گزارشی از فعالیتهای نانوتکنولوژی در تایوان
خبر زیر که برگرفته از شمارة ?? خبرنامة نانوتکنولوژی کمیتة مطالعات سیاست نانوتکنولوژی وابسته به دفتر همکاری های فناوری ریاست جمهوری است، به فعالیتهای کشور تایوان در زمینة نانوتکنولوژی اشاره دارد. در انتهای آن تحلیل کوتاهی نیز افزوده شده است
خبر (مأخذ: خبرنامه نانوتکنولوژی، شماره 31)دولت تایوان در پی فراهم نمودن یارانه‌هایی برای شرکت‌های فعال در تحقیقات نانوتکنولوژی می‌باشد. بسیاری از این شرکت‌ها بر این باورند که این دانش نوین نتایج مطلوبی به دنبال خواهد داشت. این شرکت‌ها با وجود اینکه مشغول بررسی مسائل کوچکی هستند، اما اهداف بزرگی را در سر می‌پرورانند.
راهیابی نانو به خانه‌ها
در حدود شانزده ماه پیش، Hocheng Group، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان وسایل حمام از جنس چینی در تایوان، از خط تولید توالت‌های آنتی‌باکتریال خبر داد. این اطلاعیه، توجه زیادی را به خود جلب کرد که البته به دلیل بهداشت پیشرفته و کارایی آن نبود. این محصول از آن جهت توجه عموم را برانگیخت که پوشش آنتی باکتریال بکار رفته در آن، نتیجه مستقیم تحقیقات انجام شده در زمینه نانوتکنولوژی می‌باشد. این توالت‌ها نمایانگر یکی از اولین کاربردهای عملی است که این فناوری جدید را از آزمایشگاه‌ها خارج نموده و به داخل منازل هدایت می‌کند.
این محصول تنها یکی از کوچکترین نمونه‌های این فناوری می‌باشد و بسیاری از کاربردهای دیگر آن تاکنون منتشر نشده است. هنوز اکثر مردم درک مبهمی از نانوتکنولوژی و توانایی آن در تاثیر بر زندگی روزمره دارند.
توجه شرکت‌ها و دولت‌ها به نانو
همانند دوران رونق "دات کام" در چند سال گذشته، بسیاری از شرکت‌ها جهت جلب توجه عمومی, از لفظ "نانو" در عنوان، محصولات و یافته‌های خود استفاده می‌کنند. به هر حال آنچه مسلم است این است که دولتمردان سراسر جهان اهمیت این فناوری و دامنه گسترده کاربردهای کارآمد آنرا درک کرده و تلاش برای تحقیقات بیشتر را آغاز نموده‌اند.
ارزیابی خوشبینانه دولتمردان ایالات متحده و ژاپن, ارزشی بیش از هزارمیلیارد دلار امریکا را ظرف ده سال آینده برای بازار نانوتکنولوژی تخمین می‌زند. یانگ جی چانگ، معاونت اجرایی موسسه تحقیقات فناوری صنعتی تایوان (ITRI) اعلام کرد: "به نظر می‌رسد بازار محصولاتی که نانوتکنولوژی در آن نقش مهمی بازی می‌کند از این مقدار نیز فراتر رود." ITRI سازمانی تحقیقاتی و غیرانتفاعی است که بیشتر کشفیات خود را به بخش صنعت تایوان ارائه می‌کند.
براساس یکی از ارزیابی‌های صورت گرفته، ارزش محصولات تایوانی مبتنی بر فرآیندهای نانوتکنولوژی ظرف پنج سال آینده به سه میلیارد دلار خواهد رسید.
بودجة نانوتکنولوژی کشور تایوان
پس از آنکه بسیاری از کشورهای صنعتی, بودجه مشخصی به تحقیقات نانوتکنولوژی اختصاص دادند، دولت تایوان با ارائه یک برنامه شش ساله که 680 میلیون دلار به مطالعات مشابه اختصاص می‌دهد, در جرگه هواداران این علم قرار گرفت. البته این بودجه در مقایسه با کشورهای پیشرفته مقدار کمی بنظر می‌رسد؛ ایالات متحده امریکا تنها برای تحقیقات نانوتکنولوژی در سال 2003 بودجه‌ای 710 میلیون دلاری درخواست کرد که نسبت به سال گذشته 17 درصد افزایش نشان می‌دهد. اتحادیه اروپا نیز از سال 2002 تا 2006 حدود 1.2 میلیارد دلار به این تحقیقات اختصاص داده است.
این محدودیت بودجه برای یانگ که ناظر این برنامه تحقیقاتی شش ساله می‌باشد، مشکلی به نظر نمی‌رسد. وی تاکید کرد: "باید توجه داشت که صنایع تولیدی در تایوان از جمله قوی‌ترین صنایع جهان است و قدرت صنعتی این جزیره به ترقی این فناوری پیشرفته کمک خواهد کرد."
وی کاربردهای نانوتکنولوژی را به سه دستة: "آینده"، "سنتی" و "راهبردی" تقسیم کرد.
وی گفت: "دانشگاه‌های ایالات متحده، تحقیقات خود را بر نانوتکنولوژی پیشرفته مانند توسعه محاسبات کوانتومی، اتم‌های دست‌ساز یا ماشین‌های مولکولی که من آنها را ایده‌های بزرگ می‌نامم، متمرکز ساخته‌اند. تایوان منابع محدود خود را بر مواردی دور از دسترس مانند چنین پیشرفتهای انقلابی متمرکز نخواهد کرد.
وی همچنین اظهار داشت: "در زمان کوتاه، باید به صنایع سنتی کمک کرد تا روش‌های تولید خود را به نانوتکنولوژی مجهز سازند. با این همه در دهه آینده، باید صنایع راهبردی را نیز که موضع قدرت تایوان است هدف قرار داد."
دلیل اهمیت صنایع راهبردی چیست؟ این جزیره در بخش نیمه‌هادی خود سالانه بالغ بر 8 میلیارد دلار مدارهای مجتمع تولید می‌کند و صنعت بسته‌بندی IC آن در جهان دارای مقام نخست است. نمایشگرهای کریستال مایع و لوح‌های فشرده با قابلیت بازنویسی(CD-RWs) تولید شده در این کشور، به ترتیب 38 و 55 درصد بازار جهان را اشغال نموده‌اند. این امر بستر خوبی را برای نانوتکنولوژی فراهم می‌سازد.
حدود 60 درصد از بودجه نانوتکنولوژی ITRI، به صنایع راهبردی مانند الکترونیک، ذخیره اطلاعات، نانولوله‌های کربنی، نمایشگرهای گسیل میدانی و ساخت پیل‌های سوختی اختصاص خواهد یافت. 20 درصد آن به ارتقاء صنایع سنتی و مابقی به تحقیقات فنی تعلق می‌گیرد تا بستری مناسب برای توانایی‌های علمی آینده کشور فراهم سازد.
در واقع بیشتر فرصت‌های اقتصادی در شکوفایی ناگهانی صنایع سنتی تایوان نهفته است. همانطور که بسیاری از دانشمندان, آنرا فناوری پیشتاز خوانده‌اند، نانوتکنولوژی ناجی صنایع سنتی می‌باشد. برخی اشاره کرده‌اند که تولید مواد نانوکامپوزیت مستقیماً به سوددهی می‌انجامد و به همین دلیل برای صنایع محلی مناسب است. ترکیب نانوتکنولوژی و الکترونیک و بیوتکنولوژی می‌تواند به موسسه‌های تحقیقاتی سپرده شود.
شرکت‌های محلی با تکیه بر همکاری موسسه‌های تحقیقاتی و یا با انجام مطالعات خود، تولید انبوه محصولات ساخته شده از نانومواد را آغاز کرده‌اند. علاوه بر تولیداتی که در ابتدای مطلب اشاره شد، شرکت لامپ فلوئورسنت تایوان به عنوان پرسابقه‌ترین سازنده تجهیزات نوری این کشور، تولید فن‌های الکتریکی با خواص ضد بو و آنتی باکتریال را از اوایل امسال آغاز نمود. هر یک از فن‌ها، یک لامپ فلوئورسنت فوتوکاتالیستی درون خود دارد که بر اساس قوانین نانوتکنولوژی کار می‌کند.
گروه TECO نیز روش جدیدی در ترکیب نانوذرات مادون قرمز با فیبرها ارائه کرده است که قرار دادن محصول این فرآیند درون یخچال، به حفظ رطوبت و طراوت مواد غذایی کمک می‌کند. همچنین روش‌هایی برای تولید سایر مواد مانند نانوسرامیک‌ها جهت تولید پوشاک سبک، گرم و ضد آلودگی مشخص شده است. در این میان، ماسک ضد حریق حاوی نانوذرات طلا که می‌تواند با تبدیل سریع مونوکسید کربن به دی اکسید کربن بمدت 100 ساعت در محیط‌های پر از دود مورد استفاده قرار گیرد، بزودی وارد مرحله تولید انبوه می‌شود. (پایان نقل قول از خبرنامة نانوتکنولوژی شمارة 31 )
تحلیل
آنچه در خبر فوق دارای اهمیت است نحوة رویارویی دولت تایوان با نانوتکنولوژی می‌باشد. بر اساس تقسیم‌بندی ارایه شده کاربردهای نانوتکنولوژی در سه حوزه "کاربردهای آینده"، "استفاده از آن در صنایع سنتی برای افزایش بهره‌وری ایجاد ارزش افزوده" و "کاربردهای استراتژیک" تقسیم شده است. نحوة برخورد با این تکنولوژی و تعیین جهت مناسب در هر یک از شاخه‌های فوق، نحوة برنامه‌ریزی و مدیریت در این زمینه را تحت تاثیر قرار خواهد داد. فعالیتهای کشور تایوان بر روی توسعة نانوتکنولوژی در صنایع سنتی به منظور افزایش بهره وری و ارزش افزودة آنها از چند جنبه دارای اهمیت می‌باشد:
1- به نظر می رسد این روش راه نزدیکتری برای تجاری‌کردن نانوتکنولوژی باشد. چون محصول مورد نظر جایگاه خود را در بازار پیدا کرده است و تنها با استفاده از نانوتکنولوژی بر روی بهینه‌کردن خواص و قابلیت های آن کار می شود.
2- برای کشورهای جهان سوم که از سطح کمتری از دانش برخوردار هستند، شاید دستیابی به این تکنولوژی ها به علت ارتباط آنها با تکنولوژی‌ها و صنایع موجود در این کشورها دست‌یافتنی تر باشد.
3-ایجاد رغبت در صنایع با تکنولوژی پایین و متوسط جهت استفاده از نانوتکنولوژی برای افزایش قابلیت های آنها از مسایلی است که باید در این رویکرد مورد توجه قرار گیرد.
در کشور ما نیز با توجه به وضعیتی که در صنایع سنتی داریم، توجه به نانوتکنولوژی در این صنایع می تواند باعث ایجاد مزیت رقابتی برای این صنایع و ایجاد ارزش افزوده در آنها گردد.
تاریخ : دوشنبه 87/8/6 | 1:41 عصر | نویسنده : مهندس سجاد شفیعی | نظرات ()
