سال 1995م. استاندارد فنی که با نام DVD و توسط نه شرکت صنعتی برای یک نوع جدید از دیسک های دیجیتالی مطرح شد، توانست انقلابی در صنعت ذخیره سازی اطلاعات ایجاد کند.

Digital Video Disc یا Digital Versatile Disc یا دیسک دیجیتال همه منظوره که ما آن را با نام مخفّف DVD می شناسیم، همانند CDهای رایج است؛ با این تفاوت که به دلیل فشرده بودن طراحی آن، ظرفیت بالایی در ذخیره اطلاعات دارد؛ به طوری که یک DVD معمولی، قادر خواهد بود تقریباً هفت برابر یک CD، اطلاعات در خود ذخیره کند.

یک دیسک DVD، از چندین لایه پلاستیک پلی کربنیت به همراه یک لایه طلایی، یک لایه آلومینیومی و یک لایه لاکی در سطح بیرونی آن، تشکیل شده است و اطلاعات نیز به صورت برآمدگی هایی در سطح آن ذخیره می شود. DVDها برخلاف CDها می توانند یک طرفه یا دو طرفه باشند. همچنین هر دو طرف یک DVD، می تواند دارای یک لایه نامرئی، جهت افزایش ظرفیت ذخیره سازی باشد. از این رو، ظرفیت ذخیره سازی اطلاعات در DVDها و براساس یک طرفه یا دو طرفه بودن و نیز یک لایه یا دو لایه بودن، متغیر است.

ظرفیت ذخیره سازی اطلاعات در DVDهای یک طرفه یک لایه، 7.4 گیگا بایت، در DVDهای دو طرفه یک لایه، 4.9 گیگا بایت، در DVDهای یک طرفه، 5.8 گیگا بایت و در DVDهای دو طرفه دولایه، 10.17 گیگا بایت می باشد.

از سال 1996م. که استفاده از DVDها در بازار، رواج یافت، به تدریج، بر قابلیت های آن نیز افزوده شد، به طوری که تکنولوژی DVD توانست ظرفیت و کیفیت ذخیره سازی را به نحوه چشم گیری متحول سازد.

بدون شک، زمانی که نیاز به استفاده از DVD دارید، با واژه ها و عناوین مختلفی مواجه خواهید شد؛ عناوینی چون DVD R ،DVD+R ،DVD+R.w ،DVD+RDL ،DVD R.w که در این مقاله به اختصار، به هر یک خواهیم پرداخت.

R –DVD و DVD R.w که با علامت « » نمایش داده می شوند، شکل هایی از DVD هستند که اولین بار توسط انجمن DVD و از سوی شرکت های سونی، هیتاچی، میتسوبیشی و چند شرکت دیگر، پایه گذاری شدند؛ در حالی که DVD+R و DVD+R.w از سوی انجمن Alliance مطرح شده اند و توسط 200 شرکت، از جمله hp، سونی، یاماها و Dell، مورد حمایت قرار گرفتند.

شکل های مختلف DVD، تقریبا از زمانی مطرح شدند که امکان رایت در DVDها فراهم گردید. از این رو، ابتدا باید بدانیم هریک از این شکل ها چه خصوصیتی دارد و برای چه نوع کاربردی، مناسب خواهد بود.

? DVD RAM

DVD RAM، مخفف عبارت DVD Random Access memory است. این DVD در هر طرف، 7.4 گیگا بایت ظرفیت ثبت اطلاعات دارد. همچنین می تواند دو رویه بوده، ظرفیتی برابر 40.9 گیگا بایت فضا برای ذخیره داشته باشد. ظرفیت موسیقی برای دیسک یک طرفه، 296 دقیقه و برای دیسک دو طرفه، 592 دقیقه است.

DVD RAM توسط اکثر دستگاه های Player و درایوهای DVD حمایت نمی شود و تنها برخی از شرکت ها مانند پاناسونیک و LG اقدام به تولید درایوی نموده اند که از شکل DVD RAM حمایت می کند. دسترسی به اطلاعات در این نوع دیسک ها، به صورت تصادفی بوده، قابلیت خواندن و نوشتن اطلاعات را دارند.

ذخیره سازی حجم بالایی از اطلاعات، از خصوصیات این نوع دیسک ها می باشد از این رو، جهت گرفتن پشتیبان

(Back up)، از اطلاعات بسیار مفید خواهد بود.

قابلیت بازنویسی مجدد اطلاعات یا Rewritable، یعنی امکان چند بار رایت اطلاعات بر روی این نوع دیسک ها وجود داشته و عمر مفید آنها بالا و در حدود یک صد سال است.

نکته دیگر این که جهت خواندن و نوشتن اطلاعات آنها، بایستی از DVD RAM استفاده کرد.

? DVD ROM

DVD ROM یا DVD Disc player، درایوی است که دیسک های DVD را اجرا می کند و قابلیت نوشتن در آنها را ندارد. از منظر دیگر، این نوع DVD می تواند صرفاً به منظور خواندن استفاده شود. از این رو، فیلم هایی که خریداری یا اجاره می شوند، بر روی این نوع، ذخیره می شوند.

? DVD R

DVD R، اولین شکل منتشر شده از DVD است که قابلیت رایت به کمک یک دستگاه رایتر DVD را دارد و ظرفیتی برابر 7.4 گیگا بایت در هر طرف را دارا می باشد.DVD R ، شامل دو نوع حرفه ای، برای تولید نرم افزار و نوع تجاری، برای استفاده عموم می باشد.

DVD R ، non rewriteble است؛ یعنی همانند CD Rها، تنها یک بار رایت می شود؛ اما می توان چندین بار اطلاعات آن را خواند. این دیسک ها، جهت ذخیره اطلاعات با ظرفیت بالا، صوت، فیلم و موسیقی، مورد استفاده قرار می گیرند.

مکانیزم دسترسی به اطلاعات در این نوع DVDها، به صورت ترتیبی است و برای نوشتن اطلاعات بر روی آن، بایستی از درایوهای DVD R استفاده شود.

بالاترین سرعت برای درایوهای DVD R، معادل 4X است. دیسک های DVD با قابلیت نوشتن یک مرتبه که دو نوع DVD R و DVD+R را شامل می شوند، در حال حاضر، سازگارترین شکل DVD هستند و در اکثر DVD playerها مورد استفاده قرار می گیرند.

? DVD+R

DVD+R نیز تنها یک بار رایت می شود. دستگاه هایی که دارای این نوع استاندارد هستند، می توانند اطلاعات را بر روی دیسک هایی با شکلDVD+R رایت کنند.

بالاترین سرعت در درایوهای DVD+R نیز در حدود 4X می باشد. شکل DVD+R نیز سازگاری مطلوبی با DVD player و درایوهای DVD ROM موجود در بازار دارد.

? DVD R.w

DVD R.w نوعی DVD با قابلیت رایت مجدد و Rewritable است و امکان رایت برای 1000 مرتبه و ظرفیت 7.4 گیگا بایت در هر طرف را دارا می باشد. عمر مفید این DVD ها، 30 تا 50 سال است. مکانیزم دسترسی به اطلاعات ذخیره شده در این نوع رسانه نیز به صورت ترتیبی است و استفاده اصلی آن در ضبط ویدئوهاست.

? DVD+R.w

DVD+R.w ، همانند DVD R.w، دارای قابلیت نوشتن چندین مرتبه است؛ اما برای ذخیره سازی ویدئو فایل ها یا DATA از هر نوع یا ترکیبی، از این دو استفاده می شود. همچنین قادر به ذخیره سازی دو ساعت اطلاعات MPEG2 می باشد. دیسک های DVD+R.w با اکثر DVD Playerها و درایوهای DVD موجود، سازگارند. همچنین سرعت ذخیره سازی اطلاعات در آنها بیشتر از DVD R.w می باشد.

? DVD+R DL

فناوری به کار رفته در این دیسک ها همانند DVD+RW می باشد؛ با این تفاوت که دارای دولایه است و در نتیجه، ظرفیت این دیسک ها دو برابر مدل های قبلی است.

تمامی دیسک های DVD که از استانداردهای DVD R ، DVD+R ، DVD RW و DVD+Rw پیروی می کنند، در رده DVDهای 5 و 10 قرار می گیرند.

DVD5 ، دیسک هایی با یک لایه و یک لبه و ظرفیت 7.4 گیگا بایت و دیسک های DVD10، دولایه و دو لبه بوده، ظرفیت آنها 4.9 گیگا بایت است.

Dvd+R DL، جزء رده DVD یا DVD18 محسوب شده، به ترتیب، دارای دولایه و یک لبه و ظرفیت GB 8.5 و دو لایه و دو لبه و ظرفیت 15.9 GB می باشند.

به طور خلاصه، مزایای عمده DVDها عبارتند از:

1) بر خلاف نوارهای کاست و فلاپی ها، DVD تحت تأثیر میدان مغناطیسی قرار نمی گیرد.

2) کیفیت اطلاعات حتی بعد از هزار بار استفاده، تغییری نمی کند و مانند روز اول خواهد بود.

3) قابلیت کنترل توسط والدین را دارا می باشد.

4) امکان اعمال چند زبان در زیرنویسی یک فیلم وجود دارد.

5) کیفیت صدا و تصویر آنها در پخش فیلم ها، بالاست.

6) امکان انتخاب فرمت نمایش تصویر را دارا می باشند.