مشخصات امنیتی و قابل بررسی اسکناس ها و ایران چک به شهروندان کمک می‌کند تا به راحتی اسکناس‌های واقعی را از موارد تقلبی و جعلی آنها تشخیص دهند.

در اسکناس‌های چاپ شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موارد متعددی از خصوصیات امنیتی وجود دارد که تشخیص آنها با اندکی دقت به راحتی امکان پذیر خواهد بود.
در بیشتر موارد بهتر است به یک خصیصه اکتفا نکرده، بلکه موارد بیشتری را جهت حصول اطمینان بیشتر بررسی نمائید.
البته باید این امر را نیز در نظر گرفت که نگهداری و استفاده از اسکناس‌های جعلی پیگرد قانونی دارد.
** مشخصات اسکناس دو هزار تومانی
- نخ امنیتی
نخ امنیتی این اسکناس از نوع پنجره ای با روکش فلزی است و آرم بانک مرکزی نیز در زمینه آن به چشم می خورد، این نخ درون خمیره کاغذ می باشد و فقط بخش هایی از آن در سطح کاغذ نمایان است.
- ریز چاپ برجسته
ریز چاپ برجسته با نوشته ‘بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران’ که با استفاده از وسایی بزرگ نمایی (ذره بین) به سادگی قابل رؤیت می باشد.
- ریز حروف برجسته منفی، مثبت
ریز حروف برجسته جمله ‘جمهوری اسلامی ایران ‘ بصورت مثبت و منفی در طرح گنجانده شده که با استفاده از ذره بین به سادگی قابل رؤیت می باشد.
- نشانه برجسته برای تشخیص نابینایان
علامت مخصوص در گوشه اسکناس بطور برجسته برای شناسایی آن توسط افراد نابینا بصورت سه دایره که به آسانی قابل لمس می باشد.
- واتر مارک
تصویر حضرت امام (ره) بصورت سه بعدی در خمیره کاغذ وجود دارد که برای رؤیت آن باید اسکناس را در مقابل تابش نور مستقیم قرار داد.
- طرح زمینه خطی
کلیه طرح های زمینه این اسکناس بصورت خطی و با رنگ های متفاوت می باشد.
- تصویر مکمل
این قسمت از اسکناس در مقابل نور، نمایشگر عدد 20000 است.
- ریز متن برجسته
ریز متن برجسته عدد 20000 روی گنبد که با ذره بین قابل رؤیت می باشد.
- چاپ برجسته
بخش هایی از این اسکناس دارای چاپ برجسته می باشد که برجستگی این سطوح در مقایسه با چاپ های دیگر به سادگی بوسیله انگشتان دست قابل لمس است.
- طرح مخفی
با تغییر زاویه اسکناس به نحوی که روی اسکناس بصورت افقی در مقابل چشم قرار گیرد در سمت چپ تصویر حضرت امام (ره) طرح مخفی بصورت عدد 20000 نمایان می گردد.
مرکب فلورسنت
با تابش نور ماورای بنفش به قسمت روی اسکناس؛ رنگ امضاء وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس کل بانک مرکزی از مشکی به سبز فسفری تغییر می یابد.
قسمت هایی از طرح متمرکز شده در وسط اسکناس به رنگ فسفری آبی و سبز تغییر می کند.
الیاف نامرئی در خمیره کاغذ نیز به رنگهای فسفری آبی، قرمز، سبز و زرد نمایان خواهند شد.
رنگ شماره سریال از قرمز به طلایی تغییر خواهد کرد، ضمن آن که با تابش نور ماورای بنفش به قسمت پشت اسکناس بخشهایی از بالای میدان نقش جهان همچنین خطوط محوطه میدان و گنبد مسجد به فیروزه ای فسفری تغییر رنگ خواهند داد.
** مشخصات امنیتی اسکناس 000 100 ریالی
چاپ بر جسته روی اسکناس در سه رنگ قهوه ای، سبز یشمی و سبز روشن بوده و شامل پرتره حضرت امام (ره)، بوردر و نوشته ها می باشد که با انگشتان دست به راحتی قابل لمس است.
ریز چاپ روی اسکناس به شکل ریز چاپ برجسته و ریز نوشته می باشد.
لامت مخصوص روشندلان به صورت چهار دایره برجسته در گوشه سمت چپ و پایین اسکناس به رنگ قهرهای چاپ شده است.
کلیه نقوش اسکناس به صورت خطی و با استفاده از سیستم طراحی امنیتی، طراحی شده اند که شامل طرح های گیلوش و مدالین ( طرح هندسی تکراری ) و ریز نوشته ها می باشد.
بخشی از عدد ارزشی اسکناس به عنوان طرح مکمل در روی اسکناس و بخش دیگر در پشت ان چاپ شده است.
ریز چاپ برجسته در پشت اسکناس که بر روی گنبد آرامگاه سعدی قرار دارد.
مشخصه طرح مخفی در بوردر پایین اسکناس به صورت برجسته چاپ شده است که با قرار دادن اسکناس در راستای چشم به شکل تقریبا افقی و در مقابل نور، عدد لاتین 100000 ریالی قابل لمس است.
چاپ برجسته پشت اسکناس در سه رنگ قهوه ای، سبز زیتونی تیره و سبز روشن و شامل آرامگاه سعدی، بوردر و نوشته های اسکناس می باشد که با انگشتان دست براحتی قابل لمس است.
تصویر سه بعدی حضرت امام (ره) به عنوان واتر مارک در خمیره کاغذ قرار گرفته است.
واتر مارک بسیار روشن عدد لاتین 100000 در زیر واتر مارک تصویر اصلی (الکترو تایپ).
نخ امنیتی پنجره ای از نوع هولوگرام با عرض 5/2 میلیمتر شامل آرم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در طول نخ که در مقابل نور با تغییر زاویه بصورت هفت رنگ دیده می شود و عدد لاتین 100000 در روی آن قابل مشاهده خواهد بود.
** ایران چک
از مهمترین مشخصه های ایران چک ها این است که زمانی ایران چک ها کپی می شود تمام ویژگی های امنیتی خود را از دست می دهد.
همچنین از دیگر ویژگی های امنیتی ایران چک ها واترمارک یعنی(تصویر مخفی در وسط کاغذ) است و همچنین نخ امنیتی که اگر در داخل دستگاه کپی قرار بگیرد این نخ به رنگ سیاه در می آید.
رنگ این ایران چک ها بنفش و در ابعاد 75 در160 میلیمتر است.
** مشخصات روی چک:
مزین به تصویر بارگاه حضرت امام رضا (ع) در سمت راست، واترمارک تصویر فردوسی در سمت چپ و در خمیره و کاغذ که در مقابل نور از دو طرف ایران چک قابل رؤیت می باشد.
نخ امنیتی پنجره‌ای که از نوع هولوگرام و با نوشته 500,000 به صورت بی رنگ در بطن نخ می باشد.
نخ امنیتی پنهان که درون کاغذ قرار گرفته و از نوع فلورسنت و با نوشته بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است.
فیبرهای مرئی که در سطح چک پراکنده است و بدون هیچگونه ابزاری قابل مشاهده است.
طرح مخفی در قسمت کتیبه بالا، عبارت (IRAN CHEQUE 500000) که با تغییر زاویه دید در حالتی که ایران چک به صورت افقی در مقابل چشم قرار گیرد قابل رؤیت می باشد.
کلیه نقاطی که به رنگ بنفش و آبی روی ایران چک نشان داده شده است چاپ برجسته می باشند که با انگشتان دست به سهولت قابل لمس و شناسائی است.
دارای شماره امنیتی فارسی در قسمت بالا سمت راست که در مقابل اشعه ماوراء بنفش به رنگ طلایی تغییر می یابد.
همچنین دارای شماره سریال (MICR) با قابلیت کنترل ماشینی درقسمت پائین سمت چپ می باشد.
برای چاپ آرم بانک مرکزی در قسمت وسط سطح چک از مرکب حرارتی استفاده شده به گونه ای که با لمس انگشتان دست و افزایش گرما طرح مذکور ناپدید و پس از سردشدن مجدد ظاهر می گردد.
طرح see through (نوع اول) در سمت چپ ایران چک عدد 500,000 در پشت و روی چک بصورت عمودی و ناقص چاپ گردیده که با قراردادن چک در مقابل نور عدد 500,000 بطور کامل رؤیت می‌شود.
مرکب ضد کپی – درطرح see through (نوع دوم) واقع در زیربارگاه حضرت امام رضا(ع) مرکب نارنجی رنگ در کپی رنگی از ایران چک به رنگ قهوه‌ای کم رنگ تغییر می یابد.
** مشخصات پشت ایران چک:
در سمت چپ قسمت وسط عدد 50 بصورت نامرئی وجود دارد که با تابش اشعه ماوراء بنفش قابل رویت است.
قسمت هایی از پشت چک در مقابل اشعه ماوراء بنفش به رنگ سبز روشن تغییر می‌یابد.
ایرنا