وظیفه اصلی این خطوط انتقال بخار به نقاط مختلف شامل ایستگاه های کنترل فشار و دما،می باشد.مبدل های حرارتی، منبع کویل دار، دی اریتور و ... در داخل موتورخانه و یا تجهیزات و مصرف کننده های مختلف در خارج از موتورخانه می باشد.بدیهی است به منظور عملکرد دقیق و مناسب تجهیزات و مصرف کننده ها وجلوگیری از بروز خرابی و خوردگی در آنها، باید همواره بتوانیم این خطوط را عاری از هرگونه کندانس و ذرات معلق آب حفظ نمائیم.کمبود تعداد تله های بخار و یا عدم جانمایی صحیح نصب آنها در مسیر باعث انباشتگی بیش از حد کندانس و بروز ضربه قوچ ( ضربة چکش) در طول خطوط اصلی توزیع بخار و ایجاد خرابی در تجهیزات و شیرآلات بکار رفته در مسیر می شود.

عموماً در انتخاب تله بخار سیستمهایی با خطوط توزیع بخار بزرگ و مسافتهای طولانی باید در ظرفیت تخلیة کندانس مناسب و جانمایی صحیح نصب، دقت لازم را به عمل آورد تا همواره بتوان بخاری خشک و با کیفیت را به نقاط مورد نیاز منتقل نمود. در زمان راه اندازی چنین سیستمهایی، بدلیل بالا بودن سایز، طول مسیر و میزان انتقال حرارت بخار با محیط، حجم زیادی از کندانس در داخل لوله ها تولید می شود که به کندانس راه اندازی معروف است. این کندانس پس از راه اندازی به طور ناگهانی و با سرعت بالا در لوله های اصلی توزیع بخار حرکت کرده و با ایجاد سر و صدای زیاد که ناشی از برخورد و ضربه به شیرآلات و تجهیزات بکار رفته در مسیر است،

به سمت مصرف کننده ها حرکت می کند.عدم تخلیة کندانس راه اندازی علاوه بر بروز خرابی و شکستگی در شیر آلات و اتصالات مسیر، کاهش راندمان و کارایی مصرف کننده ها را نیز در پی دارد.در این گونه سیستمها روشی به نام روش راه اندازی دستی توصیه می شود. در این روش اپراتور هنگام استارت مجدد بویلر بلافاصله کلیة شیرهای تخلیة سیستم را باز می کند تا حجم بالای کندانس راه اندازی موجود در طول مسیر با سرعت به اتمسفر تخلیه گردد. این شیرها تا زمان رسیدن بخار به آنها و خروج بخار باز می مانند.پس از خروج بخار و تخلیة کامل کندانس راه اندازی از سیستم، اپراتور باید بلافاصله تمامی این شیرها را کاملاٌ ببندد و از آن پس تله های بخار وارد مدار شده و وظیفه تخلیة کندانس تشکیل شده در هنگام عملکرد سیستم را بر عهده می گیرند.

روش انتخاب ظرفیت و جانمایی تله های بخار در خطوط اصلی توزیع بخار :

صرف نظر از نحوة راه اندازی سیستم (دستی – اتوماتیک ) و یا اینکه خطوط عایق کاری شده باشند یا خیر، ظرفیت مورد نیاز برای تله های بخار جهت تخلیة کامل کندانس شکل گرفته شده در طول مسیر توزیع از رابطة زیر محاسبه می شود :

Qc = (Wp *T1)*C*(t1-t3)*60/r*h

= QC میزان کندانس تولیدی (kg/hr)
= WPمقدار وزن لوله که از جدول 1 بدست می آید (kg/m)
= T1مجموع طول لوله های بخار (m)
= Cگرمای ویژه لوله ها که بر حسب جنس لوله متغیر است c)(kj/kg /
= t1دمای اولیه لوله c))
= t2دمای ثانویه لوله پس از عبور بخار c))
= rگرمای نهان تبخیر بخار که از جدول بخار اشباع بدست می آید
= h مقدار زمان لازم جهت راه اندازی سیستم min))
برای تسریع در محاسبات می توان مقدار دمای اولیه لوله ) (t1 را برابر با صفر درجه سانتی گراد و ضریبr را ثابت و برابر kj/kg2100در نظر گرفت.
روش تقریبی و سریع دیگر برای محاسبه میزان کندانس در خطوط اصلی توزیع بخار، استفاده از جدول 2 می باشد.
پس از براورد میزان کندانس تشکیل شد در لوله های اصلی توزیع بخار، به منظور محاسبه ظرفیت تخلیه تله بخار، باید عدد بدست آمده را در ضریب اطمینانی جهت لحاظ کردن کندانس راه اندازی سیستم ضرب نمود. این ضریب اطمینان بسته به محل نصب تله بخار متفاوت است.
بهترین گزینه تله بخار جهت نصب در طول خطوط اصلی توزیع بخار، تله بخار ترمودینامیکی TD(دیسکی) می باشد که البته لازم به ذکر است که در فشارهای کاری کمتر از یک بار، استفاده از تله های بخار فلوتری و یا سطلی ارجح می باشد.
بطور کلی تله های بخار می توانند در سه قسمت اصلی سیستم توزیع بخار نصب گردند :
1. نصب تله بخار در طول مسیر توزیع بخار : برای این کار با ایجاد انشعابات آبگیر (پاکتها) می توان محل مناسبی را برای جمع آوری و ذخیره کندانس تولیدی در خطوط تا زمانی که اختلاف فشار موجود آن را از میان تله بخار به خارج تخلیه کند، فراهم آورد.
فواصل لازم میان هر تله بخار (انشعاب آبگیر) با یکدیگر جهت نصب و تخلیه کندانس با توجه به مسیر لوله توزیع بخار برابر است با :
· 50-30 متر در صورتی که مسیر پیموده شده توسط لوله مستقیم باشد
· 30-15 متر در صورت داشتن شیب رو به بالا
· 75-50 متر در صورت داشتن شیب رو به پایین
از طرفی طول انشعاب آبگیر بایر 5/1 برابر قطر نامی لوله اصلی و حداقل mm250 در نظر گرفته شود. سایر استانداردهای یک انشعاب آبگیر با توجه به قطر نامی لوله اصلی محاسبه می شود.
به منظور محاسبه ظرفیت مناسب تله های بخار نصب شده در طول مسیر توزیع بخار با توجه به استاندارهای ذکر شده، باید مقدار محاسبه شده از رابطه QCرا در ضریب اطمینان 2 ضرب نمود.
لازم به ذکر است برای محاسبه ظرفیت تله های بخاری که در انتهای خطوط اصلی توزیع بخار نصب می شوند، از ضریب اطمینان 3 استفاده می شود.
2. نصب تله بخار در انتهای رایزرهای بخار : در مواقعی که لوله اصلی توزیع بخار به طور عمودی و به سمت بالا حرکت کرده است، ضروری ست که با ایجاد یک انشعاب آبگیر در محل، کندانس تولیدی در لوله را از آن خارج نمود.
در اینجا نیز سایز انشعاب آبگیر مشخص است برای یک لوله اصلی بخار تا سایز "4 هم اندازه خودش و برای لوله هایی با سایز بالاتر برابر با نصف سایز لوله و حداقل برابر با "4 می باشد.
اندازه ارتفاع H نیز برابر با هد استاتیکی مورد نیاز جهت تخلیه ثقلی کندانس ذخیره شده بر حسب اختلاف فشار دو سر تله بخار است.
برای محاسبه ظرفیت مناسب تله های بخار نصب شده در زیر رایزرهای بخار و با توجه به استانداردهای ذکر شده باید مقدار QCرا از رابطه مذکور بدست آورده و آن را در ضریب اطمینان 2 ضرب نمود.
3. نصب تله بخار قبل از شیرهای کنترل دما و فشار شکن : نصب تله بخار برای جلوگیری از بروز هرگونه ضربه چکش، شکستگی و خوردگی در ورودی شیرهای کنترل دما و فشار شکن از نکات مهم می باشد. زیرا اینگونه شیزآلات در مواقعی از کارکرد سیستم تقریباً بسته بوده که این امر باعث جمع شدن کندانس در پشت شیر می گردد. مکان مناسب جهت نصب تله بخار در خروجی صافی روی خط می باشد.
برای این کار باید از یک صافی هم سایز خط اصلی توزیع بخار استفاده کرده و یک انشعاب آبگیر از شیر بلودان صافی گرفته و تله بخار مورد نیاز را نصب کرد.
لازم به ذکر است در صورتی کهفاصله این شیرآلات تا آخرین تله بخار نصب شده در مسیر لوله اصلی توزیع بخار 3متر و یا کمتر باشد دیگر نیازی به نصب تله بخار ماقبل آنها نمی باشد. ضریب اطمینان 3 در انتخاب تله بخار مناسب جهت این شیرآلات در نظر گرفته شده است.
بدیهی است در صورتی که محل نصب شیر کنترل در زیر لوله اصلی باشد، نصب تله بخار به صورت حالت قبل (رایزر) امری ضروری ست.