انواع روغن ها و تاثیر بر  لاستیکها

در حال حاضر روغن های موتور به سه نوع کلی تقسیم می شوند:

الف: مینرال (ارگانیک)

ب: سنتتیک

چ: نیمه سنتتیک (Premium)

الف مینرال: روغنی است که برپایه نفت خام ساخته می شود و سالهاست در خودرو ها به کار می رود و همه ما با آن آشنایی داریم

ب سنتتیک: روغنی است که از ترکیبات شیمیایی یا پولیمراسیون هیدروکربن ها (Olefins)تولید می شود نه از تصفیه نفت خام. این نوع روغن اولین بار در موتورهای جت بهکار گرفته شد و به دلیل مزایایی که نسبت به نوع مینرال داراست، در سالیان اخیر مصرف آن در خودرو ها نیز فزونی یافته است. روغن های سنتتیک انواع مختلف با مواد تشکیل دهنده متفاوت دارند که این موضوع آن ها را از لحاظ کیفیت و نوع مصرف نیز با یکدیگر متمایز می کند. از بین صد ها نوع روغن سنتتیک با فرمولاسیون های مختلف که هر یک محاسن و معایبی دارند، نوعی که برپایه Poly alpha olefins یا به اختصار(PAO) ساخته می شود و مقادیر کمی هم  Esterدارد، دارای کارایی و مقبولیت بیشتری است.

بیشتر روغن های سنتتیک از مزایای زیر برخوردارند:

1.       کاهش مصرف روغن به دلیل عمر بیشتر آن

2.        غیرخورنده و غیرسمی بودن

3.        تبخیر شوندگی پایین

4.        دمای سوختن بالا

5.        مقاومت در برابر اکسیداسیون بالا

6.        دارا بودن شاخص ویسکوزیته بالا به صورت طبیعی (عکس العمل سریع در مقابل تغییرات دما)

7.        نقطه روان شدن پایین

8.        قابلیت استفاده از روغن های با گستره ویسکوزیته زیاد بدون نگرانی از شکست پلیمر ها

9.        کاهش مصرف سوخت تا4.2دصد

نیمه سنتتیک: مخلوطی است از روغن سنتتیک و مینرال (ارگانیک).

این نوع روغن کیفیت روغن های سنتتیک را ندارد اما در شرایط سخت نظیر دماهای بالا و یا بار زیاد عملکرد بهتری نسبت به نوع مینرال از خود نشان می دهد و بیشتر در  وانت ها و SUV ها مصرف می شود و قیمت آن نیز کمی بیشتر از مینرال هاست. برای آگاهی از این که کدام روغن برای خودروی شما مناسب است، بهترین منبع و مأخذ دفترچه راهنمای خودرو یا برچسب های داخل محفظه موتور(در صورتی که نوع روغن مشخص نشده، معنای آن استفاده از همان نوع قدیمی مینرال است.) استفاده از روغن مینرال یا نیمه سنتتیک برای موتوری که تنها استفاده از روغن سنتتیک در آن توصیه شده، می تواند برای موتور خطرآفرین باشد اما در مقابل استفاده از روغن های سنتتیک یا نیمه سنتتیک برای موتورهایی که برای استفاده از نوع مینرال طراحی شده اند با تمهیدات خاصی، از نظر تولیدکنندگان روغن های سنتتیک بلامانع است، اما بسیاری از متخصصان به دلایل زیر این کار را نیز اشتباه و مضر می دانند:

1. هر یک از انواع مختلف روغن های سنتتیک با توجه به فرمول شیمیایی، قابلیت تطابق با برخی انواع لاستیک ها و الاستومر ها را ندارد و در نتیجه اگر از روغن سنتتیکی با فرمول خاصی برای موتورهای با واشرها و درزبندهایی که با آن فرمول روغن سازگار نباشد، استفاده شود باعث نشتی روغن و مسائلی از این قبیل خواهد شد. روغن های مینرال سبب تورم واشر ها و جلوگیری از نشتی آن ها می شوند اما روغن های سنتتیک در مورد برخی انواع واشر ها فاقد این خاصیت هستند و حتی بعضی از آن ها باعث خورده شدن برخی از انواع واشر ها می شوند. حتی استفاده از روغن سنتتیک با مواد تشکیل دهند های متفاوت با مندرجات دفترچه راهنمای خودرو، برای خودروهایی که با این نوع روغن کار می کنند نیز می تواند خطرساز باشد، چه رسد به استفاده از این نوع روغن ها در موتورهایی که برپایه استفاده از روغن مینرال طراحی شد ه اند. به عنوان مثال روغن سنتتیک برپایه Poly glycol  با پلی استرها، پلی کربنیک ها،ABS، پلی ونیل کلرین ها و Buna S   ، بوتیل ، Neoprene و لاستیک طبیعی سازگاری خوبی ندارد و یا روغن سنتتیک برپایه PAO نیز که بیشتر روغن های سنتتیک موجود در بازار بر این پایه هستند، سازگاری ضعیفی دارد. مزیت برخی از انواع روغن های سنتتیک و قابلیت تطابق آن ها با انواع الاستومر ها و لاستیک ها، همچنین حلالیت هر کدام در افزودنی ها و لجن موتور به همراه خواص و عدد  VIهر کدام را در نمودار می بینید.

2. روغن های سنتتیک در مقایسه با روغن های مینرال با لایه نازکتری روی قطعات موتور می نشیند (به همین دلیل فاصله قطعات ثابت و متحرک موتورهایی که با روغن سنتتیک کار می کنند،کمتر است) لذا استفاده از این نوع روغن برای موتورهایی که براساس تکنولوژی قدیمی مینرال طراحی شده اند باعث نشتی پیستون خواهد شد. البته این مورد از طرف سازندگان روغن های سنتتیک با دلایل قابل قبولی رد می شود اما در عمل این مشکل در خودروهای قدیمی دیده شده است. اگر سالهاست از روغن مینرال استفاده می کنید و خودرویتان دارای تکنولوژی قدیمی است، از این نوع روغن ها استفاده نکنید اما در صورتی که خودرویی با تکنولوژی نسبتاً جدید دارید و از بی خطر بودن تعویض روغن از مینرال به سنتتیک یا نیمه سنتتیک مطمئن هستید، از نوعی که برپایه PAO ساخته شده است استفاده کنید و این موضوع را نیز از یاد نبرید که با تعویض روغن از مینرال به سنتتیک، رسوبات پخته شده روغن های مینرال از روی قطعات موتور کنده و در موتور غوطه ور می شوند و پس از مدتی موتور از کار می افتد. به همین علت قبل از این تعویض باید موتور را یا به طور کامل رسوب زدایی و یا از روغن های فلاشینگ(Flush Oil)

استفاده کنید (این نوع روغن فقط مخصوص تمیزکردن موتور است)؛ به این ترتیب که روغن مینرال را بدون تعویض فیلتر تخلیه و روغن فلاشینگ را جایگزین کنید و اجازه دهید موتور 20 دقیقه در جا کار کند، پس از آن می توانید روغن فلاشینگ را تخلیه، فیلتر را تعویض و روغن سنتتیک یا نیمه سنتتیک را جایگزین کنید.

خلاصه

برای داشتن روغن موتور خوب و مناسب... روغن پایه باید خاصیت ھای زیر را داشته باشد:

بالا بودن شاخص گرانروی

پایداری در برابر اکسیداسیون

نقطه ریزش پایین Low Pour Point

پایین بودن فراریت Low Volality

با توجه به موارد بالا ...روغن موتور تولید شده دارای خاصیت ھای زیر است:

داشتن گرانروری(Viscosity) مناسب برای شرایطی که بکار میرود .

بالا بودن عدد شاخص گرانروی

نقطه اشتعال بالا(High Flash Point)

نقطه ریزش پایین(Low Pour Point)

مقاومت در برابر تولید کف

داشتنن خاصیت قلیایی مناسب

داشتن خاصیت پاک کنندگی مناسب

پایین بودن فراریت(Low Volality )