نویسنده : داوود حیات‌غیب
داوود حیات‌غیب، معاون دفتر پژوهش و توسعه فناوری‌های محیط زیست، طی یادداشتی شرایط محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) در سرزمین های اشغالی را بررسی کرده است.

** مقدمه

در بسیاری از کشورها، هر چند که واردات غذاهای حاوی محصولات دستکاری شده ژنتیکی انجام می‌شود، ولی اجازه کشت در کشور داده نمی‏‌شود؛ از جمله می‌توان سرزمین های اشغالی رژیم صهیونیستی را نام برد. این در حالی است که تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی در این منطقه بسیار گسترش یافته است. در دانشگاههای رژیم صهیونیستی، در مؤسسات تحقیقاتی دولتی و بخش خصوصی این رژیم تحقیقات بسیار وسیعی بر روی ارگانیسمهای دستکاری شده ژنتیکی به‌ویژه بر بذر‏های دستکاری شده انجام می‌شود؛ علاوه بر خود اسرائیل، سرمایه‌گذاران بین‌المللی نیز در این رژیم، بودجه‏‌های کلانی را جهت بررسی محصولات دستکاری شده تخصیص داده‌اند، که از آن جمله می‌توان به ایالات متحده آمریکا اشاره کرد.
بنابراین می‌توان گفت اسرائیل به یک مرکز بین‌المللی مطالعه ارگانیسمهای دستکاری شده ژنتیکی در جهان تبدیل شده است. [2,3,4,5] این به آن معنی است که صهیونیستها از پیشگامان در تحقیقات، بررسی و ارزیابی مخاطرات این نوع محصولات به شمار می‌آیند. جالب اینجاست به دلیل قانونهای سخت‌گیرانه، محققان زیست‌فناوری این رژیم برای بررسی نتایج تحقیقات انجام شده خود در مقیاس وسیع، قادر به انجام آنها در خود اسرائیل نبوده و این امور را در خارج از مرزهای این رژیم انجام می‌دهند. [6]
در سرزمین های اشغالی، تحقیقات محدود در این زمینه می‌تواند در شرایط محصور - فقط در گلخانه‌ها یا مزرعه‌هایی بسیار دورتر از مناطق کشاورزی - صورت گیرد. لازم به ذکر است که این تحقیقات به گفته محقق اسرائیلی از مرکز تحقیقات کشاورزی Volcani Center به‌دلیل مشخص شدن و داشتن تصویر کلی "‌proof of concept" و آگاهی درباره این محصولات و مخاطرات آنها انجام می‏‌شود؛ نه به‌جهت حصول اطمینان از کشت کردن آنها در رژیم. این رویکرد نشان دهنده این است که صهیونیستها، به‌عنوان عمده‌ترین مراکز تحقیقات GMO در دنیا، خود حاضر به کشت این محصولات نیستند، زیرا کاملاً به مخاطرات این محصولات بر روی تنوع زیستی و سلامت انسان واقف هستند. [7]
رژیم صهیونیستی رشد و توسعه GMO را تنها جهت اهداف تحقیقاتی ودر عین حال مطابق با قوانین تعیین شده در این رژیم مجاز می‌داند و کشت GMO با مقاصد تجاری‌ در این کشور مجاز نیست؛ ولی واردات و فروش محصولات GMO و همچنین استفاده از آنها در تولید غذا و دارو یا افزودن آن به فراورده‌های غذایی قانونی است. [8] گرچه در این موارد نیز قوانین بسیار سختی وجود دارد. طبق این قوانین، هر نوع محصول دستکاری شده ژنتیکی به‌عنوان غذا و فرآورده‌های حاصل از آن، باید قبل از ورود به بازار مصرف مراحل ارزیابی مخاطرات را بگذراند. چنین ارزیابی شامل ارزیابی مربوط به ایمنی، تغذیه و مصرف آن است.
با وجود این قوانین، برچسب‌گذاری در رژیم صهیونیستی انجام نمی‌شود؛ به دلیل آن که شرکت مونسانتو (بزرگترین شرکت تولیدکننده محصولات دستکاری شده ژنتیکی جهان) که یک شرکت صهیونیستی - امریکایی است، واردکننده انحصاری این‌گونه محصولات به رژیم صهیونیستی است. سیاست‏های امریکا و اسرائیل در این زمینه‌ها برای استفاده و مصرف این محصولات بدون برچسب‌گذاری همانند یکدیگر است؛ با این وجود فشارهای اجتماعی و فعالان محیط زیستی، وزارت بهداشت این کشور را وادار کرده نسبت به وضع قوانین جدید برچسب‌گذاری این محصولات تأکید بسیار زیادی داشته باشد. [9]
از طرف دیگر، حجم عمده‌ای از محصولات کشاورزی این رژیم به‌طور دائم به کشورهای اروپایی صادر می‌شود، که دارای برچسب "عاری از هرگونه دستکاری ژنتیکی: GMO FREE" است و سهم مهمی در اقتصاد این رژیم دارد. این موضوع نشان می‌دهد که چرا این رژیم قوانین سخت‌گیرانه در این زمینه دارد؛ زیرا هرگونه آلودگی ژنی و انتشار آن در بین محصولات غیردستکاری ژنتیکی می‌تواند لطمات شدیدی به اقتصاد کشاورزی کشور وارد کند. [10]

** رویکرد فعالان محیط زیست

با وجود اعمال این همه پیشگیری و دید محافظه‌کاران? صهیونیستها درباره محصولات دستکاری شده ژنتیکی و کشت آنها، بازهم بسیاری از فعالان محیط زیست این رژیم همیشه از احتمال وجود خطرات این محصولات ابراز نگرانی کرده‌اند. از جمله اینکه هرچند گیاهان دستکاری شده ژنتیکی بذر عقیم تولید می‌کنند، ولی در مرحله گرده‌افشانی همیشه احتمال لقاح با گیاهان خویشاوند غیردستکاری ژنتیکی وجود دارد؛ این پدیده می‌تواند باعث انقراض گونه‌های وحشی باارزش شود. این افراد معتقدند اثرات بلندمدت تولیدمثل این محصولات بر گیاهان دیگر اثر تخریبی است. این اظهار نظر از جانب رژیم صهیونیستی که در این زمینه مطالعات و قوانین بازدارنده بسیار دارد، می‌تواند نگران کننده باشد. [11]

** وضع قوانین سختگیرانه درباره محصولات دستکاری شده ژنتیکی در اسرائیل

• قوانین برای کسب اجازه جهت تحقیق و آزمایشگاههای تحقیقاتی

قوانین مربوط به بذر، هرگونه آزمایش بر گیاهان دستکاری شده ژنتیکی را بدون مجوز صادر شده توسط سازمان حفاظت از محصول و خدمات بازرسی (PPIS) منع کرده است. قوانین اختیار دارند تا جهت آزمایش و تحقیقات، مجوز صادر کرده و شرایط و محدودیتها را تعیین کنند. مدیر بخش PPIS مجاز است به‌محض بروز آلودگی که قابل مهار نباشد یا شرایط برای استفاده محصور فراهم نباشد، مجوز انجام تحقیق و آزمایش را لغو کند. شخص متقاضی تحقیق باید متعهد شود آلودگی به‌وجود نمی‌آید یا قابل مهار است و همچنین کلیه پیشگیریها برای حفاظت حیوان و انسان و گیاه انجام شده است. آزمایشات مزرعه‌ای تنها بعد از مشورت با کمیته ملی گیاهان ترانس‌ژنیک باید صورت گیرد. آزمایشات باید در جایی کاملاً ایمن و استریل صورت گیرد و بقایای تحقیقات نیز همگی از بین برود. تنها در این شرایط، مجوز صادر خواهد شد.

• قوانین بازاریابی

فروش گیاهان ترانس‌ژنیک مستلزم کسب مجوز از مدیرکل کمیته ملی گیاهان دستکاری شده (NCTP) است.تمامی این مراحل یعنی فروش گیاهان ترانس‌ژنیک یا ارگانیسمها و هر بخشی از آنها که قابلیت زایایی داشته باشد، همگی نیاز به صدور مجوز و برچسب‌گذاری دارند. هر شخص متقاضی که برای فروش هرگونه ترکیب دستکاری شده قابل انتشار یا موجودات دستکاری شده درخواست مجوز بدهد، باید مواردی را مشخص کند؛ از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- شرح تغییرات ژنتیکی و ویژگیهای آن، عوارض بالقوه در انسان، حیوانات، گیاهان و محیط زیست
- ارائه چندین مقاله علمی از نتایج آزمایشات انجام شده در این خصوص
- گزارش از نتایج حاصل از آزمایش با ارگانیسمهای دستکاری شده یا مواد حاوی GMO که قابلیت تکثیر دارند؛ در شرایط محلی و همچنین پیشنهاد برای نحوه مصرف آنها.
با توجه به حجم مطالعات انجام شده در این رژیم، انتظار می‌رود که درصورت سالم و ایمن بودن این محصولات و ادعای رفع گرسنگی جهانیان یا بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزی و کشاورزان، رژیم صهیونیستی نیز از تولیدکنندگان اصلی کشت این نوع محصولات باشد، حال آنکه در سرزمینهای اشغالی هیچگونه کشت به منظور تولید، انبوه‌سازی و تجاری‏‌سازی گیاهان دستکاری شده ژنتیکی انجام نشده است.
با توجه به گنجاندن برنامه تجاری‌سازی محصولات دستکاری شده ژنتیکی در برنامه ششم دولت، انتظار می‌رود کلیه قوانین جهت پیشگیری و ارزیابی قبل از تولید انبوه این محصولات، وضع شده باشد، تا در موارد لازم اجرا شود. لکن با نگاهی به قوانین ایمنی زیستی کشور می‌توان وجود کاستیهایی را احساس کرد. از جمله ماده 10 این قانون که طی آن هرگونه پژوهشهای آزمایشگاهی و گلخانه‌ای موجودات زنده تغییرشکل یافته ژنتیکی که مصرف انسانی دارند، از شمول مفاد این قانون مستثنی هستند. درحالی‌که تمامی موارد ذکر شده در ماده فوق می‌تواند مخاطرات بسیاری داشته و باعث آلودگیهای محیط زیستی شود. بنابراین باید خاطر نشان کرد که قوانین پیشگیرانه و تحقیقات کامل روی این نوع محصولات اعمال نمی‌شود؛ یا هر نوع تحقیقی نیز بدون نظارتهای لازم صورت می‌گیرد؛ همچنین قوانین در زمینه واردات یا برچسب‌گذاری محصولات دستکاری شده ژنتیکی به‌طور کامل و ایمن انجام نمی‌شود و به این ترتیب کشور در معرض واردات غیرقانونی قرار می گیرد. برای مثال بسیاری از محصولات، مانند روغنهای حاوی کلزا و سویای دستکاری شده ژنتیکی، سالها پس از ورود به بازار مصرف برچسب‌گذاری شده‌اند؛ گو اینکه همان قوانین اعمال شده نیز در مقایسه با قوانین دشمنان بسیار ابتدایی و ناکامل است.
با این وجود جای تعجب دارد که اخیراً در اقدامی عجیب تعدادی از اساتید رشته‌های مختلف طی نامه‌ای خواستار توسعه و تثبیت فناوری بومی گیاهان تراریخته و محصولات GMO در کشور شدند. افرادی که حتی یک بار هم تحقیقی در مورد مخاطرات این محصولات روی تنوع زیستی و سلامت انسان انجام نداده‌اند یا مقاله‌ای در این زمینه منتشر نکرده‌اند. این در حالی است که حتی بانیان اصلی این محصولات (صهیونیستها) نیز - که دشمن مسلمانان هستند و می‌توانند از طریق اقدامات بیوتروریستی امنیت کشورهای اسلامی را مورد تهدید قراردهند - سخت‌گیری های قانونی در زمینه عدم کاشت، تحقیق و آزمایشگاههای تحقیقاتی، محدودیت در تحقیقات، قوانین مصرف و فروش و تعهد محقق به عدم آلودگی و ایمن بودن تحقیقات محصولات دستکاری شده ژنتیکی را لحاظ می‌کنند.
به این ترتیب به نظر می‌رسد برای نابودی محیط زیست و سلامت جامعه، ما نیاز به دشمن خارجی نداریم؛ ما خود دشمن خود هستیم!

 

 

پی‌نوشت‌ها:

[1]https://www.loc.gov/law/help/restrictions-on-gmos/israel.php
[2] Marlene-Aviva Grunpeter, GMOs, A Global Debate: Israel a Center for Study, Kosher Concerns,Epoch Times (Aug. 5, 2013),http://www.theepochtimes.com/n3/229556-gmos-a-global-debate-israel-a-center-for-study-kosher-concerns/.
[3] See Agricultural Research Organization (ARO), Volcani Center: Plant Pathology and Weed Research, Ministry of Agriculture and Rural Development (MARD),
http://www.agri.gov.il/en/departments/12.aspx (last visited Sept. 12, 2013).
[4] See, e.g., Hagai Amit, Homegrown Israeli Idea for Conquering the World Food Shortage, Haaretz (Apr. 12, 2012),http://www.haaretz.com/weekend/week-s-end/homegrown-israeli-idea-for-conquering-the-world-food-shortage-1.423959.
[5] Id. (stating, for example, that the US government was helping to fund pre-field trial tests conducted by an Israeli startup company). For general information on life sciences research in Israel, see Tova Cohen & Steven Scheer, Analysis: After Tech Success, Israel Seeks Life Sciences Growth, Reuters (June 6, 2013), http://www.reuters.com/ article/2013/06/06/us-israel-biomed-idUSBRE9550IU20130606
[6] http://www.theepochtimes.com/n3/229556-gmos-a-global-debate-israel-a-center-for-study-kosher-concerns/
[7] http://www.theepochtimes.com/n3/229556-gmos-a-global-debate-israel-a-center-for-study-kosher-concerns/
[8] Genetically Engineered Food, Ministry of Health, http://www.health.gov.il/unitsoffice/hd/ph/fcs/ novel food/pages/engfood.aspx(last visited Sept. 12, 2012)
[9] Genetically Engineered Food, Ministry of Health, http://www.health.gov.il/unitsoffice/hd/ph/fcs/ novel food/pages/engfood.aspx(last visited Sept. 18, 2012) (translated by author, R.L.).
[10] https://www.biofortified.org/2015/07/a-look-at-gmo-policies-in-different-nations/
[11] Gal Tziperman Lotan, Scientists, Activists Debate if Genetically Modified Foods are Panacea or Plague, The Jerusalem Post (Apr. 30, 2008), http://www.jpost.com/Health-and-Sci-Tech/Science-And-Environment/Scientists-activists-debate-if-genetically-modified-foods-are-panacea-or-plague

منبع مقاله : تسنیم نیوز