طراحی یک سایت خوب در دیدگاه صاحبان مشاغل اهمیت به سزایی دارد. مدیران و رؤسای سازمان ها معتقدند که اگر سایت مخصوص به خود را داشته باشند آنگاه سیل مشتریان به سمت شان هجوم می آورد. اما تقریباً تمامی این مدیران بر این موضوع اتفاق نظر دارند که ساخت یک وب سایت به همین سادگی هم نیست و نمی توان تنها با کنار هم قرار دادن چند صفحه اینترنتی در کنار یکدیگر یک وب سایت کارآمد و عالی طراحی کرد.
در این مقاله سعی داریم نکاتی چند در باب ساخت یک وب سایت به منظور عملکرد هرچه بهتر و بهره مندی از حداکثر پتانسیل آن را برای شما خوانندگان عزیز برشماریم. همچنین برخی مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با تنظیمات موتور جستجو یا SEO و ابزارهای موجود به منظور توسعه اینترنت و فرایند نظارت بر آن را در اختیارتان قرار خواهیم داد. اطلاعات موجود در این مقاله می تواند شما کاربر گرامی را در تشخیص مجموعه ای از اهداف و پارامترها و درک بهتر جزئیات فنی کار راهنمایی نموده و در عین حال خاطرتان را از بابت در اختیار داشتن تخصص مورد نیاز توسط تیم سازنده سایت آسوده می نماید و در یک کلام به شما این اطمینان را می دهد که مشتریان هدف از سایت شما دیدن خواهند کرد.

نکات اصلی

برای ساختن یک سایت خوب باید از همان اول سنگ بنای کار را محکم نهاد و در این میان آنچه بیش از همه در ساخت یک شالوده محکم اهمیت دارد انتخاب یک نام دامنه خوب است و در واقع این نام مبنای آدرسی خواهد بود که مشتریان را به سمت آدرس شما هدایت خواهد کرد. اغلب شرکت ها نام دامنه خود را در ارتباط با نام شرکت و یا ماهیت کسب و کار خود انتخاب می کنند. یادآوری نام انتخابی باید ساده بوده و از دقت کافی برخوردار باشد. علاوه بر این بهتر آن است که این نام با عبارت آشنای "com" خاتمه پیدا کند. البته اگر شرکت شما از نوع تجاری است. ممکن است برای محفوظ ماندن نام سایت خود مجبور شوید اسامی مرتبط را نیز خریداری کنید؛ مثلاً نام هایی که املای یکسانی دارند و یا بر حسب نوع کشوری که در آن هستند بخش هایی از آنها متفاوت است.
این فایل ها که محتوا و ساختار وب سایت شما را تعریف می کنند بر روی سرور مشخصی که از طریق اینترنت قابل دسترسی است ذخیره می شوند. شرکت ها می توانند میزبان سایت خود بر روی سرورهای داخلی شان باشند و یا میزبانی سایت خود را به یک شرکت میزبانی کننده خارجی واگذار کنند. میزبانی یک سایت چه به صورت داخلی و چه به شکل خارجی باید به نحوی باشد که بیشترین میزان پاسخگویی و امنیت را به کاربران ارائه نماید. طراحی و ساخت خوب یک سایت چه اهمیتی پیدا می کند اگر در دسترسی نباشد. اگر امنیت سایت به میزان کافی فراهم نشده باشد آنگاه هکرها می توانند اطلاعات حساس سایت شما را به سرقت ببرند و یا آن را از دسترسی خارج نمایند و به این ترتیب سایت وجه خود را از دست داده و متقبل هزینه های سنگینی خواهد شد که پیش بینی آن را نکرده بود.

پیروی از استانداردهای اینترنتی

برای آنکه پیدا کردن سایت طراحی شده برای بازدید کنندگان آسان باشد، فایل های تعریف کننده محتوا و ساختار سایت باید با موتور جستجو سازگاری لازم را داشته باشند. ایجاد این فایل ها هم روش های متنوعی دارد و برای ساخت آنها نیز می توان از ابزارهای مختلفی استفاده کرد. در هر حال نکته مهمی که باید مد نظر داشت این است که محتوای فایل ها باید بر اساس استاندارد و روش های تأیید شده در ساخت صفحات وب ایجاد شوند. کنسرسیوم جهانی وب (موسوم به W3C; www.w3c.org) از جمله منابع موثق جهت دریافت این استانداردها است.
HTML (زبان نشانه گذاری ابر متنی)، XHTML (زبان امتداد پذیر نشانه گذاری فرامتن)، CSS (الگوهای آبشاری) از جمله فناوری های اصلی در ساخت صفحات وب به شمار می روند. HTML نوعی زبان برنامه نویسی است که محتوا و ساختار یک صفحه وب را تعریف می کند و در مقابل XHTML نسخه قوی تر و تمیزتری از HTML است که شامل زبان نشانه گذاری قابل امتداد (Extensible Markup Language) نیز می باشد. CSS نیز روشی است برای تعریف یک فرمت پایدار از محتوای یک سایت که برای نمونه می توان به فونت حروف و رنگ های موجود در سایت اشاره کرد.
امروزه برای ایجاد محتوا و ساختار یک وب سایت سه روش اصلی وجود دارد.
* محتوا ثابت که به زبان های استاندارد HTML و XHTML نوشته می شود و محتوای یکسانی را برای تمامی بازدید کنندگان نشان می دهد.
* محتوای Flash که با استفاده از ابزارهای Adobe Flash نوشته می شود و از نظر ارتباط با کاربر و چندرسانه ای بسیار غنی می باشد.
* محتوای پویا که با استفاده از ترکیبی از زبان های برنامه نویسی و HTML و XHTML نوشته می شود تا بر اساس ورودی کاربر یا اطلاعاتی نظیر پایگاه داده محتوا و یا سبک آن را تغییر دهد.
بسته به پیچیدگی سایت طراحی شده، در دسترس بودن کارکنان بخش IT، و سطح تخصص افراد دخیل در پروژه ساخت، شرکت ها می توانند باتهیه یک Template ازیک عرضه کننده مبتنی برابر و یا شرکت میزبان، سایت خود را ساخته و یا از آن تعمیر و نگه داری نمایند؛ یک عرضه کننده CMS متن باز نظیر Joomla ،Drupal، و یا WorldPress؛ یا منابع و سازندگان شبکه های خانگی همگی می توانند در این فرایند یاری گر شرکت ها باشند.
در ساخت یک سایت متد و یا روش آن اهمیتی ندارد بلکه تنها نکته مهم این است که سایت ساخته شده باید با موتورهای جستجو سازگاری کافی را داشته باشد و این کاری است که در حوزه وظایف تیم سازنده وب سایت جای می گیرد. به سازندگان صفحات وب توصیه می شود که برای عملکرد هرچه بهتر سایت طراحی شده خود:
* از زبان Java برای هدایت و یا ایجاد محتوا استفاده نکنند (موتورهای جستجو توانایی خواندن این زبان را ندارند)
* حتی المقدور استفاده از Flash را محدود نمایند (موتورهای جستجو قابلیت خواندن محتوای فایل های فِلَش را ندارند)
* از قرار دادن متن در تصاویر خودداری کنید (موتورهای جستجو توانایی خواندن متون موجود در تصاویر را ندارند)
* فراموش نکنید راهنمای نقشه سایت را در وب سایت خود قرار دهید و در تمامی صفحات نیز لینک هایی را برای هدایت کاربران به این قسمت قرار دهید.
سایت خود را در تمامی ابزارهای موتور جستجوی مهم و اصلی به شرح زیر قرار دهید:
* (Google (www.google.com/webmaster/tools
* (Bing (www.bing.com/toolbox/webmasters
* (Yahoo (siteexplorer.Search.yahoo.Com

درک SEO (بهینه سازی موتورهای جستجو)

هدف از SEO بهینه ساختن رتبه بندی سایت طراحی شده در نتایج ارائه شده توسط موتورهای جستجو است. هرچند ممکن است این امر اندکی مرموز به نظر برسد اما باید بدانید که SEO از دو فاکتور مهم گرفته شده است: کلید واژه ها ولینک ها. کلیدواژه های هدف برای یک سایت همان لغاتی هستند که مشتریان احتمالی برای یافتن کالا و یا خدمات موردنظرشان در موتورهای جستجو تایپ می کنند. در مورد لینک هم باید بدانید که یک لینک هم می تواند داخلی باشد و هم خارجی. لینک های داخلی درون سایت طراحی شده قرار دارند و با استفاده از سیستم هدایتگر یا Navigation بازدید کنندگان را به صفحات مختلف یک سایت هدایت می کنند و در مقابل لینک های خارجی از وب سایت های دیگر وارد سایت شما می شوند.

کاربرد کلیدواژه های صحیح

سازندگان وب سایت ها می توانند برای تشخیص کلیدواژه های هدف از ابزار Keyword گوگل که به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می گیرد استفاده نمایند.
adwords.google.com/select/KeywordTool External یا bit.ly/2c0iJz با استفاده از این ابزار می توان تنها با وارد کردن یک کلیدواژه یا یکی از صفحات مرتبط با کسب و کار مورد نظر، محصولات و یا خدمات ارائه شده توسط آن شرکت ایده های خوبی برای انتخاب کلید واژه صحیح گرفت. هدف از انجام این کار کشف اصطلاحات مرتبط با یک وب سایت و محصولات آن است تا به این ترتیب کاربران و مشتریان آن سایت راحت تر وب سایت طراحی شده را در فضای مجازی پیدا کنند.
برای مثال در نظر بگیرید که شرکتی به صورت آنلاین در حوزه فروش تجهیزات بیسبال فعالیت دارد و قصد دارد با انتخاب کلیدواژه های هدف مناسب در ارتباط با عبارت چوب بیسبال به کسب و کار خود در این حوزه رونق ببخشد. در این راستا از ابزار Keyword گوگل استفاده می کند و این ابزار نیز عباراتی از قبیل اندازه گیری چوب بیسبال، چوب های بیسبال ویژه دبیرستانی ها و یا چوب های بیسبال ویژه لیگ های کوچک را پیشنهاد می کند. قرار دادن صحیح این عبارات در زمره کلیدواژه های هدف می تواند نتایج جستجوی نام سایت در موتورهای جستجو را افزایش داده و در نهایت شمار بازدید کنندگان سایت را بالا ببرد. انتخاب کلیدواژه هدف اهمیت بسیار در رونق بخشیدن به یک کسب و کار دارد. لذا توصیه می شود حتماً با یک متخصص SEO مشورت نمایید تا اطمینان حاصل کنید که کلیدواژه های مورد نظر خود را به درستی انتخاب نموده و آنها را در صفحات و یا نام فایل های تصویری، تگ مربوط به عناوین، سرصفحه و زیرشاخه آن، لینک ها، اطلاعات غیرنمادین (meta information) و متن سایت خود بگنجانید. توجه داشته باشید که متون باید به خوبی نوشته شده باشند و کاملاً مفهوم باشند چرا که بازدید کنندگان از حجم بالای محتوای در یک سایت و یا تکرار کلیدواژه در آن بیزارند.

ایجاد لینک های مرتبط

ایجاد لینک های داخلی به نسبت امری است ساده. هرگاه لازم شد که اطلاعات بیشتری در مورد یک عبارت داده شود می توان از لینک های داخلی برای ارائه این اطلاعات استفاده نمود و برای این منظور می توان از کلیدواژه های هدف نیز در داخل آن لینک استفاده کرد. از قرار دادن عباراتی نظیر اینجا را کیک کنید (Click here) یا دریافت اطلاعات بیشتر (Learn More) در لینک ها خودداری نمایید و در عوض تلاش کنید لینک ها را به مطالبی ارجاع دهید که اطلاعات مفیدی در مورد آن عبارت خاص به کاربر ارائه می دهد. لینک های خارجی که اغلب تحت عنوان لینک های پس زمینه (Backlink) یا لینک های وارد شونده (incoming links) از آنها یاد می شود و در مقایسه با لینک های خارجی اندکی گمراه کننده تر هستند. در واقع هدف از ایجاد این لینک ها هدایت کاربران وب سایت های مرتبط دیگر به سمت وب سایت ایجاد شده است.
این وب سایت ها اغلب در نتایج بدست آمده از موتورهای جستجو در جایگاه بالاتری قرار می گیرند. کمترین نتیجه ای که ایجاد یک لینک خارجی می تواند داشته باشد آن است که این اطمینان را به وب سایت تازه تأسیس می دهد که نام آن در فهرست های جستجوی محلی از قبیل Google Places و دایرکتوری های آنلاین مرتبط با صنعت حوزه فعالیت شرکت مطبوع ذکر شده است و مسئولین این شرکت می توانند با آسودگی خیال مطمئن شوند که اطلاعات مربوط به سایت به درستی و دقت در فضای مجازی درج شده است. از دیگر منابع لینک های خارجی می توان به الگوهای تجاری، سرویس های اطلاع رسانی آنلاین، مشتریان و سازمان های متخصص اشاره نمود.
در هنگام افزودن لینک های خارجی به سایت خود دقت کافی را به خرج دهید چرا که برخی شرکت ها برای ایجاد ترافیک در موتورهای جستجو اقدام به خریداری لینک های خارجی به سایت های غیرمرتبط می کنند، موتورهای جستجو نیز به نحوی برنامه ریزی شده اند که هرگونه ساخت لینک های مصنوعی را تشخیص می دهند و در صورت تشخیص این موضوع رتبه بندی سایت مورد نظر به عنوان تنبیه کاهش می یابد.

افزایش کاربردی

در ساخت یک وب سایت نه تنها سازگاری با موتورهای جستجو که پاسخگویی آن به نیاز بازدید کنندگان و مخاطبان هدف نیز مهم است. بازدید کنندگان باید از پیش درک درستی از هدف یک سایت و دسترسی به آن داشته باشند. همچنین طراحی یک سایت باید به نحوی باشد که انجام اقدامات درخواستی از سوی سایت (موسوم به محاورات) برای کاربر آسان باشد. محاوره می تواند ثبت نام (Sign up) در سایت برای دریافت مقالات علمی، خرید یک محصول، و یا ارتباط با دفتر فروش سایت باشد. تشخیص مخاطبان هدف برای ورود به سایت، مشخص نمودن مراحل و روند استفاده از سایت در بدو ورود کاربران به سایت و برآورده ساختن خواست ها و نیازهای کاربران همگی از نکات مهم در ایجاد یک وب سایت مناسب محسوب می شوند. برای شروع بهتر است که اهداف را از پیش معین نموده و سایت را به گونه ای طراحی کنید که شما را در تحقق این اهداف یاری کنند. در واقع یک سایت باید برای کاربران هدف و برآوردن خواست های آنان طراحی شود. طراحی، ظاهر و احساسی که از کار کردن با یک سایت به فرد دست می دهد همگی در تصویر ذهنی کاربران از آن سایت تأثیر می گذارد.
در طراحی Navigation نیز توصیه می شود که حتی المقدور نمای سایت را ساده و در عین حال قابل بسط طراحی نمایید. تجربه نشان داده است که Navigation سازگار با کاربر یا اصطلاحاً User-friendly اغلب سازگار با موتور جستجو نیز هست. بارگذاری سریع صفحات، خوانا بودن مطالب، سادگی رنگهای به کار رفته در طرح های موجود در سایت، نامگذاری دقیق و روشن دکمه ها، و دست آخر استفاده مناسب از سرصفحه ها برای ساماندهی هرچه بهتر اطلاعات همگی از جمله فاکتورهای مهم در افزایش کاربری یک سایت می باشند.

به کارگیری سیستم اندازه گیری

در مقوله تعیین اهداف طراحی یک سایت باید ترافیک مدنظر برای سایت و همچنین اقدامات مورد انتظار از کاربران پس از ورود به سایت به صورت استاندارد و متریک در نظر گرفته شود. به منظور دنبال نمودن و اندازه گیری نتایج، احتمالاً لازم خواهد شد که برخی کدهای مشخصی را در سایت خود قرار دهید. همچنین اطلاعات مربوط به سایت را می توان از طریق گزارش ها (Log)های سرور نیز بدست آورد.
برای مثال ممکن است در یک سایت مشخص هدف آن باشد که شمار بازدید کنندگان جدید از آن سایت به صورت روزانه و به میزانی مشخص افزایش پیدا کند یا اینکه سایت هر روز میزان مشخصی از محصولات را به فروش برساند. افزایش مدت زمان حضور داشتن بازدید کنندگان در یک سایت هم می تواند از جمله دیگر اهداف باشد. کافیست برای تعیین میزان کارایی سایت طراحی شده اهدافی را مشخص نموده و آنها را دنبال نمایید. برای اندازه گیری نتایج حاصله نیز می توانید از ابزارهایی نظیر Google Analytic کمک بگیرید. با این حال به خاطر داشته باشید که استفاده از ابزارهای تحلیلی می تواند بر روند توسعه سایت شما تأثیر بگذارد چرا که کد ردیابی که عمل گزارش اطلاعات را بر عهده دارد مختص به ابزار تحلیل انتخاب شده است. و برای مثال اگر قصد دارید که از ابزار Google Analytic استفاده نمایید لازم است که سازندگان سایت کد رهگیری مربوط به این ابزار را در صفحات وب شما بگنجانند.

ادامه فرایند

ادامه عملکرد سایت برای ارائه خدمات به مشتریان بالقوه، و در دسترس نگه داشتن آن فرایندی است مستمر. در این راستا نتایج بدست آمده از ابزارهای تحلیل و اندازه گیری های صورت گرفته می تواند یک سایت مشخص را در انتخاب هرچه بهتر محتوا، کلیدواژه ها و لینک ها هدایت نماید. یک سایت برای ادامه فعالیت خود به محتوا و اطلاعات جدید و به روز نیاز دارد تا از این طریق بازدید کنندگان بیشتری را به خود جلب نموده، احتمال بازدید مجدد کاربران را افزایش داده، و در نهایت محقق شدن اهداف کاری را در پی داشته باشد.
جالب است بدانید که موتورهای جستجو نیز می توانند نحوه رتبه بندی (ranking) سایت را تغییر دهند و سایت ها نیز می توانند از طریق تبلیغات با استفاده از سرویس هایی نظیر Google AdWorlds حجم کاربران و ترافیک بازدید کنندگان خود را افزایش دهند. در مقاله پیش روی نکات مهم برای ساخت یک وب سایت موفق را از نظر گذراندیم با این حال جزئیات بیشمار دیگری وجود دارند و در فرایند ساخت یک وب سایت باید به آنها توجه شود. اهمیت برخورداری از تخصص لازم در این امر و البته یکپارچه سازی مؤثر محتوا، تصاویر ویدئویی، فِلَش و رسانه های اجتماعی نیز بر کسی پوشیده نیست. امروزه طراحی مناسب و علمی یک وب سایت و همراهی یک تیم متخصص و با تجربه از جمله عوامل مهم در موفقیت یک سایت و روانه شدن سیل بازدید کنندگان به سمت آن است.
منبع:نشریه بزرگراه رایانه، شماره ی 142