کردن مواد شیمیایی مورد نیاز و اطلاع از قیمت آنها دو سایت رو در زیر بهتون معرفی میکنم: سایت Sigma Aldrich
تاریخ : سه شنبه 87/7/23 | 9:26 صبح | نویسنده : مهندس سجاد شفیعی | نظرات () به اعتقاد بسیاری از محققان و مخترعان جهان، امسال را می توان سال فناوری نانو نامگذاری کرد. سالی که دانشمندان به دنبال پیشرفت فناوری نانو در علوم مختلف هستند تا علم، تجارت و زندگی مردم را به سطح بالاتری ارتقا دهند. در چنین شرایطی جام برتری جهان از لحاظ علمی و عملی در دست کسانی است که به دنبال توسعه فناوری نانو هستند. به روایتی دیگر می توان اذعان داشته که در قرن حاضر مجهز بودن به علم نانو برای شروع هر نوع فعالیت علمی یا تجاری امری ضروری است و هیچ راهی برای گذر از این قرن وجود ندارد مگر دستیابی به علم نانو. البته این ادعا توسط بیشتر سازمان های تحقیقاتی اثبات شده است. همچنین به اعتقاد صاحبان سرمایه و کارخانه ای تجاری دیگر تجارت از مقیاس های بزرگ گذشته و درمان آن رسیدن به مقیاس های نانویی است. پیش بینی بسیاری از محققان صحه ای بر این مدعاست که در سال آینده بیش از 30 درصد ابزار تجاری و علمی فقط با کمک فناوری نانو ساخته خواهد شد. این در حالی است که مسؤولان مراقبت های سلامت ایالات متحده آمریکا در برنامه جدید خود اعلام کرده اند که تا پایان سال 2009 بیش از 50 درصد امور مربوط به سلامت این کشور توسط فناوری نانو حاصل می اید. صندوق علوم ملی این کشور، ارزش مالی تجارت حاصل از این علم برتر را تا سال 2015 بالغ بر یک تریلیون دلار تخمین زده است. با وجود این ما چه باید بکنیم و تکلیف ما برای رسیدن به قطار پر سرعت علم نانو چیست؟ در این مقاله سعی کرده ایم پنج راهکار که عملکرد بیشتری دارد را به شما معرفی کنیم، شاید سال فناوری نانو بر ما نیز مبارک باشد! راهکار اول:حداقل محصول رابرای اعمال عملیات نانو در سال 2008 انتخاب کنیم امسال دیگر وقت تحقیق و تفحص پایان یافته و زمان عمل فرا رسیده است. ساخت محصولات به روش نانو نیازمند داشتن جایزه نوبل و دارا بودن گروه اجرایی مخصوص یک کشور نیست. طی سال های اخیر در دنیا میلیون ها پروژه ساخت محصولات با کمک علم نانو پیش بینی و طراحی شده که هیچ کدام به مرحله عمل نرسیده است. جالب اینکه وقتی حرف از فناوری نانو در ساخت محصولات پیش می آید ذهن ما به سراغ ریز پردازنده های کامپیوتری یا ریز لوله های زیستی می رود. در حالی که طی سال های اخیر بیش از میلیاردها دلار صرف تولید پارچه ها و منسوجات با کمک فناوری نانو شده است. استفاده از روکش نانویی در صنایع الکترونیکی، تصویری، شیشه ای، پلاستیک و فلزات یکی از راهکارهای مقام کردن و بالا بردن طول عمر محصولات، در مقابل مواد شیمیایی و تسهیل پاک کردن آن هاست. لازم نیست نانو تکنولوژی را فقط در سیستم های کامپیوتری جست و جو کنید. از این علم حتی به عنوان یک آشپز نیز می توان برای طعم دار کردن غذاها بالا بردن مدت نگهداری آن ها استفاده کرد. راهکار دوم:حداقل با 3 شرکت فعال در علم نانو ارتباط برقرار کرد و با آغوش باز به همکاری با آن ها پرداخت. دیگر زمان آن گذشته است که در علم فناوری تک روی کنیم. باید از یافته های دیگران حداکثر استفاده را برد و منتظر پیشنهادات جدید بود. راه را برای ابداعات جدید باز کنیم و این سندرم مرگ آور جدید که در بیشتر کارخانه ها گفته می شود "نوآوری بس است" را کنار بگذاریم. بسیاری از شرکت ها در کشور ما تحقیقات گسترده ای در زمینه نانو انجام داده اند؛ کافی است که فقط از تفکرات آن ها استفاده کرد. همچنین می توان مشارکت منصفانه ای با ان ها برقرار کرد و به تبادل اطلاعات پرداخت. اکنون ما در دنیای به بزرگی یک فندق زندگی می کنیم و دیگر زمان تک روی و خرید و فروش گذشته است. دیگر وقت آن رسیده که دست دوستی دراز کرد و به جلب اعتماد دیگر شرکت ها پرداخت. راهکار سوم:در هر کنفرانسی که درباره علم نانو برگزار می شود حداقل 3 نفر از کارمندان شرکت را بفرستیم. به یاد داشته باشیم که ما باید سیستم خود را از لحاظ علمی به روز نگه داریم و خودمان را در غار تنهایی مبحوس نکنیم. ما می توانیم از هسته های مرکزی اتفاقات علم نانو در همین کنفرانس ها با خبر شویم و آخرین اطلاعات مربوط به این دانش را به دست آوریم. بدانیم که فقط با شرکت کردن در این کنفرانس ها افق امکانات و توانایی های این علم برای ما روشن می شود و این محافل جرقه های جدیدی را در افکار ما برای علم به وجود می آورد. اگر کنفرانسی که مدنظر ماست به کاربرد علم نانو در صنایع کامپیوتری یا دارویی می پردازد از رفتن به آن غفلت نکنیم، زیرا اصل، پایه های علم نانو است نه محصولاتی که در آینده ساخته خواهد شد. به عبارت دیگر در کنفرانس «الف تا ی» مربوط به نانو تکنولوژی شرکت کنیم. راهکار چهارم:دانشگاه ها را از یاد نبریم. آزمایشگاه دانشگاه های دولتی و غیردولتی محل مناسبی برای کشف راهکارهای جدید است و شاید گنجینه های اصلی این علم و آینده درخشان ما در همین مکان ها خفته باشند. اگر شما فرد پولسازی باشید حتما می توانید از دریای بیکران علم در این مکان بهتر استفاده را ببرید. این موضوع را به یاد داشته باشید که در کشورمان نقص منابع علمی در مضیقه هستیم نه از نظر سرمایه های مالی. راهکار پنجم:شرکت ها و کارخانه های تازه کار موارد و مشکلات مختلفی دارند که با آن دست و پنجه نرم می کند. آنچه مهم به شمار می رود میزان استقامت ما در مقابل مشکلات است. با اینکه همیشه گفته می شود مردم آسیایی سخت کوش تر از سایر قاره ها هستند، کل سرمایه گذاری که آسیایی ها برای ارتقا سطح علم نانو انجام داده اند اندازه کشور آمریکای شمالی است. به یاد داشته باشید که دستیابی به علم نانو متضمن هزینه های بسیاری است که باید پرداخته شود و قیمت گزافی را می طلبد. بنابراین به دنبال مشکلات برویم پیش از اینکه آن ها ما را غافلگیر کنند و برنامه ای منسجم برای حل هر کدام از آن ها داشته باشیم.
منبع:بزرگراه فناوری تاریخ : دوشنبه 87/7/22 | 1:55 عصر | نویسنده : مهندس سجاد شفیعی | نظرات () چکیدهالماس، مهمترین ساختار سرامیکی تک عنصری و یکی از سخت ترین عناصری است که از کربن خالص تشکیل شده و به طور طبیعی تحت فشارهای زیاد اعماق زمین و در زمانی طولانی شکل می گیرد. اما می توان آنرا به طور مصنوعی در زمانی بسیار کوتاه تر و به کمک فرآیند فشار بالا دما بالا که اساسا تقلیدی از فرآیند طبیعی شکل گیری الماس می باشد، تولید کرد. در سالهای اخیر پیشرفت های شگرفی در تولید الماس حاصل شده که نتیجه آن، تولید الماس هایی در ابعاد نانومتر بوده که به علت داشتن خصوصیات بسیار عالی مکانیکی، حرارتی، نوری و عایق بودن، کاربردهای متنوعی را در صنایع مختلف به خود اختصاص داده است. در این مقاله کاربردهای نانوالماس در صنعت لاستیک، ساخت ابزار برش، همچنین استفاده از آن به عنوان نیمه رسانا مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مقدمه:الماس سخت ترین ترکیبی است که از کربن خالص تشکیل شده و تحت تاثیر فشار و حرارت بسیار زیاد متبلور می شود. در طبیعت چنین ماده ای فقط در عمق 150 یا 200 کیلومتری از سطح زمین یافت می شود. ساختار الماس را می توان به صورت شبکه مکعبی وجوه مرکز پر، به طوریکه نیمی از حفرات چهار وجهی آن پر شده است مشاهده کرد. در این ساختار، اتم های کربن با یکدیگر پیوند کووالانسی داشته و هر اتم کربن با چهار اتم کربن دیگر احاطه شده است. پیوند بسیار قوی کووالانسی اتم های مجاور کربن، سبب افزایش مدول الاستیک و دمای پایداری فوق العاد بالا شده و همچنین سخت ترین ماده طبیعی را ایجاد می نمایند. ویژگی اصلی الماس سختی بالای آن است که در مقیاس مورس بیشترین مقدار یعنی 10 و در مقیاس نوپ، گستره 5500 الی 7000 را به خود اختصاص داده است. رسانایی گرمایی الماس های زینتی در میان تمام عناصر شناخته شده بیشترین میزان را دارد. به همین دلیل الماس در سرعت های بسیار بالا بدون اینکه گرمای تولید شده به آن صدمه بزند، تراش داده می شود. الماس در برابر مایعات معدنی و اسیدهای غیر معدنی در دمای اتاق مقاوم است و به وسیله برخی اکسید کننده های قوی از قبیل سدیم و پتاسیم نیترید در دمای بالای 500 درجه سانتیگراد به وسیله مخلوطی از سدیم، پتاسیم کلرید و هیدروکسیدهای مذاب از قبیل کمی NaoHحک کاری می شود. در دمای نزدیک به 1000درجه به آسانی با کاربید فلزات از قبیل Co،Ni،Al،Fe و Ta واکنش می دهد. حدود 45 سال پیش، در جولای 1963 میلادی، شوروی سابق و کشورهای بلوک شرق موفق به کشف روش انفجاری برای تولید نانوالماس شدند. هنوز عقیده بر این است که نانوالماس کاربردهای وسیعی در صنعت پیدا می کند و این امر سبب ادامه تحقیقات در این زمینه شده است. در بین سالهای 1988 تا 1998 میلادی، مطالعات گسترده ای جهت کاهش قیمت تمام شده نانوالماس با تمرکز بر روی واکنش تبدیل کربن به نانوالماس انجام شد. همچنین پارامترهای مختلف در تشکیل نانوالماس مورد مطالعه قرار گرفت. شاید به زودی تصور متداول درباره الماس ها، به کلی دگرگون شود. الماس هایی که به خاطر زیبایی، کمیاب بودن و زمان طولانی تولیدشان ارزش فوق العاده ای داشتند، امروزه در آزمایشگاه و در مدت زمانی حدود یک ساعت به وجود می آیند. اینکه این دگرگونی چه تاثیری در صنعت جواهر سازی یا قیمت الماس های طبیعی در بازار خواهد داشت هنوز در پرده ای از ابهام است. خصوصیات ویژه و منحصر به فرد پودر نانوالماس صنعتی باعث شده است تا امروزه کاربرد بسیار وسیعی در صنعت پیدا کند. قیمت ارزان آن نیز باعث کاربرد آسانتر آن شده است و هر روز به کاربران این ماده در صنایع مختلف افزوده می شود. کاربردهای نانوالماسهنری فورد نخستین کسی بود که پی برد با وجود هزینه زیاد اولیه، الماس در حقیقت ارزان ترین ساینده صنعتی برای استفاده دراز مدت است. صنایع تراش و ماشین ابزار، شیشه و عینک سازی ها از اولین صنایعی بودند که از الماس استفاده کردند. الماس های بزرگتر در مته های الماسی کاربرد دارند که در اکتشافات مواد معدنی، در استخراج کانی ها و در حفاری های چاه های نفتی و گازی استفاده می شوند. صنعت الکترونیک و برق هر دو از مصرف کنندگان الماس اند. چاپگرهای نساجی از الماس برای برش الگو و نیز دندانپزشکان و پزشکان برای برش ظریف استخوان و بافت ها استفاده می کنند. از نظر کاربرد، می توان الماس را به انواع صنعتی جواهری و بالاس تقسیم کرد که نوع بالانس در حفاری صنعتی به کار می رود. ترکیبات و خصوصیات فیزیکی منحصر به فرد الماس، آنرا جز مواد با تحمل بالا قرار داده است. ویفرهای الماس در پنجره های لیزر کاربرد دارد که نیازمند سطحی بسیار صاف و با ضریب جذب پایین است. الماس برای پنجره های لیزرهای با قدرت بالای Co2 به کار می رود. همچنین برای پنجره های عبور دهنده طول موج های کوچک الکترومغناطیسی برای ژیروترون و کلیسترون های قدرت بالا، پخش دی الکتریک برای طول موج های کوچک و موج های میلیمتری(CVD) و در استحکام چرخ ها و لاستیک ها استفاده می شوند. برخی از موارد استفاده مواد نانو الماس در جدول زیر گزارش شده است.
استفاده از نانوالماس به عنوان نیمه رسانااستفاده از الماس به عنوان نیمه رسانا نیز نیازمند شرایط ویژه ای مثل درجه خلوص فوق العاده بالا و جایگزینی فعال اتم ها به لحاظ الکتریکی برای ایجاد گذرگاه الکتریکی در وسیله مورد نظر است. اما الماس های طبیعی با اینکه دارای کیفیت جواهری بسیار ارزشمند هستند، به خاطر نقص ها، ناخالصی ها و ساختار ضعیفشان برای مصارف الکترونیکی نامناسبند. البته با کنترل شرایط سنتز می توان الماس ها ی مصنوعی با شرایط کاملا دلخواه تولید کرد که در کاربردهای الکترونیکی پرقدرت از سلفون ها گرفته تا کامپیوترهای شخصی وخطوط ارتباطی قابل استفاده هستند. به گفته جیمز باتلر یکی از شیمیدانان آزمایشگاه تحقیقات نیروی دریایی آمریکا، سه مشکل عمده بر سر راه استفاده از الماس های طبیعی در کاربردهای الکترونیکی وجود دارد، قیمت گران و عدم خلوص الماس های طبیعی. افزون بر این هیچ دو سنگی دقیقا شبیه هم نیستند و خواص منحصر به فرد در هریک می تواند مشکلاتی را در مدارهای الکترونیکی به بار آورد. آخرین مشکل در استفاده از الماس برای کاربردهای الکترونیکی و کامپیوتری، نیاز به دو نوع الماس یعنی سنگهای نوع n و p برای هدایت الکترونیکی است. در مدارهای مجتمع باید از هر دو نوع الماس نیمه رسانای n و p استفاده کرد اما الماس های نوع n به طور طبیعی وجود ندارد و الماس های نوع p، به قدری نادرند که هیچ راه مقرون به صرفه ای برای استفاده از آنها پیدا نشده است. به هر حال الماسهای مصنوعی این مشکلات را برطرف می کنند. به گفته رابرت لینارس بنیانگذار کمپانی آپولو دیاموند،(برای مثال) می توان با افزودن ناخالصی فلز بور به الماس، نیمه رسانای نوع p را تولید کرد. به طور مشابه دانشمندان می توانند با افزودن فسفر به الماس بیرنگ، الماس نوع nرا نیز تولید کنند. برای استفاده از الماس نیمه رسانا در دستگاه های الکترونیکی پر قدرت نیاز به ترکیبی لایه ای از این دو نوع الماس است. امروزه نیمه رساناهای بسیاری مثل سیلی در گستره وسیعی از دستگاه های الکترونیکی به کار می روند. اما الماس با توجه به دامنه تغییرات حرارتی و سرعت فوق العاده اش، عنوان دومین نیمه رسانای برتر جهان را به خود اختصاص می دهد. الماس با داشتن چنین ویژگیهایی و به خصوص امروز که آزمایشگاه ها قادر به تولید سنگ های خالص و ناخالص کنترل شده هستند، می تواند پایه گذار انواع بسیار جدیدی از دستگاه های الکترونیکی پرقدرت باشد. به عنوان برخی از کاربردهای عملی الماس می توان به موارد زیر اشاره کرد: - لوازم الکترونیکی ولتاژ و توان بالا مثل ترن های سریع - دستگاه های فرکانس بالا مثل رادارهای پرقدرت و ایستگاه های مخابراتی سیار - دستگاه های میکرو و نانوالکترومکانیکی مانند ساعتها و فیلترهای تلفن همراه - آشکارساز پرتوهای پر انرژی مثل پرتوسنج های پزشکی - اپتیک و لیزرهای پرقدرت مانند آنچه در کابل و خطوط تلفن یا پنجره شاتل های فضایی به کار می رود. - الکترودهای الماسی مقاوم به خوردگی که می تواند محیط های آلوده را پاک کند. کاربرد ساختارهای نانومتری الماس در لاستیکالماس نانومتری به طور گسترده ای در کامپوزیت ها از جمله لاستیک در مواد ضد اصطکاک و مواد روانکار به کار می رود. این ساختارهای نانومتری الماس، دارای خواص برجسته ای هستند. از جمله این خواص می توان به موارد زیر اشاره کرد: 1.ساختار کریستالی 2.شکل کاملا کروی 3.ساختمان شیمیایی بسیار محکم 4. فعالیت جذب سطحی بسیار بالا در روسیه الماس نانومتری با درصدهای مختلف به لاستیک طبیعی، لاستیک پلی سوپرن و لاستیک فولرین برای ساخت لاستیک هایی که در صنعت کاربرد دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با افزودن ساختارهای نانومتری الماس به لاستیک ها خواص آنها به شکل قابل توجهی بهبود می یابد. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد: 1. چهار الی پنج برابر شدن خاصیت انعطاف پذیری لاستیک؛ 2. افزایش دو الی پنج برابری میزان استحکام؛ 3. خاصیت مقاومت در برابر گسیختگی آنها در دمای بالا و پایین به اندازه بسیار زیادی بهبود می یابد؛ 4. افزایش دمای اشتعال لاستیک، با وارد نمودن این نانوذرات شاهد افزایش دمای اشتعال و افزایش استحکام مکانیکی در لاستیک خواهیم بود که از دلایل اصلی آن حذف مقادیر زیادی دوده است؛ 5. کاهش وزن لاستیک، با افزودن حدود 3 الی 5 درصد نانوذره پرکننده به لاستیک استحکام مکانیکی معادل با 40 تا45 درصد دوده و نیز کاهش وزن به مقدار قابل ملاحظه ای بدست می آید؛ 6. افزایش مقاومت در مقابل نفوذپذیری گاز، این نانوکامپوزیت ها به علت ضریب عبوردهی کم نسبت به گازها به ویژه هوا می توانند در افزایش مقاومت در برابر نفوذ و عبور گازها مفید باشند؛ 7. افزایش مقاومت سایشی لاستیک؛ با افزایش نانوذره های پرکننده به لاستیک امکان افزایش مقاومت سایشی لاستیک وجود دارد. نتیجه گیری:نانوالماس به دلیل خصوصیات بی نظیر خود قابلیت استفاده در کاربردهای گوناگون را دارا هستند. با استفاده از نانوالماس ها در نیمه رساناها می توان دستگاه هایی را تولید نمود که با استفاده از مواد مرسوم قادر به تولید آنها نخواهیم بود. استفاده از نانوالماس در صنایع لاستیک موجب می شود علاوه بر کاهش وزن، خواص مورد نیاز لاستیک به طور چشمگیری افزایش یابد. با اینکه هزینه اولیه استفاده از نانو الماس ها زیاد است، اما کارایی نانوالماس ها در زمان های طولانی باعث شده تا استفاده از آنها توجیه اقتصادی داشته باشد؛ هرچند با گسترش روش های نوین سنتز هزینه های اولیه استفاده از نانو الماس ها نیز کاهش یافته است.
منبع:نشریه فضای نانو تاریخ : دوشنبه 87/7/22 | 1:54 عصر | نویسنده : مهندس سجاد شفیعی | نظرات () نانوپودر چیست؟
نانوفناوری را هم از نظر شاخه های علمی و فنی آن و هم از نظر کاربردهای صنعتی می توان دسته بندی نمود. برخی از شاخه های علمی و فنی آن عبارتند از : الف) نانوپودر ب) نانوسرامیک ج) نانوالکتریک د) نانوپزشکی ه) نانوزیست فناوری که در این مقاله به توصیف و بیان کاربردهای نانوپودرها می پردازیم. تعریفپودرها ذرات ریزی هستند که از خُرد کردن قطعات جامد و بزرگ، یا تهنشین شدن ذرات جامدِ معلق در محلولها به دست میآیند. بنابراین، نانوپودرها را میتوان مجموعهی از ذرات دانست که اندازهی آنها کمتر از 100 نانومتر است. طور کلی نانوپودرها را نیز مانند دیگر موادّ نانومتری میتوان به دو روش پایین به بالا یا بالا به پایین تولید کرد. در روش بالا به پایین قطعه را از اندازههای بزرگ انتخاب و آن را آنقدر خُرد میکنیم تا به اندازههای نانومتری برسد. در روش پایین به بالا، اتمها را دانه به دانه کنار هم میچینیم تا یک ساختار نانومتری به وجود آید. به چه پودری نانوپودر می گوییم؟ پودرها در سه حالت نانوپودر به شمار میآیند: -حالت اول: ساختار ذرات تشکیلدهندهی پودر، در حد نانومتر باشد. یعنی اگر ساختار ذرات تشکیلدهندهی یک پودر را به صورت یکی از اشکال منظم هندسی در نظر بگیریم، میانگین اندازهی اضلاع آن بین 1 تا 100 نانومتر باشد. مهمترین اشکال هندسی، کُره و مکعباند. اگر ساختار ذرات تشکیلدهندهی پودر را کُره فرض کنیم، باید قطر کُره کمتر از 100 نانومتر باشد و چنانچه ساختار آنها مکعب فرض شود، میانگین اضلاع مکعب باید در محدودهی 1تا 100 نانومتر قرار گیرد. به عبارت حسابیتر، میانگین اضلاع مکعب باید در این رابطه صدق کند: برای مثال، بلورهای نمک طعام ساختاری مکعبشکل دارند. یادآوری: اگر بیشترِ ذرات تشکیلدهنده پودر، ابعادی میان 1 تا 100 نانومتر داشته باشند، آن پودر، نانوپودر محسوب میشود. -حالت دوم: دانههای تشکیلدهنده پودر، ابعاد نانومتری داشته باشند. در حالتی که اندازهی ذرات تشکیلدهندهی پودر از صد نانومتر بیشتر باشد، کافی است دانههای آن ابعاد نانومتری داشته باشند تا نانوپودر به شمار آیند. یک مثال برای فهم این موضوع، اتمهایی هستند که به صورت منظم و درون سلولهایی که آنها را "دانه" مینامیم، کنار هم قرار گرفتهاند. مواد بلوری جامد نیز از سلولهای ریزی تشکیل شدهاند که به آنها دانه میگویند. درون هر دانه، اتمها در یک جهت خاص و ردیفهای موازی چیده شدهاند و تفاوت دو دانه مجاورِ هم، تفاوت در همین جهتگیری اتمهاست. در دانهی 1، اتمها در ردیفهای موازی و با زاویهی 45 درجه نسبت به افق چیده شدهاند. در دانهی 2اتمها با زاویهی 90درجه و در دانهی 3اتمها با زاویهی 120 درجه نسبت به افق چیده شدهاند. وقتی این سه دانه در کنار یکدیگر قرار بگیرند، یک ذره تشکیل میشود. به فضای خالی بین دانهها «مرز دانه» میگویند. مرز دانه محلی است که جهت چیده شدن اتمها عوض میشود. همچنین دانهها را میتوان مانند آجرهای یک دیوار فرض کرد. در این صورت، مرز بین دانهها ملات بین آجرهاست. اگر قطر این دانهها بین 1تا 100نانومتر باشد، ذرات حاصل تشکیل نانوپودر میدهند. هر چه قطر دانههای یک ذره کمتر باشد (البته با حجم ثابت)، تعداد دانههای تشکیلدهندهی آن بیشتر خواهد بود (واضح است که هر چه آجرهای تشکیلدهندهی یک دیوار 1 متر در 1 متر کوچکتر باشند، تعداد آجرها بیشتر خواهد بود) و هر چه تعداد دانهها بیشتر شود، مانند گرههای یک فرش، تار و پود آن محکمتر و درهمتنیدهتر است و بنابرین استحکام محصول بیشتر خواهد بود. یادآوری: اگر درصد قابل توجهی از دانههای تشکیلدهندهی ذرات، نانومتری باشند، پودر، نانوپودر محسوب میشود. حالت سوم: ذرات نانوپودر و ذرات پودر معمولی ترکیب شوند. در این حالت، پودر را «نانوپودر کامپوزیتی» مینامند. کامپوزیت که از کلمهی انگلیسی composition گرفته شده، به معنی ترکیب دو یا چند چیز است. ملموسترین مثال برای کامپوزیت، کاهگل است. در کاهگل رشتههای کاه در زمینهی گِل پراکنده شدهاند. در نانوپودرهای کامپوزیتی نیز ذرات نانومتری در زمینهی ذرات بزرگتر (غیر نانومتری) پراکنده شدهاند. علت ترکیب شدن آنها اختلاف خواص این دو ماده است. در کامپوزیت معمولاً زمینه از یک مادهی نرم و افزودنی از مادهی سخت انتخاب میشود. در این صورت، هنگامی که به ماده نیرو وارد میشود، زمینه نیرو را به رشته یا پودر اضافهشده منتقل میکند تا بتواند در برابر نیروی واردشده مقاومت بیشتری داشته باشد. کاربردهای نانوپودرها1. پوششدهییکی از مهمترین کاربرد نانوپودرها «پوششدهی» است. وقتی مقداری پودر روی یک سطح ریخته میشود، میتواند تمام سطح را بپوشاند. مثلاً اگر سطح زمین پودر گچ بپاشیم، تمام سطح پوشیده میشود و یک سطح یکدست سفید به وجود میآید. اما در این حالت هنوز فضاهای خیلی ریزی بین پودرها وجود دارد، یعنی پوشش یکپارچه نیست. اکنون مقداری آب به گچ اضافه میکنیم و صبر میکنیم تا آب توسط حرارت خشک شود. میبینیم که ذرات پودر به هم چسبیدهاند و یک پوشش یکدست بر روی سطح به وجود آمده است. اساس پوششدهی توسط نانوپودرها نیز دقیقاً همین است، یعنی پودرها را(عمدتاً باشدت )به سطح میپاشند و بعد توسط یک عامل اضافهشونده (عمدتاً گازهای اکسیژن یا آرگون که همان نقش آب را در مثال گچ بازی میکنند ) و حرارت، این ذرات را به هم میچسبانند تا یک پوشش یکپارچه بر روی سطح ایجاد شود. پوشش روی داشبورد ماشین دقیقاً به این روش تولید میشود. 2. ساخت قطعاتهمانطور که دیدیم، ذراتِ پودر میل زیادی دارند که مانند بُرادههای آهنربا به هم بچسبند. از طرفی این میل با اِعمال فشار به پودر و درجهی حرارت بهشدت افزایش مییابد، و بنابراین، با اِعمال فشار و افزایش درجهی حرارت میتوان پودرها را آنقدر به هم فشرد تا به هم بچسبند و یک قطعه را تولید کنند. این روش عمدتاً برای تولید قطعات با شکلهای پیچیده به کار میرود. (این پدیده به طور طبیعی در نمک طعام اتفاق میافتد. اگر مقداری نمک طعام در داخل یک نمکدان باقی بماند، بعد از مدتی ذرات نمک به هم میچسبند و نمکدان دیگر نمک نمیپاشد. بنابراین، باید به نمکدان چند ضربه وارد کنیم تا ذرات از همدیگر جدا شوند.) 3. استفاده در کِرِمهاهمانطور که میدانیم، نانوپودرها ذراتی با قطر یک تا 100 نانومتر هستند. وقتی از این ذرات در ساخت کِرِم استفاده میشود، چون قطر آنها کوچک است، اشعههای مُضرّ نور خورشید را که طول موجهای بزرگتر از صد نانومتر دارند از خود عبور نمیدهند. این در حالی است که اشعههای نور مرئی را که موجب دیده شدن قطعاتاند از خود عبور میدهند. بنابراین، به صورت شفاف دیده میشوند. در این حالت ما کِرِمی داریم که شفاف است و اشعههای مُضرّ را از خود عبور نمیدهد. 4. شناسایی آلودگی هاذراتی که نانوپودرها را تشکیل میدهند، با استفاده از خواصّ سطحی خود، وقتی به یک محلول حاوی آلودگی (مثل باکتری، سلول سرطان زا و...) اضافه میشوند، روی آلودگیها میچسبند و در اثر واکنش با آنها تغییر رنگ میدهند و باعث شناسایی آنها میشوند. البته هر ذره کوچکتر از آن است که تغییر رنگِ حاصل از آن دیده شود، اما تغییر رنگِ مجموعهی این ذرات، آلودگیها را قابل تشخیص و شناسایی میکند. در فیلم زیر که به عنوان مثالی از کاربرد نانوپودرها آورده شده است، ذرات نانوساختارِ سیلیکون در محلول، قطرات روغن را شناسایی میکنند و با نفوذ مقداری از مایع به داخل حفرههای آنها، تغییر رنگ میدهند و هدف را قابل تشخیص مینمایند.
بخش دانش و فناوری سایت تبیان تاریخ : چهارشنبه 87/4/19 | 1:16 عصر | نویسنده : مهندس سجاد شفیعی | نظرات () خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران پژوهشگران دانشگاه «کیس وسترن» موفق به ابداع نوعی بیوپلیمر (پلیمر زیستی) شدهاند که میتواند از حالت بسیار سخت به بسیار انعطافپذیر و بر عکس تغییر وضعیت دهد. به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، این پژوهشگران میگویند که بیوپلیمر جدید را با الهام از ساختار خیار دریایی ساختهاند. خیار دریایی میتواند پوست خود را از حالت نرم وانعطافپذیر به سخت و محکم تغییر دهد و ماده جدید از این ساختار خیار دریایی تقلید میکند. خیارهای دریایی معروف به داشتن پوستی هستند که از رشتههای سلولزی بسیار ظریف تشکیل شدهاند. وقتی خیارهای دریایی مورد حمله قرار میگیرند، سلولهای اطراف مولکولهایی را ترشح میکنند که باعث میشوند چنین رشتههایی به یکدیگر بچسبند و نوعی سپر محافظ تشکیل دهند. اما این جانداران آبزی وقتی در حالت آرامش هستند، سلولهای دیگر پروتئینهای پلاستیکی و انعطافپذیری آزاد میکنند که رشتهها را شل میکند و در نتیجه خیار دریایی میتواند به آسانی در آب حرکت کند. برای تولید این ماده جدید، پژوهشگران رشتههای سلولزی را از سطح جاندارانی جدا کردند که بسیار شبیه به خیارهای دریایی هستند. سپس محققان با ترکیب این رشتهها با یک مخلوط پلیمری لاستیکی نوعی شبکه در سرتاسر ماده شکل دادند که با این کار پلیمرهای نرمتر محکم میشوند. پژوهشگران میگویند رشتههای این شبکه را با هم نگه میدارند و تولید یک ماده انعطافپذیر میکنند. این ساختار مانند یک شبکه سه بعدی است که در آن این نانورشتهها در نقاط خاصی با هم تلاقی پیدا میکنند و در این نقاط تلاقی به هم میچسبند. به گفته پژوهشگران، چنین مادهای میتواند در کاربردهای بیوپزشکی مانند الکترودهای کاشتنی برای ثبت فعالیت مغز طی یک دوره زمانی طولانی بدون خطر زخمی شدن با الکترودهای فلزی معمولی مورد استفاده قرار بگیرد. تاریخ : چهارشنبه 87/4/19 | 1:11 عصر | نویسنده : مهندس سجاد شفیعی | نظرات () |