پیش گفتارامروزه استفاده نکردن از اینترنت به نوعی قطع ارتباط با دنیای دیجیتال به حساب میاد و نمیشه از تاثیر اون توی زندگی چشم پوشی کنیم. برای استفاده از اینترنت هم راه های زیادی وجود داره , یکی از راهای ارتباط با این دنیای بزرگ وای مکس (WIMAX) هستش که در ایران نه گسترش پیدا کرده نه اطلاع رسانی
معرفی وایمکس، سیستم دیجیتال ارتباط بی سیم بوده و جایگزینی مناسب برای شبکه‌های ADSL وحتی شبکه های بی سیم کوتاه برد در نواحی شهری محسوب می شود. از بزرگترین نقاط قوت این تکنولوژی نسبت به دیگر تکنولوژی های بی سیم، برد بالای امواج آن و امکان دسترسی به آن در مسافتهای بسیار طولانی است.
تکنولوژی وایمکس ((Wimax که مخفف (Worldwide Interoperability for Microwave Access : قابلیت کار با سیستم های دیگر در برای دسترسی ماکروویو ) است در سال 2001 میلادی، با هدف انتقال داده به صورت بی سیم معرفی شده و فناوری آن شباهت زیادی به وای فای دارد . این فناوری منطبق با IEEE 802.16/ETSI HiperMAN می باشد و مناسب تجهیزاتی است که قابلیت کار با سیستم های دیگر را دارند. بر خلاف وای فای که بر بستر پروتکل 802.11 داده ها را منتقل می کند . و این باعث شده که پوششی تا شعاع 15 کیلومتری داشته باشد. (پوشش وای فای حداکثر 100 متر است). همچنین ارزان بودن این راه ارتباطی باعث شده که علاوه بر کشورهای جهان سومی , کشورهای توسعه یافته نیز به این فناوری روی آورند.

معماری وایمکس
موسسه IEEE دو راه دسترسی را برای شبکه ی وایمکس تعریف کرده است:
1- ثابت IEEE802.16 TM2004 = دسترسی بوسیله یک آنتن مانند ایستگاه تلوزیونی ماهواره ایجاد می شود.
2- سیار IEEE 802.16e TM = ایستگاه مشترک (کاربر) بسیار شبیه ایستگاه های IEEE 802.11 فناوری Wi-Fiمی باشد.

بکهال (انتقال داده به یک نقطه ی مرکزی) نقطه به نقطه وایمکس می تواند به منظور اتصال شبکه های Wi-fi از طریق سلول های دو حالته Wi-fi و وایمکس مورد استفاده قرار گیرد. همچنین می توان از آن برای دسترسی به بکهال ثابت نقطه به نقطه (که موجب ارتباط شبکه های مش Wi-Fi از طریق سلول های دو حالته Wi-Fi و وایمکس می گردد) استفاده نمود.

علاوه بر آن می تواند در ایجاد ارتباط با ایستگاه های کاربر ثابت (SS) از طریق توپولوژی یک نقطه به چند نقطه بکار رود. توپولوژی مش را می توان برای دسترسی به کاربری که از طریق ایستگاه پایه (BS) قابل دسترسی نیست، بکار برد.

معماری شبکه وایمکس بستگی به دو مورد دارد: ارتباط با Wi-fi و توپولوژی شبکه. با شکوفایی وایمکس در آینده نزدیک می توان این دو شبکه را با هم تلفیق نمود و از مزایای هر دو بهره مند شد. سلول های وای مکس می توانند با سلول های Wi-fi موجود بطور پیوسته کار کنند و بهترین مسیر برای انتقال به کاربر انتخاب گردد.

وایمکس چگونه کار می کند؟

وایمکس دو جزو اصلی را برای ایجاد یک شبکه عملی احتیاج دارد.
• ایستگاه مرکزی (BS) که به عنوان یک تکرار کننده عمل می کند و می تواند به اینترنت متصل باشد.
• مشترک/ کاربر نهایی که از دسترسی بی سیم با پهنای بالا از طریق ایستگاه مرکزی استفاده می کند.
وای مکس دو نوع سرویس بی سیم را ارائه می دهد.
• سرویس خارج از خط دید (NLOS): پشته های پروتکلی منطبق بر IEEE 802.16 MAC است. این نوعی از سرویس wi-fi می باشد که در آن یک آنتن کوچک روی رایانه مشترک ( کاربر) به برج متصل است. در این سرویس، وایمکس از فرکانس پایین تری مشابه wi-fi استفاده می کند. این فرکانس بین 2 GHz و 11 GHz می باشد. به دلیل استفاده از طول موج کوتاه سرویس NLOS می تواند از موانع عبور کند.
• سرویس روی خط دید (LOS) : در این نوع سرویس یک آنتن بشقابی بر روی سقف یا نقاط قطب یک برج وایمکس نصب می شود. این نوع ارتباط پر قدرت تر و پایدار تر می باشد و می تواند حجم بزرگی از اطلاعات را با خطای کمتر بفرستد. این نوع ارتباط از فرکانس بالاتری تا حد 66 GHz استفاده می کند. در فرکانس های بالا تداخل کمتر است و پهنای باند زیادتری در دسترس می باشد.
با کاربرد آنتن های قدرتمند LOS، ایستگاه وایمکس می تواند اطلاعات را به رایانه ها و روترها بفرستند، البته روترها و رایانه هایی که فناوری وایمکس راپشتیبانی می کنند و در 30 مایلی فرستنده هستند. 30 مایل حداکثر محدوده مخابراتی وای مکس می باشد.

مزایای وایمکس
در ارتباط با استفاده از وایمکس , تداخل امواج کاهش پیدا می کند. WiMAX بر روی هر دوی فرکانس‌ های مجاز و غیر مجاز قابل اجراست که بدین وسیله محیطی تحت کنترل فراهم ساخته و الگوی اقتصادی قابل رشدی را برای امواج قابل حمل بی سیم ایجاد می‌سازد.
از جمله خصوصیات WiMAX آن است که علاوه بر داده، صدا و تصویر را نیز به خوبی پشتیبانی می‌کند و سرویسی که ارائه می‌شود به صورت کاملاً نامحدود می‌باشد و کاربر می تواند در طول شبانه روز بدون توجه به حجم و زمان به دانلود و آپلود بپردازند. تجهیزات وایمکس , اعم از مودم و فرستنده و گیرنده رادیویی بسیار کوچکتر از سایر فناوری های بیسیم می باشد . قابلیت سیار بودن آن موجب می‌شود این فن‌آوری وارد لپ‌تاپ‌ها، رایانه‌های دستی و در نهایت گوشی‌های تلفن‌های همراه شود. مودم کاربر از راه دور توسط کارشناسان فنی قابل مدیریت است و به روز رسانی نرم افزارهای مودم نیز از راه دور توسط شرکت انجام می شود.
• مهمترین ویژگی وایمکس قابلیت کار محصولات تولید کنندگان مختلف با هم می باشد.
• وایمکس از روش های مدولاسیون متفاوتی در بین مصرف کننده ها بهره می جوید و از ایستگاه های پایه در فواصل مختلف استفاده می کند.
از جمله ویژگی‌های دیگر آن می توان به عدم نیاز به دید مستقیم میان مودم سمت کاربر و آنتن مرکزی و شعاع فوق العاده زیاد تحت پوشش آن در حین سرعت بالای انتقال داده نام برد.که توپولوژی‌های پیشرفته شبکه‌های (mesh) و تکنیک‌های آنتنی ( beam - formin، STC و تنوع آنتن) می‌توانند برای پوشش برد بیشتری به کار روند که این تکنیک‌های پیشرفته همچنین باعث افزایش کارایی طیفی، ظرفیت، استفاده مجدد، توان خروجی ماکزیمم و میانگین برای هر کانال (Rf )فرکانس رادیویی می شود.

کاربردهای وایمکس
یکی از برجسته تری ن خصوصیات این تکنولوژی , سیار بودن آن است که کار برد فراوانی برای کسانی که با لپ تاپ کار میکنند ایجاد کرده و باعث می شود که برای داشتن ارتباطی پرسرعت و امن در یک مکان خاص و یا محدوده? بسیار محدود استقرار نداشته باشند و بتوانند با سرعت بالا نیز در حال حرکت باشند و از اینترنت استفاده کنند.همان طور که گفته شد , امکان تلفن اینترنتی (VoIP) نیز در وایمکس قرار داده شده که می تواند رقیبی برای سیستم موبایل فعلی باشد.
همچنین از وایکس برای تبلیغات نیز استفاده می شود.به طور مثال در اماکنی مانند مترو و فرودگاه ها افراد زیادی رفت و آمد می کنند و به یک باره حجمی از اطلاعات بر روی گوشی وی فرستاده می‌شود که می‌تواند در قالب تصویر، صوت و یا انیمیشن باشد . که این جنبه‌ها موج جدیدی از این فن آوری فوق العاده را در دنیای امروزی نمایان می‌سازند.
یکی از دلایل رایج نشدن استفاده کاربردی از کارت‌های بانکی و حذف پول از سیستم پرداخت‌های خرد در برخی کشورها از جمله ایران، عدم وجود زیر ساخت‌های لازم جهت انتقال داده برای ارتباط بین دستگاه POS و ATM می‌باشد. لذا این تکنولوژی می تواند کاراترین راه حل موجود باشد و سیستم خرید از فروشگاه‌ها را آسان سازد.

هزینه بهینه
از نقطه نظر سرمایه گذاری، توان عملیاتی(throughput) بالا و استفاده بهینه از طیف فرکانسی به اپراتور این امکان را می‌دهد که ترافیک بیشتری را منتقل کرده و تعداد ایستگاه پایه (BS) کمتری برای حجم داده مشخص مورد نیاز باشد. تعداد BS های کمتر، هزینه های سرمایه گذاری (CAPEX) شبکه را کاهش می‌دهد و هزینه نگهداری تجهیزات شبکه نیز پایین می‌آید که باعث پایین آمدن هزینه‌های عملـیاتی (OPEX) نیز می‌گردد. این مزیت موجب می‌شود که این فن آوری در حد تجاری قابل پیاده سازی باشد، همچنین به جهت ارزان تر بودن حق لیسانس برای فضای فرکانسی در مقایسه با سایر فن آوری ها مانند UMTS نسل 3 هزینه CAPEX پایین می‌آید که به طبع آن نرخ تعرفه سرویس ها هم پایین تر می‌آید.

امنیت
WiMAXبا داشتن روش های غیر قابل نفوذ رمزنگاری و کشف هویت و همچنین متدهای کنترلی و حفاظت ویژه، دارای یکی از بهترین کلاس های امنیتی است. وهمین امر باعث شده که داده‌ها به صورت رمز گذاری شده منتقل شوند و دسترسی به داده‌ها فقط با داشتن اسم کاربری و روز عبور امکان پذیر باشد و کاربران و علی الخصوص کاربران سیار بتوانند در هر نقطه‌ای با داشتن چنین اجازه‌ای به این شبکه متصل شوند.

آمار رو به افزایش استفاده ازوایمکس
تا پایان سال 2008، بیش از 200 اپراتور در سطح جهان خدمات وایمکس را عرضه ‌کرده اند و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2012، این رقم به 538 اپراتور در سطح جهان برسد. در این بین، منطقه خاور میانه سهمی 4 درصدی از کل پیاده سازی ها و توسعه های جهانی وایمکس داشته است. پیش بینی ها همچنین نشان می دهد که تا سال 2012 تعداد کشورهایی که تحت پوشش این شبکه ها خواهند بود به 201 کشور از مجموع 234 کشور برسد که این خود حکایت از گسترش وسیع این فناوری در دنیا و اقبال عموم نسبت به آن دارد. بررسی های صورت گرفته بر روی عوامل مؤثر بر رشد تعداد مشترکان در مناطق مختلف دنیا نشان می دهد که کاربران جهانی وایمکس از 300 هزار مشترک در سال 2006 به 131 میلیون نفر در سال 2011 خواهد رسید و میزان سرمایه گذاری انجام‌شده برای این فناوری در این سال به 26 میلیادر دلار می رسد که رقم قابل توجهی به حساب می‌آید.
پیش‌بینی می شود که وایمکس در آینده بسیار نزدیک، اینترنت را در کنار شبکه مخابراتى قرار خواهد داد و چنان انقلابى را در این زمینه به‌ وجود خواهد آورد که روشن کردن اکثر کامپیوترهاى قابل حمل، خانگى و یا خاص، مساوى با اتصال آنها به اینترنت باشد.

و اما تحریم…
WiMax نیز هرچند یک فناوری بین المللی به شمار می رود اما بیشتر از فناوری های تلفن همراه و حتی 3G به کشورهایی چون آمریکا وابسته است.حتی تعدادی از شرکتهای سازنده تجهیزات چون Alvarion-علی رغم ظاهر چند ملیتی خود- اسرائیلی اند.تاثیر مساله تحریم از هم اکنون که کشور ما در فاز تصمیم گیری و مطالعه بر روی این فناوری است کاملاً برای ما ـ که بیش از یک سال است در این حوزه به بررسی و مطالعه پرداخته ایم ـ محسوس بوده است و قطعاً در آینده نیز ادامه خواهد داشت.

آینده وایمکس
خبر جدیدی که موسسه استاندارد آیتریپلی IEEE وعده داده است پایه گذاری استاندارد جدید 802.16m تا سال ???? است که از مهمترین خوصوصیات آن ارائه پهنای باند پایدار تا سقف 100 مگابیت در ثانیه به کاربرانی که با سرعت 60 تا 250 کیلومتر در ساعت درحال حرکت هستند خواهد بود که این امر در صورت عملی شدن نقطه عطف بزرگی در صنعت آی تی است و یک فرد عادی می تونه زمانی را که در سفر یا در حال رفت آمد به محل کار خود است با ارتباط 100مگ مثل یک کابر در محل کار ،تمامی امکانات مختلف از جمله ویدئو کنفرانس و انتقال پرسرعت اطلاعات و اینترنت پرسرعت را باهم در اختیار داشته باشد و تغییر فواصل از دکل های اصلی هر میزان هم در پهنای باند تاثیر بگذارد در کار مشترک تاثیر چندانی نخواهد داشت.
همچنین برای کاربران ثابت (Low Mobility) سرعت یک گیگابایت را ارائه خواهد داد. البته شاید امروزه به صورت پوینت تو پوینت به روش لیزر امکان چنین ارتباطی به صورت خیلی محدود برقرار شده اما قطعا در آینده به روشهای پوینت تو مالتی پوینت و فواصل طولانی با پایداری بالا میسر خواهد شد . مزیت مهم دیگر استاندارد جدید M برای وایمکس، سازگاری با نسل سوم و چهارم موبایل دنیا خواهد بود که روی این امر نیز تلاش خواهد شد .

منابع:Electronews.ir
.Dadehnama.com
Knowclub.com
.Itan.ir
Wikipedia.com

lahijsoft.blogspot.com

طبق اطلاعیه یک مقام غیر رسمی اطلاعات زیر در مورد هزینه های وایمکس ایرانسل بدستمون رسید:

تاریخ لانچ شبکه ?? آذر بود ولی به خاطره یه سری مشکلات تو پروسه های مالی شنبه ?? اذز قراره لانچ شه ولی هنوز فطعی نشده

در مورد قیمت بگم که هر اطلاعاتی که میدم هنوز فاینال نشده ولی مطمینا رنج قیمت ها همینه نهایتا با یه خورده تغییر

مودم: سه مدل داره :indoor خودش دو مدله با lan و usb که یواس پی رو فعلا نمیفروشن قیمته lan دارشم هم ??? هزار تومنه
outdoor که فعلا یه مدله حدوده ??? هزار تومن که البته میتونید مودم رو اجاره(rent) کنین یا اجاره به شرط تملیک(leased) بخرین البته فعلا فقط نقدی شایدم نقدی و اجاره ای رو با هم ولی اجاره به شرط تملیک فعلا نمیفروشن

سرعت ها وتعرفه ها
سرعت ها از ??k تا ?mb
64k شارژ ماهیانه نداره و باید با کارت شارژ های موجود در بازار واسه خرید حجم استفاده کنید

قیمت ماهیانه – حجم گیگ -???k
plan 1 : 3 gb 150,000
plan 3 : 12 gb 300,000
plan 5 : Unlimited 450,000

256k
plan 1 : 3 gb 290,000
plan 3: 20 gb 450,000
plan 5: Unlimited 850,000

512k
plan 1: 4 gb 350,000
plan 3: 45 gb 800,000
plan 4: Unlimited 1,200,000

1mb
plan 1: 10 gb 800,000
plan 2: Unlimited 2,000,000

2mb
plan 1: 120 gb 1,400,000
plan 2: Unlimited 3,600,000

5mb
plan 1: 50 gb 2,000,000
plan 2: Unlimited 5,500,000