تاریخچه اولین هواپیما

نویسنده: صبا
پرواز به آسمان ها و رهایی از زمین ، از دیرباز یکی از آرزوهای انسان بوده است .در بسیاری از افسانه ها و داستان ها این آرزو به خوبی مشخص است .در کتاب ها آمده است :یکی از امپراتوران باستانی چین ، اژدهای بزرگی از پارچه های مخصوص ساخت و داخل آن را از دود گرم پر کرد و در برابر چشمان متحیرهمه اژدها را به آسمان فرستاد .در تاریخ همه کشورها اقداماتی نظیر اقدام این امپراتورچینی دیده می شود .شاید نخستین کسی که در عمل برای پرواز تلاش مثبتی کرد و امکان پرواز را به وسیله ی بال های مصنوعی و امکانات مکانیکی ثابت کرد ، لئوناردو داوینچی بود .لئوناردو داوینچی دانشمند ،نقاش ، پزشک ، فیلسوف و مجسمه ساز ایتالیایی بود که همگان او را می شناسند .او وقتی فکرش را مطرح کرد ، همه ی دوستانش او را مسخره کردند .اندیشه ی او این بود که می توان مانند پرندگان در آسمان پرواز کرد و یا دست کم از یک مکان مرتفع به آسانی و بدون خطر فرود آمد .لئوناردو دواینچی بعد از مدتی آزمایش سرانجام توانست دستگاه کوچکی بسازد که دارای دو بال ، یک بدنه و یک سکان بود .او دستگاهش را از جایی مرتفع به سمت پایین رها کرد .دستگاه لئوناردو داوینچی در واقع پدر بزرگ هواپیماهای امروزی است که پس از طی خط سیرطولانی خیلی آرام روی زمین نشست . پس از گذشت مدتی در سال 1500 میلادی ،داوینچی دستگاه خود را کامل تر کرد ؛ یعنی به وسیله ی یک فنرحرکت بال های دستگاه اختراعی را ملایم تر کرد و موفق شد آن را مدت بیشتری در هوا نگه دارد ؛البته با این دستگاه کسی پرواز نکرد و اطرافیان داوینچی آن را خرد کردند .آنها داوینچی را از ادامه ی راهش منصرف نمودند .داوینچی را آزرده خاطر ساختند .
اگر داوینچی دیگر راهش را ادامه نداد ، اما کسان دیگری به جای او این راه را ادامه دادند .عده ای اظهار می کردند :چگونه پرندگان با بال های خود در هوا پرواز می کنند و به زمین سقوط نمی کنند .ما نیز می توانیم با ساختن دستگاهی شبیه بال پرندگان ، در آسمان پرواز کنیم و آن بال ها می توانند ما را در هوا نگاه دارند .در سال 1678 میلادی بینه فرانسوی با دنبال کردن فکر لئوناردو داوینچی دستگاه دیگری ساخت که بال های آن به وسیله ی انسان حرکت می کرد .او نیز توانست پرواز کند .در سال 1784 بین ونو فرانسوی یک دستگاه پرواز ساخت که بال هایش شبیه پروانه یا فرفره بود .دستگاه او نیز می توانست مدت زمان زیادی در هوا بماند و سقوط نکند .در سال 1843 میلادی ، دستگاه نسبتاً کامل تری که کم و بیش شبیه هواپیمای بدون موتور بود ، به وسیله ی هنسون آلمانی ساخته شد .این دستگاه دارای دو بال بسیار بزرگ ، یک سکان و یک اتاقک کوچک برای حمل انسان بود .استفاده از آن بدین ترتیب بود که هنگام وزش باد آن را به جلو پرتاب می کردند .این دستگاه که بسیار سبک بود ،حتی با داشتن یک سرنشین در هوا چرخ می زد و به آرامی بر روی زمین فرود می آمد.پس از موفقیت هنسون ،توجه پژوهشگران به این نکته جلب شد که می توان دستگاه کامل تری ساخت که از مکان های مرتفع در هوا رها شود و مانند پرندگان بر روی هوا بلغزد و بدون سقوط آن ، به آسانی فرود بیاید ،اما ماندن آن در هوا و ادامه ی پرواز مشکل بزرگی بود که هیچ کس برای حل آن راهی نداشت ؛از سوی دیگر همین اختراع هنسون معایب زیادی داشت و دیگران که خواستند کار او را تقلید کنند ،سقوط کردند و جانشان را از دست دادند .
در سال 1801 میلادی لیلیان تال انگلیسی موفق شد بالی بسازد که شبیه بال خفاش بزرگ بود و توانایی حمل یک سرنشین را داشت و زمان زیادی در فضا باقی می ماند .
جنس این بال ها از ابریشم و فوق العاده سبک و محکم بود .این اختراع با وجود اینکه موفقیت آمیزبود ، سرانجام به علت نقص فنی کوچک ،جان مخترع خود را گرفت .در سال 1896 میلادی شانو فرانسوی موفق شد یک هواپیمای بی موتور کامل اختراع کند .سرنشین این هواپیما می توانست با خیال راحت در آن بنشیند و به میل خود سکان را حرکت داده ،تغییر جهت دهد ؛ اما این هواپیما سرعت کافی نداشت و بلندپروازی انسان را ارضاء نکرد . همه می خواستند این هواپیما سریع تر حرکت کند و به میل سرنشین ، به بالا و پایین و چپ و راست برود .اولین کسانی که توانستند این هواپیمای بی موتور را نیرو بدهند و با سرعت و با میل سرنشین به پرواز در بیاورند برادران رایت بودند .آنها پس از سال ها آزمایش در تاریخ 1903 میلادی موفق شدند موتور کوچکی بر روی بادبادک هوایی نصب کنند و به محور این موتور پروانه ای که عیناً شبیه یک فرفره بود ،متصل سازند و در نتیجه هواپیما را براثر گردش فرفره و با استفاده از نیروی موتور در هوا به پرواز درآورند .با اینکه موتورهای نفت سوز مدت ها قبل اختراع شده بود ، ولی نصب آن بر روی هواپیما به ذهن کسی نرسیده بود .پس از برادران رایت ، کورتیس آمریکایی در سال 1908 اختراع برادران رایت را تکمیل کرد و با قرار دادن چند چرخ کوچک در زیرهواپیما مسئله ی فرود آمدن و برخاستن آن را حل کرد و بدین ترتیب از آن سال به بعد ، مخترعان در تکمیل این ماشین بسیار تلاش کردند .پس از اختراع لئوناردو داوینچی سرانجام بعد از چهار قرن تجربه ، آزمایش و زحمت ، ماشین هوایی اختراع شد و به سوی آسمان پرواز کرد .اکنون هواپیماهایی ساخته اند که بیش از دو هزار کیلومتر در ساعت پرواز می کنند .حد متوسط سرعت هواپیما در ساعت 800 کیلومتر است .حداقل آن نیز برای یک هواپیمای کوچک سبک 180 تا 200 کیلومتر در ساعت است ؛یعنی که اگر هوپیمایی کمتر از 180 کیلومتر در ساعت حرکت کند ، سقوط کرده ؛ به زمین می افتد .
منبع: ماهنامه قرآنی ،ادبی و هنری باران(ش 164