21 نکته استثنایی برای رانندگی در تعطیلات
1-نگه داشتن پدال ترمز در هنگام عبور از دست اندازها
این کار فشار زیادی را به سیستم فنربندی، اکسل و سیستم ترمز اتومبیل وارد می کند. برای رد شدن صحیح از دست اندازها باید طوری برنامه ریزی کنید که تا قبل از رسیدن به دست انداز، سرعت خودرو را کم کرده باشید و در هنگام عبور از دست انداز ترمز به هیچ عنوان درگیر نباشد.2-بالا کشیدن ترمزدستی بدون نگه داشتن کلید
شاید تعجب کنید اما کشیدن ترمز دستی بدون نگه داشتن کلید آن باعث خرابی چرخ دنده ها و وارد آمدن فشار بیش از حد به سیم ترمز دستی می شود.3-عدم تعویض به موقع روغن گیربکس
واسکازین نیز مانند روغن های دیگر نیاز به تعویض دارد و تعویض به موقع آن موجب روان کار کردن گیربکس، سلامت آن و... می شود. فراموش نکنید کیلومتر تعویض واسکازین بستگی به نوع روغن و گیربکس اتومبیل و شرایط کارکرد آن دارد.4-تعویض یکبار در میان فیلتر روغن
گاهی دیده می شود که افراد فیلتر روغن را یک بار در میان تعویض کرده و اکثراً نیز از فیلترهای با کیفیت پایین استفاده می کنند. این کار باعث می شود فیلتر عمل تصویه را نتواند به صورت کامل انجام دهد و منجر به آسیب های جدی به موتور اتومبیل می شود.5-درجا گرم کردن ماشین به مدت طولانی
این کار نه تنها مفید نیست، بلکه ضرر زیادی هم به موتور وارد می آورد. در جا کار کردن بیش از حد، باعث گرم شدن بیش از حد منبع اگزوز شده و این گرما به موتور منتقل می شود که به نوبه ی خود برای موتور ضرر دارد. در زمستان بهتر است نهایتاً ماشین یک دقیقه درجا کار کند، سپس چند کیلومتر اولیه را تا گرم شدن ماشین در حد مطلوب با سرعت پایین طی کرد.6-پایین آوردن شیشه به جای استفاده از کولر در اتوبان
آزمایش های انجام شده نشان می دهد اگر کولر اتومبیل در اتوبان روی درجه ی یک فن روشن باشد، مصرف سوختش از خودرویی که شیشه ی راننده آن چهل درصد باز است کمتر است.7-خلاص نکردن دنده پشت چراغ قرمز و ترافیک
این کار موجب وارد آمدن فشار مضاعف روی دوشاخه ی کلاچ و گیربکس می شود.8-گرفتن ترمز و کلاچ به صورت هم زمان برای نگه داشتن خودرو
این کار موجب می شود که متراژ ترمز افزایش پیدا کند، زیرا زمانی که کلاچ درگیر است از نیروی ترمزی موتور نیز استفاده می شود و زمانی که کلاچ و ترمز با هم فشار داده شوند، موجب دیرتر ایستادن خودرو می شوند. بهترین کار این است که ترمز را فشار داده و قبل از این که خودرو به لرزش بیفتد کلاچ را بگیرید.9-حرکت با سرعت پایین در خط سرعت
بسیاری از راننده ها با سرعت های بسیار پایین در خط سرعت و بالعکس رانندگانی با سرعت های زیاد در خط های کناری حرکت می کنند که هر دو باعث ایجاد خطرات جبران ناپذیری می شوند.10-ریختن آب لوله کشی داخل رادیاتور
این کار موجب به وجود آمدن رسوبات فراوان در رادیاتور، واترپمپ و موتور می شود. بهترین کار این است که آب را جوشانده و بگذارید تا سرد شود و دوباره آن را بجوشانید. هرچه دفعات سرد شدن و جوشاندن بیشتر شود، آب سالم تر می شود. فقط دقت کنید که بعد از سرد شدن رسوبات ته ظرف به داخل رادیاتور وارد نشود.11-ریختن آب لوله کشی داخل منبع شیشه شوی
این کار باعث به وجود آمدن رسوبات فراوان در منبع، شلنگ ها، نازل و پمپ آب آن می شود، برای تأمین این آب هم می توان از روش بالا استفاده کرد.12-سنگین کردن بیش از حد خودرو
پر کردن صندوق عقب با وسایلی که به آن در طول سفر احتیاجی نیست، باعث بالا رفتن مصرف سوخت می شود. حدالامکان سعی کنید خودروی خود را سبک کنید.13-نصب بی دلیل باربند
باربند را فقط باید زمانی ببندید که به آن احتیاج دارید، زیرا وجود باربند باعث بالا رفتن مصرف سوخت حداقل به میزان ده درصد می شود.14-نشاندن کودک روی پای سرنشین خودروی ایربگ دار
این کار بسیار خطرناک است و در یک تصادف کوچک، اگر ایربگ باز شود حتماً کودک خفه خواهد شد! بهتر است همیشه کودک روی صندلی مخصوص در ردیف عقب بنشیند.15-استفاده از نوربالا در مه
در شرایط مه آلود استفاده از نوربالا، دید را کمتر می کند. در این شرایط نور خودرو باید روی نورپایین باشد و اگر خودرو مه شکن دارد باید حتماً آن را روشن کرد.16-خاموش نکردن خودرو پس از طی مسافت طولانی
این کار برای ماشین های گازوییلی است. بسیار دیده می شود که رانندگان صبر می کنند تا فن خودرو خاموش شود، سپس موتور را خاموش می کنند. این کار ضرر جدی به موتور وارد می کند، چون کار کردن بیش از حد باعث گرم شدن بیش از حد منبع اگزوز می شود و در نتیجه این گرما نیز به موتور منتقل شده و به نوبه ی خود برای موتور ضرر دارد. اگر خودرو بیش از اندازه گرم باشد، زمانی که اتومبیل را خاموش می کنید سیستم فن اتوماتیک روشن می ماند و نیازی به روشن گذاشتن ماشین نیست.17-تکیه ی پا به کلاچ
خیلی از راننده ها حتی وقتی با دنده پنج در اتوبان حرکت می کنند پای خود را روی کلاچ تکیه می دهند و کلاچ، کورس کاملاً خلاصی را طی می کند. به یاد داشته باشید این کار باعث فشار آمدن به گیربکس می شود.18-جلو آوردن بیش از حد صندلی
خیلی از افراد(بیشتر خانم ها) فکر می کنند هرچه صندلی جلوتر باشد، تسلط راننده بیشتر می شود! اما این طور نیست، صندلی باید طوری تنظیم شود که راننده کاملاً راحت باشد.19-گاز دادن قبل از خاموش کردن خودرو
این کار قبلاً در خودروهای کاربراتوری برای بهتر روشن شدن خودرو انجام می شد، ولی برای خودروهای انژکتوری مضر است. زمانی که شما گاز می دهید و سپس سوییچ را می بندید، مقداری بنزین نسوخته باقی می ماند که خود باعث خرابی سوزن انژکتور و بد کار کردن خودرو در هنگام استارت زدن می شود.20-پارک کردن خودرو خلاف جهت خیابان
باید بدانید زمانی که شما خودروی تان را مثلاً در سمت راست خیابان به صورت عکس پارک کنید، اگر برحسب اتفاق خودرویی با خودروی شما برخورد کند، شما مقصر حادثه شناخته می شوید!21-خاموش شدن خودرو به دلیل نداشتن سوخت
این کار در بعضی اوقات باعث سوختن پمپ بنزین می شود. اصولاً نباید اجازه داد چراغ بنزین روشن شود، زیرا رسوبات و ناخالصی های ته باک وارد مسیر سوخت شده و موجب اختلال در کار پمپ بنزین، فیلتر بنزین و در نهایت انژکتور می شود.منبع:7روز زندگی، شماره 121.
رابطه ی شغل و شخصیت
هر چند بعضی اشخاص شباهت هایی با هم دارند. ولی هیچ گاه دو نفر به طور کامل شبیه به هم نیستند. بعبارت دیگر، اشخاص منحصر به فرد هستند.
مدیران به هنگام استخدام افراد برای یک شغل خاص، با توجه به نوع و ماهیت آن شغل، عوامل متعددی را در نظر می گیرند، از جمله عوامل فیزیکی (چهره، قد و نوع لباس پوشیدن)، توانایی های فرد اعم از توانایی های فیزیکی و فکری، مدرک تحصیلی، مهارت های فرد، تجربه کاری، تفاوت های روانی افراد مثل نحوه نگرش وی، ادراک، خلاقیت و...
البته دو موضوع را باید در نظر گرفت: یکی اینکه علم و دانش بشری در شناخت انسان بسیار محدود است و دیگر اینکه توانایی ما نیز در سنجش افراد محدود است.
یکی از عواملی که در هنگام انتخاب افراد برای استخدام و یا انتخاب وی برای یک شغل خاص می تواند مورد بررسی قرار گیرد، شخصیت فرد است.
شخصیت ؛ مجموعه ای از ویژگی های روانی است که در فرد بصورت پایدار وجود دارد و بر رفتار و تفکر وی اثر گذار است.
بعبارت دیگر، هر شغل دارای ویژگی هایی منحصر به فرد است، مثلا آیا این شغل نیازمند کار فکری است یا جسمی، محیط شلوغ دارد یا خلوت، کار به تنهایی انجام می شود یا با گروه، نحوه ی نظارت چگونه است و بسیاری از مسائل دیگر ؛ در مقابل، افراد هم دارای ویژگی های شخصیتی خود هستند، دوست دارند به تنهایی یا در گروه کار کنند، برخی به فعالیت های ذهنی و برخی به فعالیت های جسمی علاقه دارند، برخی مسئولیت پذیر و برخی مسئولیت ناپذیر هستند.
حال تلاش ما این است که هر فرد را در شغل مناسب خود قرار دهیم، بطوری که بین شغل وی (یعنی خصوصیات شغل) و خصوصیات شخصیتی وی تناسب و سازگاری وجود داشته باشد.
یک گزارش تحقیقی از آژانس استخدامی توکیو حاکی از آن است که شرکت های ژاپنی به تناسب شخصیت داوطلبین با شخصیت سازمان و شغل بیشترین توجه و تاکید را دارند.
شاید راز موفقیت شرکت های ژاپنی در این باشد که شخصیت افراد را مقدم بر تخصص و مهارت آنها می دانند.
به اعتقاد بسیاری از نویسندگان، وجود تناسب بین شخصیت و ویژگی های شغلی و سازمان باعث ایجاد رضایت بیشتر فرد، ایجاد انگیزه های درونزا در فرد، افزایش کارایی، خلاقیت و مسئولیت پذیری خواهد شد اما در صورت عدم وجود این تناسب، نمی توان آن را با انگیزه های بیرونی مانند پول، پاداش و... جبران کرد.
هدف این نوشتار این است که نشان دهد تناسب ویژگی های شغلی با شخصیت شاغل چگونه بر رضایت شغلی او اثر می گذارد.
بعبارت دیگر، سعی بر این است که نشان داده شود وجود تناسب بین ویژگی های شخصیتی فرد از یک سوپر مواد غذایی و ویژگی های شغل وی از سوی دیگر باعث بالا رفتن رضایت او از شغلش خواهد شد. همچنین وجود این تناسب می تواند تاثیر عمیقی بر عملکرد بهتر فرد در شغلش داشته باشد.
تعریف شخصیت
همه ی ما در صحبت های روزمره ی خود کلمه «شخصیت» را بکار می بریم. احتمالا آنچه را که در صحبت از شخصیت مد نظر داریم، آمیزه ای از خصوصیات مختلف است که امکان دارد خودبینی و تکبر، پیشداوری، نوسان های خلق و خوی و ارزش های فرد باشد.بنابراین، به نظر می رسد آنچه را که از شخصیت در نظر داریم ترکیبی از اعمال، افکار، هیجانات و انگیزه های شخص باشد که در تعامل با موقعیت ها و وضعیت های مختلف نمایان می شود (راس، 1375: 14)
- شخصیت عبارت است از مجموعه ویژگی های جسمانی، روانی و رفتاری که هر فرد را از افراد دیگر متمایز می کند (کریمی، 1376، 7)
- شخصیت ترکیبی از اعمال، افکار، هیجانات و انگیزش های فرد است.
- شخصیت افراد، منحصر به فرد است اما شخصیت افراد مختلف دارای وجوه اشتراک نیز هست، همچنین شخصیت فرد بالغ نسبتا ثابت باقی می ماند، اما دو عامل رشد و تجزیه می توانند آن را تغییر دهند. (راس، 1375: 13)
*عوامل موقعیتی دو تاثیر عمده بر شخصیت دارند:
1- بر شخصیت فرد تاثیر می گذارد، 2- باعث آشکار سازی ویژگی های فرد می شوند، یعنی برخی ویژگی های شخصیتی فقط در شرایط خاصی خود را نشان می دهند. (مورهد و گریفن، 1380، 69).
تئوری های صفات شخصیتی
طبق نظرآلپورت هر شخص دارای مجموعه ای از صفات مشترک است، ولی همان شخص دارای تعدادی صفات متفاوت و منحصر به فرد نیز هست. آلپورت شخصیت ها را به چهار دسته ی مشترک اجتماعی، سیاسی، مذهبی و زیباشناسی تقسیم می کند (مورهد و گریفن، 1380: 70)به نظر ریموند کاتل، هر انسانی را می توان در قالب مجموعه صفات شخصیتی توصیف کرد ؛ 1- صفات سطحی و ظاهری که منعکس کننده ی رفتارهای قابل مشاهده و ثابت است (درستی و نادرستی، خونسردی و صمیمیت)
2- صفات درونی با منشأ که به علت مخفی بودن اغلب قابل پیش بینی نیستند (اعتماد و سوء ظن، بلوغ و عدم بلوغ، تسلط و عدم تسلط). (مورهد وگریفن، 1380: 70)
تئوری ابعاد پنج گانه برای شخصیت و سبک هر فرد:
آرام، کمرو تو دار = سبک ابراز وجود = اجتماعی و پرحرفسرد، بی ادب، مستقل = سبک تعادل = گرم و صمیمی و با نزاکت
منظم، با تدبیر، قابل اعتماد = سبک کاری = بی دقت و مسئولیت گریز
غیراحساسی و پایدار = سبک احساسی = احساسی، عصبی، شکاک
ساده، گنگ غیر خلاق = سبک ذهنی = پیچیده، مبتکر، نوآور (رضائیان، 1380 102)
مدل رشد و عدم رشد آرگریس
بر اساس این تئوری، شخصیت انسان ها در امتداد هفت بعد از نابالغ به سمت بالغ رشد می کند (مورهد و گریفن، 1380: 71)منفعل = فعال
وابسته = غیر وابسته
رفتارهای محدود = رفتارهای متعدد
علایق سطحی = علایق عمیق
دیدگاه محدود = دیدگاه وسیع
آگاه از خود = ناآگاه از خود
زیردست گونه = بالا دست گونه
تئوری نیازهای سه گانه افراد
دیوید مک کلند سه دسته نیاز را در افراد بیان نموده و عنوان می کند که در هر فرد یکی از این سه نیاز به صورت برجسته تر و نمایان تر وجود دارد و رفتار وی را کنترل می کند. (رابینز، 1381: 80)1- نیاز به کسب موفقیت: یعنی تلاش در راه درخشیدن و موفق شدن.
2- نیاز به کسب قدرت و اعمال آن: یعنی به دست آوردن قدرت و اعمال آن به دیگران.
3- نیاز به ایجاد دوستی: یعنی تمایل به کسب حمایت و ایجاد روابط صمیمی با دیگران.
نظریه شخصیتی انتخاب شغل
از دیدگاه این نظریه، انسان با توجه به ویژگی های شخصیتی خود شغلی را بر می گزیند که برآورنده نیازهایش باشد. افرادی که مشاغل یکسانی را انتخاب می کنند تا حدود زیادی ویژگی های شخصیتی مشابهی دارند.به نظر جان ال هالند، هر کدام از انواع شخصیت ها نیازمند محیطی است که با آن خصوصیات هماهنگی و سازگاری داشته باشد و بیشترین امکان برای رشد و شکوفایی خود را فراهم آورد. او در این زمینه شخصیت افراد را به 6 نوع تقسیم می کند ؛
1-کاوشگر، 2-هنرگرا، 3-اجتماعی، 4-واقع گرا، 5- سنت گرا، 6-سوداگرا.
به نظر هالند رضایت شغلی، میزان سازش بین نوع شخصیت و محیط شغلی است. هر چه میزان بین این دو بیشتر باشد رضایت شغلی بیشتر است. (شفیع آبادی، 1378: 155-154)
تناسب بین شغل و شخصیت
چگونگی شخصیت افراد در سازگاری شغلی اهمیت زیادی دارد. بعضی مشاغل برای افراد سر به زیر و ساکت مناسب است، در حالی که تعدادی از مشاغل برای افراد برونگرا و سازگار مناسب به نظر می رسد.توانایی سازگاری اجتماعی سهم بزرگی در موفقیت شغلی دارد، در بعضی از مشاغل، روی انواع خاصی از مهارت های اجتماعی تاکید می شود. در مقابل، برای برخی دیگر از شغل ها افراد آرام و درونگرا مناسب هستند. (حسینی، 1379: 80)
سازش و هماهنگی بین نوع شخصیت و نوع محیط باعث سازگاری بیشتر با شغل و حرفه می گردد که به نوبه خود به رضایت منجر می شود. (شفیع آبادی، 1376: 80)
بدیهی است که افراد دارای شخصیت های متفاوتی هستند ؛ مشاغل هم از همین ویژگی ها برخوردارند.
بر اساس این شیوه تلاش های زیادی انجام گرفته تا افراد در مشاغل مناسب گمارده شوند. (رابینز ، 1381: 58)
رضایت شغلی
رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت شغلی است. رضایت شغلی عاملی است که باعث افزایش کارایی و نیز احساس رضایت فردی می گردد.رضایت شغلی بر اثر عوامل متعددی حاصل می شود. رضایت شغلی نوعی احساس مثبت فرد به شغلش می باشد که زائیده ی عواملی چون محیط کار، نظام سازمانی شغل، روابط حاکم بر محیط کار، عوامل فرهنگی و از همه مهم تر ماهیت و چگونگی خود شغل می باشد (شفیع آبادی، 1376: 98)
منابع:
1- رابینز، استیفن پی (1381)، مبانی رفتار سازمانی، ترجمه پارسیان، اعرابی، چاپ پنجم، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
2- راس، آلن (1375)، روانشناسی شخصیت، مترجم: سیاوش جمالفر، چاپ دوم، تهران: نشر روان.
3- رضائیان، علی (1380)، مدیریت رفتار سازمانی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.
4- شفیع آبادی، عبدا... (1378)، راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
6- کریمی، یوسف (1376)، روانشناسی شخصیت، چاپ سوم، تهران، موسسه نشر ویرایش.
7- مورهد و گریفن (1380)، رفتار سازمانی، ترجمه: دکترالوانی، دکتر معمار زاده، چاپ ششم، تهران: انتشارات مروارید.
8- میرسپاسی، ناصر (1381)، مدیریت استراتژیک منابع انسانی، چاپ 21، تهران: انشارات میر.
منبع :ماهنامه اطلاعات علمی شماره 364
15 راه ساده برای صرفه جویی و پس انداز
2-چنان چه در طول سال پاداش و اضافه کاری دریافت کردید، آن را پس انداز کنید و تا می توانید به آن دست نزنید. آن وقت در پایان سال می بینید که همان پول هایی که به نظرتان اندک بوده و به قول خودتان متوجه نمی شدید کجا خرج می شده، مبلغ قابل توجهی شده است که می توانید روی آن حساب کنید.
3-هیچ وقت هزینه های احتمالی را از یاد نبرید. وقتی وسایل منزل دچار استهلاک شوند به این فکر می افتید که وسایل نو خریداری کرده و جایگزین وسایل مستهلک کنید. پس باید همیشه مقداری پول بابت این مسئله داشته باشید که این امر مستلزم پس انداز ماهانه و سالانه شماست تا در این مواقع بدون نگرانی از هزینه ها، وسایل مورد نظر را خریداری نمائید.
4-هیچ وقت برای کارهای غیرضروری از مساعده و یا حتی وام استفاده نکنید. مثلاً تصور کنید وام گرفته اید تا یک خودرو خریداری کنید. پس از خریداری خودرو هم بایستی به فکر دادن اقساط وام باشید و هم هزینه های خودروی خریداری شده را بپردازید. این چنین است که گاهی اوقات فکر می کنید دیگر از پس مخارج برنمی آئید و یا نرسیده به آخر ماه با کسری بودجه روبرو می شوید و یا اگر برای مسافرت های برون شهری از مساعده استفاده کنید باز هم ممکن است در پایان ماه با کسری بودجه مواجه شوید؛ اما چنانچه موارد 2 و 3 را رعایت کرده باشید این مشکلات گریبان شما را نخواهد گرفت.
5-همیشه هزینه های معمولی و ماهانه که ثابت است، مثل قبوض و مخارج روزمره، را در اول ماه محاسبه کرده و سعی کنید تا آن جا که می توانید بیشتر از آن خرج نکنید. در این صورت است که تا پایان ماه هیچ نگرانی از بابت کسری بودجه نخواهید داشت.
6-برخی از افراد، صرفه جویی را با هزینه نکردن برخی از ضروریات اشتباه می گیرند. مثلاً از پرداختن هزینه بیمه اتومبیل خود صرف نظر می کنند که در این صورت ضرر را چندین برابر پرداخت می کنند. (البته اگر ضرر مالی باشد). اگر خدای ناکرده تصادفی اتفاق بیفتد که حتی یک فرد آسیب ببیند، برخی اوقات جبران ناپذیر است؛ بنابراین هزینه های ضروری را هیچ گاه از قلم نیندازید و در محاسبات اول ماه حتماً آن را در نظر بگیرید.
7-به روشنایی منزل تان توجه کنید تا آن جا که می توانید لامپ های اضافی و پرمصرف را روشن نکنید و یا لامپ های کم مصرف را جایگزین آن ها کنید؛ همچنین در هنگام خروج از منزل روشنایی منزل را به حداقل برسانید؛ روشن گذاشتن تنها یک لامپ کم مصرف کافیست.
8-همیشه به دنبال یادگیری مهارتی جدید، مثلاً آرایشگری، باشید و در خانه از آن استفاده کنید؛ چرا که دیگر هزینه آرایشگاه نمی دهید و موهای فرزندانتان را خودتان کوتاه می کنید. اگر خیاطی آموخته باشید، دیگر هزینه خرید لباس را می توانید به پس اندازتان اضافه کنید و خودتان لباس های مورد نظر فرزندان و همسر و خودتان را بدوزید.
9-اگر دست پخت تان خوب نیست و به همین جهت است که مدام به رستوران ها و فست فودها می روید و کلی هزینه صرف می کنید تا از گرسنگی در امان بمانید، به شما پیشنهاد می کنیم یک دوره کلاس های آشپزی را در آموزشگاه های معتبر بگذرانید تا بتوانید ضمن صرفه جویی در هزینه های گزاف رستوران، غذایی سالم و خوشمزه و مطمئن را خودتان برای خانواده تهیه کنید و همگی لذت ببرید.
10-همیشه دمای یخچال و آبگرمکن را در حد متوسط نگه دارید تا هم مشکلی پیش نیاید و هم در مصرف انرژی صرفه جویی شود.
11-بعد از شستشوی لباس هایتان که دقت داشته باشید در ساعات اوج مصرف برق نباشد؛ برای خشک کردن آن ها از خشک کن ماشین لباسشویی استفاده نکنید، لباس ها را در آفتاب پهن کنید و اجازه دهید تا انرژی رایگان خورشید و باد وزنده لباس هایتان را خشک کیند. البته حتماً از گیره لباس برای نیفتادن لباس ها از روی بند و یا پایه های لباس استفاده کنید.
12-قبل از خرید هر چیز، قیمت ها را مقایسه کنید و با وارد شدن به اولین فروشگاه، دست به جیب نشوید. سعی کنید به جاهای مشابه دیگر هم سر بزنید و قیمت ها را بسنجید؛ آنگاه خرید کنید. بدین ترتیب نه سرتان کلاه می رود و نه پول اضافی از جیب تان خارج می شود. دیگر این که سر قیمت ها چانه بزنید، بدون این که خجالت بکشید. اگر دقت کنید می بینید که افراد متمول، بیشتر از افراد دیگر بر سر قیمت ها چانه زنی می کنند؛ چون آن ها قدر پولی را که با زحمت به دست آورده اند، می دانند.
13-هیچ وقت فراموش نکنید که اکثر افراد ثروتمند و متمول از اول ثروتمند و مرفه نبوده اند و بسیاری از آن ها با سختی، پس انداز اندک اندک درآمد و خرج نکردن های بیهوده به این ثروت دست یافته اند. شما هم می توانید از همین الان شروع کنید و زمان را از دست ندهید.
14-برخی می گویند ما نمی توانیم پس انداز کنیم و هر پولی دستمان بیاید خرج می شود. راه دیگر برای پس انداز این است که صندوق های قرض الحسنه خانوادگی و فامیلی تشکیل دهید یا اگر هست شما هم عضو شوید. بدین ترتیب اگر هم نخواهید مجبورید هر ماه مبلغی را به این صندوق اضافه کنید و از وام آن صندوق هم می توانید استفاده کنید.
15-در نهایت اگر دیدید، پس اندازتان مبلغ قابل توجهی شده است، می توانید کمی ریسک کنید و سرمایه گذاری کنید و یا در سرمایه گذاری های مطمئن شریک و سهیم شوید. هیچ وقت بدون فکر و مشورت کاری را انجام ندهید که در نهایت به از دست دادن همین مبلغ پس اندازتان هم منجر شود.
منبع: نشریه بانو، شماره 31.
استانداردهای یک وب سایت خوب
1. مقدمه
رویای تیم برنرز لی برای اختراعش ، شبکه جهانی وب ، یک فضای عمومی است . جائیکه کاربران میتوانند اطلاعات خود را به اشتراک بگذارند ، کنار هم کار کنند ، بازی کنند و روابط اجتماعی داشته باشند (شبکه جهانی ب ، یک تاریخچه مختصر شخصی) . ما به عنوان توسعه دهندگان وب ، با ایجاد سایتهای آموزشی ، اجتماعی و تجاری ، این رویا را به واقعیت تبدیل میکنیم.
در این دوره از رشد وحشتناک ، وب نیاز به راهنمایی دارد تا از پتانسیل کاملش آگاهی یابد. استانداردهای وب این راهنمایی هستند. استانداردها کمک میکنند تا مطمئن شویم که تمام افراد به اطلاعاتی که ما تامین میکنیم دسترسی دارند و همواره توسعه وب را سزیعتر و لذت بخشترمیکند.
مطابقت با استانداردها استفاده از وب را برای افرادی با نیازهای خاص ساده تر میکند.افراد نابینا ممکن است سیستمهایی برای خواندن صفحات وب داشته باشند. افرادی با بینایی ضعیف ممکن است صفحاتی بخواهند صفحاتی دوباره مرتب شده و بزرگ شده برای خواندن راحتتر داشته باشند و افرادی که از دستگاههای جیبی استفاده میکنند میتوانند به راحتی زمانی که از سیستمهای خود استفاده میکردند از وب استفاده کنند.
چنانکه شرح خواهیم داد ، همواره دلایل مفیدی برای توسعه دهندگان وب وجود دارد که با استانداردهای وب هماهنگ باشند. برای نمونه موتورهای جستجو میتوانند کار فهرست کردن سایتها را بهتر انجام دهند. استفاده از کدهای مختص یک مرورگر اغلب کار طراحی یک صفحه را دوبرابر یا سه برابر میکند. و زمانی که رسانه جدیدی مطرح میشود برای مطلوب شدن سایت کار زیادی باقی میگذارد. این وضعیت بدون مفهوم هدایت استانداردهای وب فقط وخیم تر خواهد شد.
بعضی از مردم ترس از این دارند که استانداردها در حال محدود کردن هستند. در حقیقت ، آنها مقدار زیادی از کار خسته کننده مورد بحث در توسعه وب را حذف میکنند و به توسعه دهندگان وقت و اتعطاف پذیری بیشتری میدهند تا به درستی خلاق باشند. که هر دو به آینده بهبود یافته و متفکری نسبت به گذشته راه می-یابند.
بسایری از کاربردهای وب ، از جمله بعضی ها که امروزه فقط در رویاهای ما هستند بدون گسترده شدن مطابقت با استانداردها ممکن نخواهد بود و یا مشکلتر خواهد بود. در حال حاضر ، سیستمها و نرم افزارهایی وجود دارند که بسیار عمومی و ظاهرا فراگیر هستند ، اما چی کسی میداند فردا چه اتفاقی میافتد ؟ مقید کردن خودمان با کنترل هر شرکت منفردی به این معنی است که آینده خودمان را به خوش اقبالی یا بداقبالی اینکه یک شرکت میتواند یا میخواهد که ما را تامین کند محدود میکنیم. حمایت کردن از فراگیری استانداردها به وب اجازه میدهد که تا زمانیکه مشوق نوآوری است زنده بماند و در همین مسیر ادامه دهد.
استانداردها چیزهای زیادی برای عرضه کردن دارند که ما در پروژه استانداردهای وب به آن در حد لازم رسیدگی میکنیم تا به شما کمک کنیم که بیشتر درباره آنها یاد بگیرید. این متن تنها نقطه آغاز است ، به شما از اینکه چه استانداردهای موجود است ، چه کاری انجام میدهند و چرا شما باید به آنها توجه داشته باشید ، یک درک قوی خواهد داد. هر بار که ما یکتکه ار وب را میسازیم به فضای عمومی اطلاعات که همان وب است کمک میکنیم. میتوانیم آنرا هر چه بهتر بسازیم و یا آنرا سنگین تر کنیم که از هم گسیخته میشود. این انتخاب متعلق به ماست ؛ نتیحه آن متعلق به همه.
2. استانداردهای وب چه چیزهایی هستند ؟
2.1 استانداردهای کنسرسیوم جهانی وب (W3C)
2.1.1 W3C چیست ؟
کنسرسیوم شبکه جهانی وب (W3C) یک کنسرسیوم از صنعت بین المللی است که به "هدایت وب به سوی استعدادهای نهان آن" اختصاص داده شده است. توسط تیم برنرز لی ، مخترع وب ، رهبری شده است. در سال 1994 تاسسیس شده است ، W3C بیش از 450 عضو سازمانی دارد که شامل Microsoft ، America Online ( کمپانی مادرNetscape Communications ) ، Apple Computer، Adobe ، Macromedia، Sun Microsystemsو مجموعه ای متنوع از دیگر تولید کنندگان نرم افزار و سخت افزار ، تامین کننده محتوا ، نهادهای علمی و شرکتهای ارتباط از راه دور. کنسرسیوم توسط سه سازمان تحقیقاتی میزبانی میشود : MIT در آمریکا ، INRIA در اروپا و Keio University در ژاپن.
2.1.2 چه کاری انجام میدهد ؟
W3C خصوصیات آزاد (استانداردهای عملی) را گسترش میدهد تا قابلیت همکاری محصولات مربوط به وب را بهبود بخشد. نظریه های W3C توسط گروههای کاری شامل اعضای کنسرسیوم و کارشناسان دعوت شده گسترش می یابد. گروههای کاری موافقت عمومی از شرکتهای و سازمانهای درگیرایجاد نرم افزارهایی برای وب هستند را به دست آورند. و پیش نویسهایی عملی و نظریه های پیشنهادی ایجاد کنند. اینها در مرحله بعد به عضویت و مدیریت W3C برای تصویب رسمی به عنوان نظریه های W3C فرستاده خواهند شد. اطلاعات اضافی در مورد این فرآیند در وب سایت W3C قابل دسترسی است.
2.1.3 استانداردهای W3C چه چیزهایی هستند ؟!
2.1.3.1 زبان نشانه گذاری ابرمتن HTML 4.0
زبان نشانه گذاری ابرمتن (HTML) به صورت گسترده ای در وب برای اضافه کردن ساختار به اسناد متنی استفاده شده است. مرورگرها این اسناد را تفسیر کرده و در شکل مختص هر رسانه به کاربر نمایش میدهند. برای مثال ، مرورگرهای بصری نوعا عنصر strong ( ... ) را به عنوان یک متن توپر نمایش میدهند. درحالیکه مرورگرهای تبدیل متن به گفتار باید هنگام تلفظ آن ، متن را با قدرت بیشتری بخوانند.
با کمک شیوه نامه آبشاری (CSS) ، برنامه نویس ممکن است تعیین کند که یک عنصر ساختاری بدون توجه به پیش فرضهای مرورگر چگونه نمایش داده میشود.
2.1.3.2 زبان نشانه گذاری قابل گسترش XML 1.0
زبان نشانه گذاری قابل گسترش (XML) یک زبان نشانه گذاری شبیه HTML است ، اما به جای داشتن یک مجموعه از عناصر واحد و ثابت به شما اجازه میدهد که مجموعه خود را تعین کنید یا از مجموعه های دیگران استفاده کنید. همچنین به شما امکان میدهد که مجموعه های متعددی را با استفاده از XML namespaces در یک سند واحد استفاده کنید.
بعضی از برنامه های XML نظیر XHTML و MathML هم اکنون نظریه های W3C شده اند. سایرین هنوز به صورت پیش نویسهای کاری W3C هستند.
استانداردهای شیوه نامه نظیر CSS و XSL انتخابهای گوناگونی عرضه میکنند که یک عنصر XML چگونه نمایش داده شود. پشتیبانی مطابق با استاندارد برای نمایش مستقیم XML در مرورگرها هماهنگ نیست ، بنابراین برای ارائه اطلاعات به انسانها ، HTML (یا XHTML) با یک ظاهر طراحی شده با CSS یکی از راهها است. XML امروزه بیشتر در ارتباطات بین ماشینها ( یا ماشین به ماشین ) استفاده میشود.
XML اصولا به خاطر توانایی اضافه کردن عناصر دلخواه شما و ساختن سیستم ساختاری متعلق به شما انعطاف پذیرتر از HTML است. واین XML را یک فرمت ایده آل برای سازماندهی مقادیر زیاد از داده میسازد. که هم اکنون در بسیاری از بانکهای اطلاعاتی و موتورهای جستجو مورد استفاده قرار گرفته است.
2.1.3.3 XHTML 1.0, 1.1, and Modularization
XHTML 1.0 یک فرمولبندی تازه از HTML بر پایه XML است. به XHTML 1.0 میتوان به عنوان یک گذار ایدئولوژیک از HTML 4.0 نگاه کرد که به خاطر تاثیر XML از لحاظ فنی سختگیرانه تر است.
XHTML در مرورگر شما عینا مشابه HTML نمایش داده میشود. اگر هر احتمالی مبنی بر نیاز یا قصد شما به پردازش مجدد محتوا وجود دارد ممکن است ترجیح دهید از XHTML استفاده کنید. به عنوان مثال برای ارسال آن به یک PDA قواعد ترکیب سختگیرانه تر XML پردازش خودکار XHTML را بسیار ساده تر و ارزانتر از HTML معمولی میکند.
از لحاظ ایدئولوژیک XHTML مفاهیم کلی زیر را از HTML به ارث میبرد :
اینکه نمایش و قالب بندی سند باید توسط شیوه نامه از هم جدا شوند.
اینکه اسناد باید قابل دسترسی شده باشد.
اینکه اسناد باید بین المللی شده باشد.
همچنین XHTML 1.0 از سه الگوی DTD استفاده میکند : Strict (سختگیرانه) ، Transitional (انتقالی) و Frameset. این الگودر اصل از HTML 4.0 پدیدار شد و در HTML 4.0.1 دنبال شد.
بعضی از شیوه های فی مهم XML در XHTML عبارتن از :
اینکه تمامی انواع سند توسط اعلام DOCTYPE صحیح شناسایی شده هستند.
اینکه ساختار یک سند در حال مطابقتی که حاوی اعلام DOCTYPE است، یک عنصر HTML با یک اعلام XHTML ، یک عنصر head که در برگیرنده عنصر title است و یک عنصر body .
اینکه تمامی عناصر و نامهای ویژگی ها با حروف کوچک نوشته میشوند و اینکه تمامی مقادیر به صورت نقل قول باشند. (درون یک جفت " قرار گیرند)
اینکه تمامی عناصر غیر تهی (p، li و...) به درستی با یک برچسب بسته پایان یافته اند.
اینکه تمام عناصر تهی (br، hr، img و ...) به درستی با یک ممیزدنباله پایان یافته اند.
اینکه اسناد در مقابل DTD که اعلام شده تعیین اعتبار گردند.
برای قالبهای نمونه ، لطفا به Learn > Templates مراجعه کنید.
XHTML 1.1 از سه بخش عمده ساخته شده است :
XHTML 1.1 الگوی Strict (با تغییرات کوچک)
XHTML Modularization
The Ruby Annotation
اگر شما میخواهید که یک سند با XHTML 1.1 بنویسید ، میتوانید از دو راه این کار را انجام دهید. اولی استفاده از DTD عمومی XHTML 1.1 است. با انجام دادن این ، کار شما به شدت ساخت یافته خواهد شد زیرا در واقع هیچ خاصیت نمایشی در XHTML 1.1 وجود ندارد. جدایی ساختار و نمایش در اینجا کامل است. و تمامی کار نمایشی شما در یک شیوه نامه جای میگیرد.
وسیله دیگر برای نوشتن اسناد با XHTML 1.1 بهره برداری از XHTML Modularization است. این تفکیک اجزاء آشنای HTML و XHTML (مانند Text ،tables و ...) در قطعات مجزا است. شما پس از آن میتوانید DTD متعلق به خودتان را بنویسید و فقط از آن دسته از اجزا که لازم هستند استفاده کنید. این توسعه پذیری عملی است. در اصل به شما، برنامه نویس وب، فرصت تغییر ودلخواه کردن نشانه گذاریتان را میدهد.
The Ruby Annotation یک وسیله خاص برای سر و کار داشتن با تفسیرهای کاراکترهای معین آسیایی است. Ruby در مقابل کاری که با بین المللی سازی انجام شده باشد تنزل میکند.
2.1.3.4 شیوه نامه آبشاری (CSS)
شیوه نامه آبشاری (CSS) یک طرز کار و مکانیزم برای تغییر ظاهر عناصر HTML یا XML به وسیله اختصاص سبکها و شیوه ها به انواع عناصر ، دسته های خودتعریف از عناصر یا نمونه های شخصی است.
شیوه نامه ها میتوانند برای تعیین بدون تناقض ظاهر تمام یک سایت استفاده شوند. در ادامه مقدمه ای از CSS ، W3C توصیه کرده است که خصوصیات مختص طرحبندی در HTML به عنوان فاز جداگانه ای خارج شود و با شیوه نامه ها تعویض شود تا یک شبکه جهانی وب ساده تر و ساخت یافته تر ایجاد کنیم.
2.1.3.5 الگوی شیئی سند سطح 1 (DOM Level 1)
DOM اجازه میدهد که قدرت کامل و تعاملی یک زبان برنامه نویسی (مانند ECMA ، نسخه استاندارد شده جاوا) در یک صفحه وب به کار برده شود. (در ظوابط بزنامه نویسی ، الگوی سیئی سند (DOM) سطح 1 یک رابط کاربردی برنامه نویسی (API) است برای تعامل با صفحات وب) که آن برای زبان برنامه نویسی دسترسی ساده ای به ساختار، محتوا و نمایش یک سند که در زبانهایی مانند HTML و CSS نوشته شده اند محیا میکند.
DOM با پیشرفتهای آینده فناوری سازگار است. و به هر زبان برنامه نویسی اجازه میدهد که با هر زبانی که در یک سند به کار رفته تعامل کند. این استاندارد تنها برنامه نویسی پویای HTML را ساده نمیکند بلکه درد و رنج تطبیق با فناوری های آینده اینترنت را بسیار کمتر میکند.
2.2 استانداردهای ECMA
2.2.1 ECMA چیست ؟
انجمن سازندگان اروپایی رایانه (ECMA) یک سازمان است که رسما در سال 1961 تاسیس شده تا نیازهای استانداردسازی قالبهای عملیاتی رایانه از جمله زبانهای برنامه نیسی و کدهای ورودی/خروجی را برآورده کند.
ECMA در ژنو سوئیس و در نزدیکی اداره مرکزی سازمان بین المللی استانداردسازی (ISO) و کمیسیون علوم الکترونیکی بین المللی (IEC) مستقر شده است. در 1994 نام سازمان ECMA به "انجمن اروپایی برای استانداردسازی اطلاعات و سیستمهای ارتباطی" تغییر یافت به این منظور که بازتاب گسترده تری از حوزه فعالیتهایش داشته باشد.
2.2.2 چه کاری انجام میدهد ؟
وظیفه اصلی ECMA گسترش استانداردها و گزارشهای فنی در زمینه اطلاعات و فناوری های ارتباطی است. از آنجایی که ECMA یک انجمن از شرکتهاست و نه یک موسسه استانداردسازی رسمی ، اغلب با نهادها و موسسه های ملی یا بین المللی همکاری میکند.
استانداردهای ECMA به عنوان یک اساس و بنیاد برای استانداردهای بین المللی و اروپایی پذیرفته شده اند. تا جایی که بیش از 270 استاندارد ECMA و70 گزارش فنی منتشر شده است.
از این استانداردها 85 مورد به عنوان استاندارد بین المللی توسط سازمان بین المللی استانداردسازی (ISO) پذیرفته شده اند. علاوه بر اینکه 25 مورد به عنوان استاندارد اروپا توسط موسسه اروپایی استانداردهای ارتباط از راه دور (ETSI) پذیرفته شده است.
2.2.3 استانداردهای ECMA چیستند ؟
2.2.3.1 ECMA (جاوا اسکریپت استاندارد شده)
ECMA یک زبان برنامه نویسی استاندارد شده است که تا حد زیادی بر مبنای Java از Netscape و J از Microsoft است. ECMA توسط هیئت فنی 39 از ECMA تعریف شده است.
کاربرد اصلی ECMA ، که یک زبان مبتنی بر شیئی است ، اداره اشیائی است که در صفحات وب توسط الگوی شیئی سند (DOM) مشخص شده اند. این اشیاء (به طور موثر، عناصری که صفحات وب یا صفحات کامل وب را میسازند) میتوانند اضافه شده، حذف شده، جابجا شده و یا از لحاظ خصوصیات تغییر کنند. این به توسعه دهندگان وب اجازه میدهد اثراتی مانند متن متحرک، کلیدهای گرافیکی و صفحاتی که بر اساس ورودی کابر بدون نیاز به بارگذاری مجدد تغییر میکنند، ایجاد کنند.
خصوصیات متداول ECMA ، استاندارد ECMA – ECMA262 خصوصیات زبان برنامه نویسی ECMA ، نگارش دوم است.
3. مزایای استفاده از استانداردها چیست ؟
3.1 قابل دسترس بودن
3.1.1 برای نرم افزار/ دستگاه :
اجرای استانداردهای وب میتواند به صفحات وب شما وضوح بیشتری در جستجوهای وب بدهد. ارائه اطلاعات ساختاری در اسناد مقبول (از لحاظ استاندارد) دسترسی و ارزیابی اطلاعات در آن اسناد را برای موتورهای جستجو ساده میکند و آنها با دقت و درستی بیشتری فهرست میشوند.
به خاطر استفاده از استانداردهای وب درک ساختار سند شما به خوبی برنامه های سمت سرویس گیرنده برای برنامه های سمت سرویس دهنده راحت میشود. و اضافه کردن یک موتور جستجو برای سایت شما ساده تر میشود و نتایج بهتری میدهد.
استانداردها چنان نوشته شده اند که مرورگرهای قدیمی بازهم مبانی ساختار سند شما را درک میکنند. حتی اگر آنها نتوانند جدیدترین و جالبترین ضمیمه ها به استانداردها را درک کنند ، انها قادر خواهند بود محتوای سند شما را نمایش دهند. این البته به همان اندازه در مورد سیستمهای رباتی که اطلاعات سایت شما را از طرف موتورهای جستجو و فهرستی جمع میکنند، اعمال میشود.
کدهای مطابق استاندارد به شما فرصت معتبر سازی صفحاتتان را توسط یک سیستم تعیین اعتبار میدهند. تعیین اعتبار کننده ها اسناد شما را پردازش میکنند و لیستی از خطاها را به شما ارائه میکنند، این پیدا کردن و اصلاح خطاها را بسیار ساده تر میکند و میتواند برای شما زمان زیادی صرفه جویی کند.
اسناد مطابق استاندارد به راحتی میتوانند به قالبهای دیگر چون بانکهای اطلاعاتی و اسناد Word تبدیل شوند. این به ما اجازه میدهد استفاده تطبیق پذیرتری از اطلاعات داخل اسناد در شبکه جهانی وب بکنیم و مهاجرت ساده شده ای به سیستم های جدید (سخت افزار به خوبی نرم افزار) شامل دستگاههایی مانند TV و PDAها داشته باشیم.
3.1.2 برای مردم :
قابل دسترسی بودن یک ایده مهم پشت سر تعداد زیادی از استانداردهای وب، خصوصا HTML است.
این تنها به این منظور نیست که به وب اجازه دهد توسط مردم ناتوان و معلول مورد استفاده قرار گیرد، بلکه به صفحات وب اجازه میدهد که توسط مردمی که از مرورگرهایی غیر از مرورگرهای معمول استفاده میکنند مورد استفاده قرار گیرد. این مرورگرها شامل مرورگرهای صوتی که صفحات وب را با صدای بلند برای افرادی با اختلالات بینایی میخوانند، مرورگرهای خط نابینایان (Brail) که متن را به خطوط برجسته قابل فهم نابینایان ترجمه میکنند، مرورگرهای دستی و جیبی که فضای نمایشگر بسیار کوچکی دارند، نمایشگرهای Teletext و سایر دستگاههای خروجی غیر معمول.
همانطور که روشهای گوناگون دسترسی به وب افزایش پیدا میکند، سازگارکردن و تکثیر کردن وب سایتها برای برآورده کردن احتیاجات به طور روز افزونی مشکل خواهد شد (درواقع عده ای معتقدند که این کار حتی امروز هم غیر ممکن است!). پیروی از استانداردها یک قدم بزرگ به سوی حل این مشکل است. تطبیق سایتهای شما با استاندارد کمک میکند که اطمینان داشته باشید نه تنها مرورگرهای سنتی، قدیمی و جدید، قادر خواهند بود که سایتها را به درستی نمایش دهند، همچنین سایتها با مرورگرها و رسانه های غیر معمول هم کار خواهند کرد.
بعضی از نتایج منطقی چشم پوشی کردن از استانداردها بدیهی هستند : یکی از اساسی ترین نتایج این است که شما دسترسی با سایت خود را محدود میکنید. محدود کردن مخاطبین تنها به یک بخش کوچک از آنها که میخواهند سهمی از آن داشته باشند چقدر از نظر تجاری معقول به نظر میرسد ؟ برای یک سایت تجاری، مسدود کردن دسترسی یک بخش کوچک از مخاطبهای مورد نظر میتواند یک اختلاف بزرگ در ما به التفاوت سود شما ایجاد کند. برای یک سایت آموزشی، عاقلانه به نظر میرسد که نه تنها به بچه مدرسه ای های ثروتمند و نیرومند جسمی با مرورگرهای گرافیکی اجازه دسترسی بدهیم، بلکه به کودکانی در کشورهای جهان سوم آنهاییکه فقط مرورگرهای مبتین بر متن دارند یا دانش آموزان ناتوانی که از مرورگرهای خاصی استفاده میکنند، اجازه دسترسی بدهیم.
همان اصول اخلاقی به تمام انواع سایتها اعمال میشود. د حالیکه گمراه شدن از استانداردها و استفاده از خصوصیات مختص مرورگری خاص ممکن است وسوسه انگیز باشد. قابلیت دسترسی بیشتر که با انطباق با استانداردها به دست می آید به پاداشهای بزرگتری در دراز مدت منجر میشود.
3.2 پایداری
اغلب استانداردهای وب معمولا با در نظر گرفتن پیش سازگاری و پس سازگاری طراحی شده اند. بنابراین آن داده ای که از نسخه های قدیمی استاندارد استفاده میکند ، کماکان در مرورگرهای جدید کار میکند. و داده ای که از نسخه های جدید استاندارد استفاده میکند به صورت موقرانه ای تنزل نیکند تا نتایج قابل قبولی در مرورگرهای قدیمی تر ارائه دهد.
برای اینکه وب سایت ممکن است در زمان حیاتش توسط تیمهای متعدد طراحی کار شود، بسیار مهم است که آنها بتوانند به سادگی کدها را درک کنند و آنها را ویرایش کنند. استانداردهای وب یک مجموقه قواعد پیشنهاد میکند که هر توسعه دهنده وبی میتواند آنرا دنبال کند، بفهمد و با آن آشنا شود. زمانیکه یک توسعه دهنده یک سایت را با استانداردها طراحی میکند، دیگری قادر خواهد بود بفهمد که عنصر شکل دهنده کجا گذاشته شده است.
4 نتیجه گیری
به عنوان توسعه دهندگان وبب، ما دائما سعی میکنیم که مشکل ناسازگاری و تناقض بین تفاسیر صفحات با مرورگرهای مختلف و نسخه های مختلف مرورگر را مشخص کنیم. که این ما را ناگزیر میکند که یک کدنویسی دوباره یا سه باره وقت گیر انجام دهیم و یا برای یک مرورگر واحد کد نویسی کنیم که اگر برای بعضی مردم استفاده از سایت را غیر ممکن نکند، مشکلتر میکند. این وضعیت با ورود یا ظهور یک نرم افزار یا سخت افزار جدید که قادر به مرور صفحات وب میباشد، مانند تلفنها، پیجرهاو PDAها وخیم تر میشود.
استانداردهای وب قوانین محرمانه ای که توسط سازمانهای مجلل حکم شوند نیستند. همانطور که شرح دادیم بخش زیادی از استانداردها توسط نماینگان همان مردمی که از آن استفاده میکنند ایجاد میشوند : سازندگان مرورگرها، توسعه دهندگان وب، تامین کنندگان محتوا و سازمانهای دیگر.
نوشتن صفحات وب در مطابقت با استانداردها رمان توسعه را کوتاه تر و نگه داری صفحات را آسانتر میکند. عیب یابی و رفع اشکال ساده تر میشود زیرا کد از یک استاندارد پیروی میکند. شما نباید دیگر درباره کد نویسی و نگه داری از چندین نسخه از کد که فرض شده ظاهر یکسانی نمایش میدهند نگران باشید. یک نسخه از سایت شما، همین و بس !
پذیرش همگانی استانداردهای وب در آینده برترین اعتبار خواهد شد. ماموریت پروژه استانداردهای وب بهبود و ارتقای وب با تشویق سازندگان مرورگرها و صفحات وب به پیروی از استانداردها در برنامه هایشان برای توسعه دهندگان و کاربران نهایی است. این کوشش البته زمانی به طور زیاد یاری داده خواهد شد که توسعه دهندگان وب از استانداردها به عنوان یک موضوع با اهمیت استفاده کنند . بر اینکه مولدها و ارائه دهندگان کد آنها مطابق با استانداردهای وب باشند پافشاری کنند.
دلایلی که ما ارائه کردیم باید به شما، توسعه دهنده وب، انگیزه زیادی برای استاندارد بودن، استفاده از استاندارد و همچینین مهمات زیادی برای تقویت موقعیت تجاری شما داده باشد.
منبع: http://weblog.corelist.net/articles/wasp-faq/
7عادت آدم های موفق
کمتر تلویزیون تماشا کنید
می دانستید تلویزیون می تواند شما را هیپنوتیزم کند؟ وقتی روی کاناپه جلو تلویزیون می نشینید، به چه چیزی نگاه می کنید؟ به چه فکر می کنید؟ جواب سؤال این است به صفحه تلویزیون و برنامه یی که پخش می شود نگاه می کنید و نمی توانید به موضوعی غیر از موضوع برنامه فکر کنید!اگر تماشای تلویزیون را قطع کنید یا کاهش دهید، وقت زیادی پیدا می کنید که می توانید آن را به دیگر خوشگذرانی های مفید اختصاص دهید.هر بار که تلویزیون را روشن می کنید، این سؤال را از خودتان بپرسید:آیا می توانید این وقت را به کار مفید دیگری اختصاص دهید؟ در اکثر موارد جواب آری است!آینده نگر باشید
یکی از مسایلی که می تواند در مدیریت زمان به شما کمک کند، برنامه ریزی کارها یک روز جلوتر است.کافی است شما هرشب قبل از خوابیدن در یک برگه کارهایی که باید فردا انجام دهید یاداشت کنید و آنها را بر حسب اولویت طبقه بندی کنید.می توانید این لیست را در طول روز به همراه خود داشته باشید.اگر هیچ ایده یی در مورد کارهایی را که فردا می خواهید انجان دهید ندارید.مطمئناً وقت زیادی از دست خواهید داد.وقتی نمی دانید چه کاری دارید یا کی می خواهید آن را انجام دهید، مشکلات بیهوده ی بسیاری جلو پای تان سبز می شود و همه چیز به کندی پیش خواهد رفت.مطمئناً برنامه ریزی در مورد تمام کارهای روزانه امکان پذیر نیست، اما به هر حال یک برنامه ریزی مقدماتی که تنها چند دقیقه زمان می برد می تواند از هدر رفتن حداقل یک ساعت از زمان شما در روز جلوگیری کند!آدم های موفق شبانه روزشان 24 ساعت است، ولی عادت هایی دارند که اوقات مرده شان را هم احیا می کند
مرتب ورزش کنید
تحقیقات نشان داده کسانی که به طور منظم ورزش می کنند، انرژی بیشتری دارند!فرمول ساده یی در این میان حکمفرماست.انرژی بیشتر یعنی بدست آوردن سریع تر بیشتر آن چیزهایی که می خواهید.رژیم غذایی تان را اصلاح کنید
شاید فراموش کرده اید که وقتی یک غذای سالم حاوی پروتئین، مواد معدنی و ویتامین با چربی و نمک کم می خورید، هرچه می خواهید جذب می کند و سالم و قوی می شود، در نتیجه شما انرژی کافی برای انجام کارها در طول روز را دارید، اما وقتی مواد مورد نیاز به بدن نرسد، شما دچار خستگی زود هنگام می شوید، اکثر آدم های موفق زمانی را در طول روز به پختن و خوردن و پنج تا شش وعده غذای سالم و غنی از مواد مورد نیاز بدن اختصاص می دهند و دور رستوران ها را که غذاهای پرکالری و فقیر از مواد معدنی، ویتامین و...ارایه می دهند، خط کشیده اند.وقت کمتری را به تلفن و چت اختصاص بدهید
مکالمه های تلفنی شخصی بدترین نوع مکالمات هستند و دلیل اصلی کمبود وقت در طول روز به شمار می روند.اگر شما دوست دارید که مقداری از زمان تان را صرف صحبت با دوستان تان پای تلفن کنید این زمان را به اوقاتی موکول کنید که کارهای مهم روزانه تان به اتمام رسیده است، در ضمن بهتر است برای تلفن محدودیت زمانی تعیین کنید، به طوری که تنها پنج دقیقه مهلت حرف زدن داشته باشید و پس از اتمام آن تلفن قطع شود.اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که فکر می کنید باید حتماً هر روز به خانواده یا دوستان شان تلفن بزنید واحوال شان را جویا شوند، توصیه می کنیم این عادت را یک روز در میان کنند یا تا حد ممکن دقایق مکالمه شان را کاهش دهند.سریع تر باشید
برخی از افراد کارها را آرام و کند انجام می دهند، در حالی که اگر تنها کمی حس کنند کاری که انجام می دهند اورژانسی است و سرعت خود را بالا ببرند، حداقل یک ساعت در روز وقت اضافه خواهند آورد.مریض نشوید
یک قانون کلی وجود دارد.اگر زمانی را برای خوب وبدن اختصاص ندهید، بیمار خواهید شد!ورزش کنید، غذای سالم بخورید و به سلامت خود اهمیت دهید!اگر از گوشه و کنار وقت هایی که به خود اختصاص می دهید بزنید تا بیشتر کار کنید، به جای آنکه پیشرفت کنید، در طول زمان به تدریج پسرفت خواهید کرد.اگر مراقب خود نباشید، ممکن است مریض شده و روی تخت بیمارستان بیفتید.پس مراقب خود باشید!آدم فقیر حق بی شعور و احمق بودن را ندارد. لاروشفوکولد
منبع:هفت روز زندگی شماره 94.
نقش دعا در تحکیم نهاد خانواده از دیدگاه قرآن (2)
دعای پدر و مادر در حق فرزند
دعای پدر و مادر درباره فرزند از جمله دعاهایی است که در متون اسلامی از اهمیت آن سخن به میان آمده و تصریح شده که حتماً به اجابت می رسد. پیامبر(ص) فرموده اند: « ثلاث دعوات مستجابات لاشک فیهن: دعوه الوالد علی ولد و دعوه المسافر و دعوه المظلوم. (الراوندی، قطب الدین، 1407 ق: ص30) سه دعا بی تردید به اجابت می رسند که عبارتند از: دعای پدر برای فرزندانش، دعای مسافر و دعای مظلوم. از همین روی بر اساس آیه (والذین یقولون ربنا هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قره اعین) (الفرقان /74) از جمله صفات مومنان راستین آن است که به تربیت فرزند و خانواده خویش توجه خاص داشته و برای خود در برابر آنها مسوولیت فوق العاده ای قائلند «و آنها پیوسته (از درگاه خدا می خواهند و) می گویند: پروردگارا از همسران و فرزندان ما کسانی قرار ده که مایه روشنی چشم ما گردند، البته منظور از جمله یاد شده آن نیست که تنها در گوشه ای بنشینند و دعا کنند، بلکه دعا دلیل شوق و عشق درونیشان بر این امر است. در پاره ای روایات (بحرانی، سید هاشم، 1416ق: 155/4) آمده که« ان ازواجنا: خدیجه، و ذریاتنا، فاطمه (علیهما السلام)، قره اعین: الحسن و الحسین(علیهما السلام)، و اجعلنا للمتقین اماما: علی بن ابی طالب(ع)». با توجه به مستجاب بودن یا در معرض اجابت بودن دعای والدین در حق فرزندانشان، در متون اسلامی توصیه شده که پدر ومادر برای فرزندان خود اعم از ذکور و اناث دعای خوب نموده و از دعای بد و نفرین بپرهیزند، چنانچه از آیه (تعاونوا بالبر و التقوی و لا تعاونوا علی الاثم و العدوان)( المائده/3) این امر به خوبی مورد استفاده قرار گرفته است از همین روی به دعاهای خوب پدر و مادر در حق فرزندانشان به شکل زیر اشاره می شود:1- دعاء برای اصلاح فرزندان:
در آیات( و وصینا الانسان بوالدیه احسانا حملته امه کرها و وضعته کرها و حمله و فصاله ثلاثون شهرا حتی اذا بلغ اشده و بلغ اربعین سنه قال رب أوزعنی ان اشکر نعمتک التی انعمت علی و علی والدی و ان اعمل صالحا ترضاه و اصلح لی فی ذریتی انی تبت الیک وانی من المسلمین اولئک الذین نتقبل عنهم احسن ماعملوا و نتجاوز عن سیئاتهم فی اصحاب الجنه وعد الصدق الذی کانوا یوعدون): ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با ناراحتی حمل می کند، و با ناراحتی بر زمین می گذارد، و دوران حمل و از شیر باز گرفتنش سی ماه است، تا زمانی که به کمال قدرت و رشد برسد، و به چهل سالگی وارد گردد، می گوید: پروردگارا! مرا توفیق ده تا شکر نعمتی را که به من و پدر و مادرم دادی بجا آورم، و عمل صالحی انجام دهم که از آن خشنود باشی، و فرزندان مرا صالح کن، من به سوی تو بازم می گردم و توبه می کنم، و من از مسلمینم. آنها کسانی هستند که ما بهترین اعمالشان را قبول می کنیم، و از گناهانشان می گذریم، و در میان بهشتیان جای دارند، این وعده صدقی است که وعده داده می شدند. (احقاف /15 و 16) از یک سو به دعای خیر فرزندان نسبت به والدین توصیه شده و از طرفی از پدر و مادر درخواست شده در هنگامی که به سن چهل سالگی یا بلوغ فکری و عقلانی رسیدند، به دعاهای ذیل اقدام کنند (مکارم شیرازی، ناصر، 1374 ش:329/21):
الف- توفیق به جا آوردن شکر نعمتی که خداوند به پدر و مادرم ارزانی داشته است. (رب اوزعنی ان اشکر نعمتک التی انعمت علی و علی والدی)
ب- توفیق انجام اعمال صالح برای کسب رضایت خداوند. (و ان اعمل صالحاً ترضاه).
ج- تداوم بخشیدن صلاح و رستگاری در فرزندان و دودمان (و اصلح لی فی ذریتی)
پاره ای روایات اشاره دارند که پس از مرگ انسان، فرزند صالح که برایش دعا کند می تواند برای او مفید باشد، چنانچه رسول خدا(ص) فرموده اند:« اذا مات الانسان انقطع عمله عنه الا من ثلاث: علم ینتفع به او صدقه تجری له او ولد صالح یدعوله» (مجلسی، محمد باقر، 1403 ق:23/2) از آیه اخیر استفاده می شود که دعای خیر و صلاح و توفیق پدر برای فرزندان خویش مستحب است. (سبزواری نجفی، 1406 ق:434/1)
2- تقاضای نام نیک و زبان خیر به وسیله فرزندان:
در برخی آیات تقاضای خوشنامی و زبان خیر توسط فرزندانی که مایه مباهات و نیک نامی هستند مورد توصیه قرار گرفته است، چنانچه حضرت ابراهیم(ع) از خداوند درخواست نموده که «واجعل لی لسان صدق فی الاخرین»(خدایا! برای من نام نیک در امتهای آینده قرار ده) (الشعراء/84) دعای حضرت ابراهیم(ع) مستجاب شده، چه آن که همه ادیان، ابراهیم (ع) را مدح نموده و نبوتش را قبول دارند، و برخی گفته اند: یعنی در میان آخرین امت، فرزند خوبی به من عطا کن که زبان به راستی گشاید و به حق قیام کند، این دعای ابراهیم(ع) با بعثت پیامبر اسلام(ص) که از ذریه اوست به اجابت رسیده است( مترجمان، 1360 ش:32/18) و آیه «جعلنا لهم لسان صدق علیا» (مریم /50) به اجابت دعای یاد شده اشاره دارد. از سویی از پیامبر (ص) منقول است که فرموده:» انا دعوه ابی ابراهیم من اثر دعای پدرم ابراهیم هستم. (الحاکم النیشابوری، 1406ق:418/2) در تفسیر دیگری (فیض کاشانی، ا419 ق: 296/4) منظور از«لسان صدق» علی (ع) دانسته شده است.هر چند که دعای یاد شده از حضرت ابراهیم(ع) به عنوان پدر برای فرزندانش مطرح شده، در عین حال بر مطلوبیت دعای نیک پدران برای فرزندانشان دلالت دارد، از همین روی ابن عربی در ذیل تفسیر آیه مورد بحث گفته (ابن عربی، احکام القرآن، بی تا:1436/2):« مالک گفته: ایرادی ندارد که آدمی ثنای خوب را برای خود خواسته باشد، و در اعمال صالحان چنین چیزی دیده شود مشروط به آن که قصد قربت از آن مورد نظر باشد، چنین ثنایی ثنای خوب است خداوند فرموده: القیت علیک محبه منی» از همین روی است که برخی از نویسندگان آیات الاحکام اشاره نموده اند که آیه یاد شده دلالت دارد بر این که اکتساب هر چه که موجب نام نیک شود مستحب است(کیاهراسی، 1405 ق:334/4 و 460) بدیهی است که فرزند از جمله مواردی است که نام نیک را در پی دارد، از این رو دعای نیک برای فرزندان که موجب نیک نامی والدین شوند مطلوب و پسندیده است.
همچنین لسان صدق به معنای نام نیک مورد تشویق علی(ع) قرار گرفته، زیرا فرموده اند: ای مردم انسان، هر چند ثروتمند باشد، از اقوام و بستگان خود، بی نیاز نیست که از وی، با دست و زبان دفاع کنند. آنها در واقع، بزرگترین گروهی هستند که از او پشتیبانی می کنند و پریشانی و مشکلات را از میان می برند و به هنگام بروز حوادث سخت، نسبت به او، از همه، مهربان ترند و نام نیکی که خداوند (در سایه نیکوکاری و محبت) به انسان عطا می کند، از ثروتی که به هر حال، برای دیگران به ارث می گذارد بهتر است، (که این، ثروتی است معنوی و ماندگار، و آن جیفه ای مادی و فرار) (مکارم شیرازی، 1379 ش:62/2)
آیه الله مکارم شیرازی درباره جملات یاد شده فرموده اند(همان مکارم شیرازی): «لسان، در این گونه موارد، به معنای یادی است که از انسان می شود و هنگامی که آن را به «صدق» اضافه کنیم، معنای نام نیک و ذکر خیر و خاطره خوب در میان مردم را می دهد. بی شک، این، یک مساله تشریفاتی و ساده نیست و آثار زیادی برای فرد و جامعه دارد: نخست این که افتخاری است ماندگار، در حالی که اموال و ثروت های مادی، در همان نسل نخست، تقسیم می شود و در حقیقت، از میان می رود. دیگر این که ذکر خیر و یاد نیک، در مورد انبیا و اولیاء الله، سبب فرستادن درود، و در افراد عادی، موجب طلب آمرزش بندگان خدا می شود و بی شک، همه اینها اثر عمیق معنوی دارد. سوم اینکه موجب می شود که مردم، از آنها تاثیر نیکو بگیرند و به آنان، اقتدا کنند و ارزش ها، در جامعه، زنده شود و ضد ارزش ها، در جامعه، بمیرد و به مقتضای روایت معروف «من سن سنه حسنه کان له مثل اجر من عمل بها» «هر کس، سنت حسنه ای از خود بگذارد همانند ثواب و پاداش کسانی که به آن عمل می کنند، برای او ثبت می شود.» چهارم این که برای بازماندگان، نسل اندر نسل، مایه آبرو و حیثیت و شخصیت است و بسیاری از افراد عادی را می شناسیم که بسبب ارتباطشان با شخصیت هایی که همه جا ذکر خیر آنها بر زبان ها است، آبرو و حیثیت کسب کرده اند.»
3- دعا برای فراوانی رزق و روزی فرزندان:
حضرت ابراهیم(ع)در دعاهای خویش، فراوانی رزق و روزی و امنیت و نمازگزار بودن و دور بودن از بت پرستی و مورد توجه قلبی دیگران واقع شدن و نیز مسلمان بودن را از خداوند برای فرزندان و ذریه خویش درخواست کرده است. با توجه به آیه «وارزق اهله من الثمرات من آمن منهم بالله و الیوم الاخر» « البقره/26» که در آن از ایمان به خدا و روز قیامت سخن گفته شده و نیز با توجه به تبعیضی بودن «من» در آیه « و اجعلنا مسلمین لک و من ذریتنا امه مسلمه لک» « البقره/128» «دعاهای یاد شده برای فرزندان و ذریه مومن حضرت ابراهیم (ع) و به تعبیر پاره ای روایات » (فیض کاشانی، 1419ق:172/1)، برای اهل بیت (ع) صورت گرفته است. دعاهای یاد شده در آیات ذیل به چشم می خورند:« ربنا انی اسکنت من ذریتی بواد غیر ذی زرع عند بیتک المحرم ربنا لیقیموا الصلاه فجعل افئده من الناس تهوی الیهم وارزقهم من الثمرات لعلهم یشکرون» (ابراهیم/37) پروردگارا من بعضی از فرزندانم را در سرزمین بی آب و علفی در کنار خانه ای که حرم تو است ساکن ساختم تا نماز را بر پای دارند، تو قلبهای گروهی از مردم را متوجه آنها ساز و از ثمرات به آنها روزی ده شاید آنان شکر تو را به جای آورند. «ارزق اهله من الثمرات من آمن منهم بالله و الیوم الآخر» (البقره/126) روزی اهلش را که به خدا و روز قیامت ایمان آورده اند، فراوان کن «ربنا و جعلنا مسلیمن لک و من ذریتنا امه مسلمه لک» ( البقره/128) پروردگارا ما را تسلیم فرمان خود گردان و فرزندان ما را هم تسلیم و رضا و پرستش خود گردان. اجنبنی و بنی ان نعبد الاصنام (ابراهیم/35) من و فرزندانم را از پرستش بتان دور دار.
از آیه« قال انی جاعلک للناس اماماً قال و من ذریتی قال لاینال عهدی الظالمین» (البقره /124) استفاده می شود ( موسی همدانی، سید محمد باقر، 1374ش:359/8) که حضرت ابراهیم، رسیدن به مقام امامت را برای فرزندان و ذریه خویش از خدا درخواست کرده و به آن دعا نموده است، خداوند در جوابش فرمود دعایت تنها درباره آن افرادی از ذریه ات مستجاب است که ستمکار نباشند، چون عهد من (امامت) به ستمکارن نمی رسد.
4- طلب مغفرت و آمرزش پدر برای فرزندان:
بر اساس آیات قالوا یا ابانا استغفرلنا ذنوبنا انا کنا خاطئین قال سوف استغفرلکم ربی انه هوالغفور الرحیم» (یوسف/97 و 98) برادران حضرت یوسف(ع) که از رفتار گذشته خود نادم و پشیمان شده بودند، از حضرت یعقوب (ع) خواستند که برای ایشان از خدا طلب مغفرت کند، و حضرت یعقوب فرموده اند که برایتان از خداوند طلب مغفرت خواهم کرد، طبرسی گفته( مترجمان، 1360 ش:359/12):« ابن عباس و طاووس گفته اند: علت این که یعقوب در همان حال برای آنها طلب آمرزش نکرد این بود که می خواست در سحر شب جمعه برای آمرزش آنها دعا کند( و آن وقت را برای استجابت دعای خود درباره آنها انتخاب کرد که دعا زودتر باجابت رسد). و همین معنی از امام صادق(علیه السلام) نیز روایت شده. و ابن مسعود و دیگران گفته اند: استغفار گناه آنها را به وقت سحر موکول داشت چون آن وقت به استجابت دعا نزدیکتر است، و در حدیث دیگری نیز از امام صادق علیه السلام همین معنی روایت شده است. و وهب گفته: بیش از بیست سال در هر شب جمعه برای آنها طلب آمرزش کرد. و بعضی گفته اند: بیست سال تمام یعقوب به درگاه خدا می ایستاد و دعا می کرد و آمرزش پسران را از خدا می خواست و فرزندانش نیز پشت سرش بصف میایستادند و آمین میگفتند تا خدا توبه شان را قبول کرد. و روایت شده که جبرئیل علیه السلام دعای زیر را تعلیم یعقوب کرد که برای این منظور بخواند:« یا رجاء المومنین لا تخیب رجائی، و یا غوث المومنین اغثنی و یا عون المومنین اعنی، یا حبیب التوابین تب علی و استجب لهم»5- دعاء برای بهبودی فرزندان از بیماری:
بر اساس شأن نزولی که ابن عباس برای آیات« یوفون بالنذر و یخافون یوما کان شره مستطیرا و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا.» (الانسان/7 و 8) بیان نموده (جرجانی، 1404 ق:241 و 242 و مکارم شیرازی، 1374 ش:244/25 و 245)حسن و حسین(ع) بیمار شدند پیامبر(ص) با جمعی از یاران به عیادتشان آمدند، و به علی (ع) فرمودند: ای ابوالحسن! خوب بود نذری برای شفای فرزندان خود می کردی، علی و فاطمه(ع) و فضه که خادمه آنها بود نذر کردند که اگر حسنین شفا یابند سه روز روزه بگیرند (طبق برخی روایات حسنین (ع) نیز گفتند ما هم نذر می کنیم روزه بگیریم). چیزی نگذشت که هر دو شفا یافتند، در حالی که از نظر مواد غذایی دست خالی بودند علی (ع) سه من جو قرض نمود، و فاطمه(س) یک سوم آن را آرد کرد، و نان پخت، هنگام افطار سائلی بر در خانه آمد و گفت: السلام علیکم اهل بیت محمد (ص). سلام بر شما ای خاندان محمد! مستمندی از مستمندان مسلمین هستم، غذایی به من بدهید خداوند به شما از غذاهای بهشتی مرحمت کند، آنها همگی مسکین را بر خود مقدم داشتند، و سهم خود را به او دادند و آن شب جز آب ننوشیدند. روز دوم را هم چنان روزه گرفتند و موقع افطار وقتی که غذا را آماده کرده بودند ( همان نان جوین) یتیمی بر در خانه آمد آن روز نیز ایثار کردند و غذای خود را به او دادند ( بار دیگر با آب افطار کردند و روز بعد را نیز روزه گرفتند). در سومین روز اسیری به هنگام غروب آفتاب بر در خانه آمد باز سهم غذای خود را به او دادند هنگامی که صبح شد علی (ع) دست حسن و حسین(ع) را گرفته بود و خدمت پیامبر (ص) آمدند هنگامی که پیامبر(ص) آنها را مشاهده کرد دید از شدت گرسنگی می لرزند! فرمود! این حالی را که در شما می بینیم برای من بسیار گران است، سپس برخاست و با آنها حرکت کرد هنگامی که وارد خانه فاطمه (س) شد دید در محراب عبادت ایستاده، در حالی که از شدت گرسنگی شکم او به پشت چسبیده، و چشمهایش به گودی نشسته، پیامبر(ص) ناراحت شد. در همین هنگام جبرئیل نازل گشت و گفت ای محمد! این سوره را بگیر، خداوند با چنین خاندانی به تو تهنیت می گوید، سپس سوره «هل اتی»را بر او خواند( بعضی گفته اند که از آیه «ان الابرار» تا آیه کان سعیکم مشکورا که مجموعا هیجده آیه است در این موقع نازل گشت.)
با توجه به آن که کار پیامبر (ص) و دیگر معصومین(ع) برای ما اسوه و الگو و سرمشق است از آیات مورد بحث می توان مشروعیت و مطلوبیت نذر برای امور راجح از جمله بهبودی فرزندان را نتیجه گرفت و از آنجا که نذر معمولاً با دعا و درخواست امری از خداوند همراه است می توان مطلوبیت دعای والدین برای بهبودی بیماری فرزندان را نیز نتیجه گرفت، بدیهی است که نذر یا دعای مورد بحث می تواند از عوامل ایجاد محبت بین اعضای خانواده و تحکیم پایه های آن باشد.
6- دعا و درخواست پدر برای آن که خداوند، فرزند او را مرضی خود قرار دهد:
از جمله دعاهایی که در قرآن از زبان پیامبران در حق فرزندانشان شده آن است که از خداوند درخواست شده که فرزند ایشان را مرضی خود قرار دهد، به عبارتی خداوند از فرزند ایشان راضی باشد، چنانچه از زبان زکریا (ع) گفته شده که: «واجعله رب رضیا» خداوندا او (یحیی) را مرضی و مورد رضا قرار بده. (مریم/6) بر اساس این آیه و آیات قبل، حضرت زکریا(ع) از خداوند درخواست فرزندی می کند که مرضی وی باشد (به گونه ای که از قول و عمل او راضی باشی و همیشه مطیع و منقاد فرمان تو باشد) و خداوند، دعای وی مستجاب نموده و یحیی(ع) را به او عطا می نماید.حضرت زکریا(ع) در مورد فرزندش دعا و درخواستی نموده که به نوعی مطلوب بودن دعای پدر برای فرزندش را نتیجه می دهد و نشانگر آن است که انسان باید برای صلاح و خوبی فرزند خود، حتی قبل از انعقاد نطفه، دعا کند و از سویی این دعا در ایجاد محبت و تحکیم بنیاد خانواده موثر است.
پی نوشت ها :
* عضو هیات علمی دانشگاه شیراز
منبع: فصلنامه قرآنی کوثر شماره 40
نقش دعا در تحکیم نهاد خانواده از دیدگاه قرآن (3)
دعای فرزندان برای والدین
از دیدگاه قرآن اطاعت و رضایت پدر امری است که برای فرزندان فواید و آثار بسیاری دارد که یکی از مهم ترین آن ها رضایت خداوند است، از همین روی دعای فرزند برای پدر و مادر از مصادیق احسان در حق ایشان دانسته شده است، چنانچه خداوند فرموده:(و قضی ربک الا تعبدوا الا ایاه و بالوالدین احسانا اما یبلغن عندک الکبر احدهما او کلاهما فلا تقل لهما اف و لا تنهرهما و قل لهما قولاً کریما. واخفض لهما جناح الذل من الرحمه و قل رب ارحمهما کما ربیانی صغیرا(اسرا/23 و 24) و خدای تو حکم فرموده که جز او هیچ کس را نپرستید و درباره ی پدر و مادر نیکویی کنید و چنانکه هر دو یا یکی از آن دو پیر و سالخورده شوند زنهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند مگویید و کمترین آزار به آن ها مرسانید و با ایشان به اکرام و احترام سخن بگویید، و همیشه پر و بال تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو پروردگارا چنانکه پدر و مادر مرا از کودکی به مهربانی بپروردند تو در حق آنان رحمت و مهربانی فرما. همچنین خداوند فرموده( و وصینا الانسان بوالدیه، حملته امه وهنا علی وهن، و فصاله فی عامین ان اشکر لی و لوالدیک الی المصیر) (الاحقاف /15) و انسان را در حق پدر و مادرش سفارش کردیم که مادرش او را با ضعف روزافزون آبستن بوده است، از شیر گرفتن او دو سال به طول انجامیده که برای من و پدر و مادرت سپاس بگزار که سیر و سرانجام به سوی من است.از سویی در قرآن به پدر و فرزند هر دو سوگند یاد شده که به نوعی اهمیت هر یک را می توان نتیجه گرفت، چه ان که خداوند فرموده:« و والد و ما ولد» (البلد/3) در معنای این آیه چند دیدگاه بیان شده است(مترجمان، 1377ش :640/6):
1- خداوند به آدم و انبیا و اوصیا و پیروان آنها که از ذریه آدم هستند سوگند خورده است.
2- به قولی، منظور از «والد و ولد» ابرهیم و فرزندان اویند.
3- به قولی، منظور رسول خدا(ص) و فرزندانش هستند، خداوند به شهری که مسقط الرأس پیامبر اسلام(ص) و حرم پدرش ابراهیم(ع) و محل نشو و نمای پدرش اسماعیل و فرزندانش بوده، سوگند یاد کرده است.
4- به قولی، منظور هر پدر و فرزندی است.
علاوه بر اقوال یاد شده دیدگاههای دیگری نیز در خصوص مفهوم آیه مورد بحث بیان شده، از جمله منظور از پدر، علی(ع) و منظور از فرزند، امام حسن(ع) است. (روحانی، احمد، بی تا: 3ص20) یا منظور از ولد، هر فرزندی است اعم از دختر و پسر.(خسروی حسینی، 1375ش:485/4)
خداوند پدر و مادر را در پس یاد نام خویش یاد می کند و از فرزندان می خواهد تا با ایشان همراهی و مماشات داشته باشند و در امر دین و دنیا ایشان را تنها نگذارند مگر آن که شرکت ورزند و یا به شرک و کفر دعوت کنند و یا برخلاف فرمان های خداوندی فرمانی را برانند که در آن صورت با حفظ احترام و ادب و پوزش خواهی به ترک فرمان آنها مبادرت ورزند ولی احترام و تکریم ایشان را فرو نگذارند و از آداب و احترامشان چیزی نکاهند.
با توجه به آنچه گذشت، همان گونه که دعای نیک والدین در حق فرزندانشان مورد توصیه و تشویق قرار گرفته، در موارد چندی نیز از فرزندان خواسته شده که برای والدین خویش دعای نیک کنند، دعای متقابل فرزندان برای والدین خود به نوعی موجب تحکیم بنیان خانواده و ایجاد محبت بین ایشان است، که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- طلب مغفرت و آمرزش برای والدین از زبان پیامبران:
در موارد فراوانی از قرآن از زبان پیامبران برای والدین ایشان طلب مغفرت شده که به نوعی مطلوبیت آن برای دیگر افراد نتیجه گرفته می شود، از جمله، از زبان حضرت ابراهیم(ع) گفته شده که « ربنا اغفر لی و لوالدی و للمومنین یوم یقوم الحساب»(ابراهیم/41) دعای یاد شده حضرت ابراهیم(ع) در باره پدر و مادرشان نشانگر آن است که پدر ایشان به طور قطع، آزر که بت پرست بوده و در قرآن از او به «اب» تعبیر شده، نمی باشد. برخی از مفسران اهل سنت (اندلسی، ابوحیان، 1420 ق:69/3) از احتمالی سخن گفته اند که بر اساس آن دعای یاد شده درباره آدم و حوا می باشد و یا درباره پدر و مادر خود حضرت ابراهیم پیش از نهی از دعا و طلب مغفرت برای ایشان یا قبل از فوت ایشان بر کفر بوده است، احتمالهای اخیر با مبانی شیعه- که به عدم کفر پدران و مادران پیامبران باور دارد- سازگاری ندارد. طلب مغفرت حضرت ابراهیم(ع) و دیگر پیامبران برای خویش و پدران و مادرانشان که در قرآن به طور مکرر بیان شده با عصمت پیامبران منافات ندارد، زیرا طلب مغفرت ایشان برای ترک اولی بوده است و یا این که ایشان به خاطر آنکه به نظر خودشان، حق خدا یا عبادت خدا را ادا نکرده بودند طلب مغفرت می کردند. همچنین از زبان حضرت لواط(ع) آمده که «رب نجنی واهلی مما یعملون (شعراء/169، 173) خدایا، مرا و خاندانم را از عاقبت کردار ایشان نجات ده. همچنین از زبان حضرت نوح(ع) گفته شده:« رب اغفر لی و لوالدی»(خدایا من و پدر و مادرم را ببخش. (نوح/28)2- دعای افراد دیگر برای آمرزش والدین خویش:
در قرآن از همه افراد خواسته شده که نسبت به آمرزش والدین خویش اقدام کنند، چنانچه خداوند فرموده (وقل رب ارحمهما کما ربیانی صغیرا) (اسراء/24) و بگو: بار پروردگارا پدر و مادر مرا مشمول رحمت خویش قرار ده(رحم کن) همان گونه که در کودکی مرا تربیت کرده اند.اطلاق آیه یاد شده دعای فرزندان در حق والدین مومن خویش چه در حال حیات و چه پس از مرگ را توصیه نموده و آن را مطلوب می داند. از همین روی طبرسی گفته است(طبرسی، 1415ق:246/6):« این آیه دلالت دارد بر این که دعای فرزند برای پدر و مادرش که از دنیا رفته اند مسموع است، زیرا اگر مسموع نبود و برای آنها اثری نداشت معنا نداشت که در این آیه امر به دعا کند.« و از دیدگاه علامه طباطبایی(موسی همدانی، 1374 ش:111/13) آیه بیش از این دلالت ندارد که دعای فرزند در مظنه اجابت است و چنین دعائی بی خاصیت نیست، زیرا هم گفتیم که ممکن است به اجابت رسد و هم این که ادبی است دینی که فرزند از آن استفاده می برد، و لو در موردی مستجاب نشود، و پدر و مادر از آن بهره مند نگردند.
دعا برای همسران
با توجه به آن که زن و شوهر از اولین ارکان خانواده هستند، از همین رو در آیاتی دعای همسران مومن، در حق یکدیگر به چشم می خورد، چنانچه از زبان مومنان گفته شده که:« الذین یقولون ربنا هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قره اعین »پروردگارا! از همسران و فرزندان ما کسانی قرار ده که مایه روشنی چشم ما گردند.راغب گفته( راغب اصفهانی، 1413 ق: ص663): وقتی می گویند« فلان قرت عینه»، معنایش آن است که: فلانی خوشحال و مسرور شد، و به کسی که مایه مسرت آدمی است نور چشم و قره عین گفته می شود، هم چنان که در قرآن کریم فرموده:« قرت عین لی و لک» و نیز فرموده:«هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قره اعین» برخی گفته اند: اصل این از «قر» به معنای خنکی و سردی گرفته شده و معنای «قرت عینه» این است که: دیدگانش خنک شد و از آن حرارتی که در اثر درد داشت، بهبودی یافت. بعضی دیگر گفته اند: از باب بهبودی یافتن از حرارت درد چشم نیست، بلکه از این بابت است که اشک شادی خنک، و اشک اندوه داغ است، و به همین جهت به کسی که به او نفرین می کند می گویند، خدا چشمش را داغ کند.
برای اساس تصریح علامه طباطبایی(موسی همدانی، 1374: 338/15) مراد بندگان رحمان، از این که در دعای خود درخواست می کنند به اینکه همسران و ذریه هایشان قره عین ایشان باشد، این است که: موفق به طاعت خدا و اجتناب از معصیت او شوند و در نتیجه از عمل صالح آنان، چشم ایشان روشن گردد. و این دعا می رساند که بندگان رحمان غیر از این، دیگر حاجتی ندارند. و نیز می رساند که بندگان رحمان اهل حقند و پیروی هوای نفس نمی کنند، (زیرا هر همسر و هر ذریه ای را دوست نمی دارند، بلکه آن همسر و ذریه را دوست می دارند که بنده خدا باشند). از همین روی در مورد همسر فرعون آمده که: «وضرب الله مثلاً للذین آمنوا امرات فرعون اذ قالت رب ابن لی عندک بیتا فی الجنه...» بر اساس آیه یاد شده از زبان همسر فرعون دعایی نقل شده، که نشان دهنده آن است که دعای او عنوان جامعی برای عبودیت او است.
دعا در حق برادران
با توجه به آن که برادران از اعضای خانواده کوچک هستند، در قرآن آیاتی به چشم می خورد که برخی از برادران در حق یکدیگر دعای خیر نموده و از خداوند درخواست خوبی را برای ایشان نموده اند، چنانچه از زبان حضرت موسی(ع) از خداوند دخول در رحمت و غفران و بخشش خودش و برادرش هارون (ع) درخواست شده است، چنانچه خداوند فرموده:« قال رب اغفرلی و لاخی و ادخلنا فی رحمتک و انت ارحم الراحمین»(اعراف/150) پروردگار من بیامرز مرا و برادر مرا و ما را داخل رحمت خود فرما و تو ارحم الراحمین هستی.تقاضای بخشش و آمرزش حضرت موسی(ع) برای خود و برادرش به خاطر گناهی از آنها سرزده نبوده بلکه یک نوع خضوع به درگاه پروردگار و بازگشت به سوی او و ابراز تنفر از اعمال زشت بت پرستان می باشد، همچنین سرمشقی است برای همگان تا فکر کنند جایی که موسی و برادرش که انحرافی پیدا نکرده بودند چنین تقاضایی از پیشگاه خدا کنند، دیگران باید حساب خود را برسند، یا از آن روی بوده که در جلو مردم به هارون پرخاش کرده است، از سویی کار حضرت موسی(ع) نشانگر مطلوبیت دعای خیر برادران در حق یکدیگر است و این که دعای برادران در حق یکدیگر می تواند به استحکام دوستی و مودت بین ایشان بینجامد.
نتیجه گیری:
از آنچه گذشت نتایج زیر به دست می آید:1- اسلام برای ایجاد خانواده سالم و تحکیم پایه های آن کوشش و هم خویش را مصروف داشته و از همین رو از اعضای چنین خانواده ای که مومن به دین و ارزشهای آن هستند، می خواهد که نسبت به یکدیگر دعا کنند، این دعاء همه اعضای خانواده اعم از زن و مرد، والدین و فرزندان و برادران و خواهران را شامل می گردد.
2- دعا برای اعضای خانواده ای که به دین و ارزشهای آن باور ندارند توصیه نشده، از همین روی همسر فرعون برای همسر خود دعا نکرده و از خداوند برای خود محلی در بهشت را خواستار شده و عبادالرحمن برای همسران و فرزندان صالح خود دعا نموده اند. در عین حال در خصوص احسان به والدین هر چند که مومن نباشند، سختگیری خاصی وجود دارد.
3- دعای اعضای یک خانواده سالم و مومن در حق یکدیگر از عوامل محبت و تحکیم خانواده سالم است.
4- در دعای متقابل والدین و فرزندان در حق یکدیگر، دعای والدین تاثیر بسزایی دارد و دعای فرزندان در حق والدین خویش نیز بی تاثیر نیست و امکان اجابت دارد، از همین روی توصیه شده که فرزندان برای والدین خود در زمان حیات ایشان و چه پس از مرگ ایشان دعا کنند.
5- خانواده با مرگ برخی اعضای آن همچنان باقی است، از همین رو پس از مرگ نیز دعا ادامه دارد و به تحکیم خانواده کمک می کند.
پی نوشت ها :
* عضو هیات علمی دانشگاه شیراز
منابع و مآخذ:1- قرآن مجید
2- ابن منظور المصری، « لسان العرب»:1405ق، دار احیاء التراث العربی، الطبعه الاولی
3- ابن عاشور، محمد بن طاهر، « التحریر و التنویر»: بی تا، بی جا
4- ابن عربی، محمد بن عبدالله، «احکام القرآن» بی تا، بی جا
5- اندولسی، ابوحیان محمد بن یوسف «البحر المحیط فی التفسیر»: 1420 ق، بیروت، دارالفکر، تحقیق محمد جلیل صدقی
6- ابی داود سجستانی، سلیمان بن اشعث، «سنن ابی داود»:1410 ق، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، تحقیق سعید محمد اللحام
7- بحرانی، سید هاشم، «البرهان فی تفسیر القرآن»: 1416 ق، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول
8- الحاکم النیسابوری، محمد بن محمد، «مستدرک الحاکم»: 1406ق، بیروت، دار المعرفه
9- حسینی جرجانی، سید امیر ابوالفتوح، «آیات الحکام» 1404ق، تهران، انتشارات نوید، چاپ اول
10- خسروی حسینی، سید غلامرضا، «ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ القرآن» راغب: 1375 ش، تهران، انتشارات مرتضوی، چاپ دوم
11- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، «مفردات الفاظ القرآن»: 1412 ق، بیروت، دارالعلم الدار الشامیه، چاپ اول
12- روحانی، احمد، «ترجمه شواهد التنزیل»: بی تا، بی جا
13- ری شهری، محمد، «میزان الحکمه»: 1416 ق، قم دارالحدیث
14- سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله، «الجدید فی تفسیر القرآن المجید»: 1406 ق، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، چاپ اول
15- صفار، محمد بن حسن بن فروخ(1404)ق، بصائر الدرجات الکبری، تهران، موسسه الاعلمی
16- طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، «مجمع البیان فی تفسیر القرآن»: 1415 ق، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات
17- فخر رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، «مفاتیح الغیب»: 1420 ق، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم
18- فرجاد، محمد حسین، (1363 ش): «آسیب شناسی اجتماعی» تهران، بدر
19- فیض کاشانی، ملا محسن، «الصافی»: 1415ق، تهران، مکتبه الصدر، چاپ دوم
20- کیا هراسی طبری، ابوالحسن علی بن محمد، «احکام القرآن»: 1405ق، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم
21- مترجمان، «ترجمه مجمع البیان»: 1360 ش، تهران، انتشارات فرهانی، چاپ اول
22- مترجمان، «ترجمه جوامع الجامع»: 1377ش، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ دوم
23- مجلسی، محمد باقر، «مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول»: 1404 ق، تهرن، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم
24- مجلسی، محمد باقر «بحار الانوار»: 1403ق، بیروت، موسسه الوفاء، چاپ دوم
25- مطهری، مرتضی(1370)، آشنایی با قرآن3، انتشارات صدرا، چاپ چهارم، جامعه مدرسین قم
26- مکارم شیرازی، ناصر، « تفسیر نمونه»: 1374ش، تهران، دارالکتب الاسلامیه
27- مکارم شیرازی، ناصر، «پیام امام»: 1379 ش، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول
28- موسوی همدانی، سید محمد باقر، «ترجمه تفسیر المیزان»، 1374 ش، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین قم، چاپ پنجم
29- نوری، میرزا حسین(1408) ق، مستدرک الوسائل، موسسه ال البیت علیهم السلام، لاحیاء التراث، چاپ اول
30- www.ahlalhdeeth.com
منبع: فصلنامه قرآنی کوثر شماره 40
نقش زن مسلمان در نهاد خانواده(1)
چکیده:
اسلام با نگاهی دقیق و عمیق به تمام ابعاد وجودی زن تعریفی درست و مسیری استوار برای حضور زن و در تام عرصه های فردی و خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ارائه و وظائف و نقشهای تعالی بخش زن در نهاد خانواده را ذکر نموده است. در این مقاله به تبیین نقش زن مسلمان در نهاد خانواده پرداخته ایم.کلید واژه:
زن مسلمان وظائف و نقشها، نهاد خانوادهمقدمه:
اسلام به عنوان دینی جاودانه به تمام ابعاد وجودی بشر نگاهی جامع داشته و لذا دیدگاه ویژه، روش و بی نظیری در مورد نقش زن دارد، اما پیش از هر چیز باید دانست که از نظر گاه اسلم و قرآن منظور از نقش زن جهاد کوشش و پیکار در راه خدا و فداکاری و گذشت در این راه است که این کار از هر کسی به نحوی و تحت شرایط خاصی ساخته است به همین جهت جهاد با صلاح در میدان جنگ از زنها برداشته شده و بر آنها واجب نیست، اما اگر از راه های دیگری که با ساختمان وجودی و عفت و شخصیت آنان سازگار باشد بتوانند خدمتی در این راه انجام دهند، یکی از نشانه های ایمان ثو کمال آنها است و از این رو حضرت زهرا(س) از تمام فرصتهایی که پیش می آمد برای مبارزه با بی دینان و بدعت گذاران استفاده می نمود. (1)این نقش گذاری در تمام زوایای زندگی حضرت زهرا(س) در قالب جهاد با نفس جهاد در میدان مبارزه با بی دینان جهاد فرهنگی سیاسی و... به شکل درخشانی نمود دارد چرا که ایشان در دامن مادی مجاهد پرورش یافته بود مادری که سه سال مسلمانان محصور در شعب ابی طالب را اداره کرد و همه ی اموال خود را در این راه خرج نمود بی حرمتیها به او وارد شد و شهامتها در این راه دید و هر قدر این اتفاقات بیشتر می شد صبر و استقامت او افزون می گشت. (2) حضرت خدیجه(س) که از همان آغاز با برگزیدی همسری روحانی نه ثروتمند و صرف مال در مسیر درست نه در رباخواری ثابت کرد که طالب زندگانی سعادتمندانه است و آن را بر پایه ی جهاد در راه خدا استوار می داند و همه ی اینها نشأت گرفته از شخصیت برجسته استقلال نفسانی و اطلاعات کافی او بود(3) حضور فعال زنان از همان طلیعه ی ظهور دین محمدی در صحنه ها بیعت و هجرت کاملاً آشکار بود و همانها بودند که همدوش مردان و با تحمل شکنجه ی مشرکان دین خدا را حمایت می کردند: « یا ایها النبی اذا جائک المومنات یبایعنک علی ان لا یشرکن بالله شیئا» (4) ای پیامبر! هنگامی که زنان مومن نزد تو آیند تا با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند.
« یا ایها الذین آمنوا اذا جائکم المومنات مهاجرات فامتحونهن...»(5) ای کسانی که ایمان آورده اید! هنگامی که زنان با ایمان به عنوان هجرت نزد شما آیند آنها را آزمایش کنید...
در ماجرای قیام امام حسین(ع) نیز زنان در نقشهای مختلف جهادی شرکت فعال داشتند همسر زهیربن القین او را به همراهی امام حسین(ع) خواند و او را متحول ساخت. (6) علاوه بر نقش انگیزش و تشویق زن در حادثه ای عظیم کربلا زنان نقش دفاعی تبلیغی و اطلاع رسانی و نیز نگهداری انقلاب را بر عهده داشتند(7) که زینب کبری(س) علمدار زنان مجاهد کربلا بود.
قیام علیه طاغوت و خطبه های آتشین زینب (س) گرچه برای ایشان و دیگران خطرات جانی داشت اما محکوم سازی و رسوا نمودن ستمگران و فراهم ساختن موجبات درک و رشد مردم جاهل و ترسو که خود را در برابر یاغی زمان یکسره باخته و فریب تبلیغات دستگاه دیکتاتوری بنی امیه را خورده بودن محسوب می شد. افزون بر این، رساندن پیام مقدس حجت زمان و سرور آزادگان حضرت امام حسین(ع) که جنایتکاران کوفه و شام خیال می کردند آن ندای مقدس را در میان شنهای تفدیده ی نینوا خاموش کرده اند به اقصی نقاط جهان رسالتی الاهی و تاریخی بود که پشت مردان جهان در حمل آن خم می شد و از عهده شان خارج بود(8) آنجا که فصاحت و بلاغت زینب(س) کاخ یزید را ویران نمود و مشتی بر دهان پسر زیاد شد و ابن زیاد با آن همه عداوتی که نسبت به خاندان پاک مطهر پیامبر (ص) داشت نتوانست تعجب خود را از آن همه شیوایی و رسایی در قالب الفاظی زیبا و موزون پنهان دارد، لذا به صورت تحقیرآمیز گفت: به راستی که این زن در علم سجع گویی زبردست است، اما زینب(س) در پاسخش فرمود: زن را با سجع گویی چه کار؟ مرا بدان دلبستگی نیست و آنچه شنیدی سوز سینه ام بود که بر زبان جاری شد.(9)
همه ی اینها باید درسی باشد برای زنان امروز تا بدانند چگونه باید به جای استفاده از زبان در مسیر شهوت با بیان فصیح و بلیغ آنرا در همه عرصه های جهادی بکار بندند. زنان در عرصه ی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران نیز افتخار آفریدند و در میدان جهاد در زیر لوای حجاب اسلامی نقش آفرینیهای جهت آوری از خود به منصفه ی ظهور رساندند که در کلام نورانی بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی (ره) کاملاً تبیین گردیده است که عبارتند از:
1- تربیت مجاهد: « خداوند شماها را حفظ کند، شماها که در زمان خود بزرگان را می پرورایند، شما که وظیفه ی مادری دارید و این بزرگترین وظیفه است که اسلام به آن احترام گذاشته است مادرانی که فرزندانی تربیت می کنند که آتیه ی ملت را حفظ می کند...» (10)
2- جهاد مالی:« شما خانمها همه جهاد کردید در راه نهضت و پیروزی اسلام و هم جهاد مالی کردید شما در عرض سربازان اسلام و همدوش با بانوان صدر اسلام هستید.(11)»
3- تشویق مردان به حضور در عرصه ی جهاد:« مردها به تبع زنها در خیابانها می ریختند تشویق می کردند زنها خودشان در صفهای جلو بودند. زن یک همچو موجودی است که می تواند یک قدرت شیطانی را بشکند.»(12)
4- مجاهدت جانی و جسمانی:« زنان در عصر ما ثابت کردند که در مجاهده همدوش مردان بلکه مقدم بر آنانند. زنان ایران، هم مجاهدات انسانی عظیم کرده اند و هم مجاهدات مالی... همین خانمهای محجبه همینها که مظهر عفاف هستند در نهضت پیشقدم بودند و در ایثار مال همدم پیشقدم»(13)
5- شجاعت دادن به مردان:« خانمها در این نهضت یک قدم راسخی داشتند و یک کمک بزرگی به ملت کردند. این خانمها بودند که وقتی به خیابانها و کوچه ها ریختند و فریاد زدند تشجیع کردند مردها را و قدرتهای آنها را چند مقابل کردند.»(14)
6- پشتیبانی:« خدمت مردها بسیار مرهون خدمت زنهاست. در مردها یک حسی است که اگر ببینند زنها بیرون آمدند از خانه ها برای یک مقصودی اگر قوه شان یکی باشد، و در مملکت ما این طور شد که بانوان همدوش بلکه جلوتر از مردها از خانه بیرون آمدند... جوان دادند، شوهر دادند برادر دادند. پشتیبانی از اسلام کردند و مردها هم بسیاری به تبع زنها این کار را کردند.»(15)
7- تحریک غیرت مردان:« مرد حساس است نسبت به زن... اگر یک زن را ببینید که بی احترامی می کنند حساسیت دارد... بنابراین پیشقدم شدن شما زنها در همه ی مسائل من جمله مسائل دفاع مسائل جهاد مسائل کمک کردن به جبهه ها مسائل وارد شدن در هر طریقه ای اسباب این می شود که مردها هم بیشتر وارد بشوند مردها هم قویتر بشوند.»(16)
8- مقام تسلی دهی به مجاهدان:« مرحبا به خانمهای محترمه که از راه دور برای ملاقات ما و برای تسلیت در این مصیبت تشریف آورده اید.»(17) الگوی این زنان حضرت زهرا(س) بود که بیرون رفتنش برای رفع اندوه پیامبر و مسلمانان بود.(18)
اسلام نه تنها زنان را از پاداش جهاد در راه خدا محروم نساخته بلکه با دیدی وسیع به این مساله نگریستند و بزرگترین بهره مندیها را برای جهاد زن در کانون خانه و خانواده دانسته است:« جهاد المرأه حسن التبعل»(19) جهاد زن نیکو شوهرداری کردن است.«جهاد المرأه حسن ان تصبر علی ما تری من اذی زوجها غیرته»(20) جهاد زن به آن است که در برابر تندی و آزاد شوهر و غیرت او بردباری کند. و سپس با توجه ویژه با مساله ی حجاب، اجر عفت را بالاتر از اجر شهید برشمرده است: « ما المجاهد اشهید فی سبیل الله با عظم اجرا ممن قدر فعف: کادالعفیف ان یکون ملکا من الملائکه» پاداش مجاهد شهید در راه خدا بزرگتر از پاداش عفیف پاکدامنی نیست که قدرت بر گناه دارد و آلوده نمی گردد همانا عفیف پاکدامن فرشته ای از فرشته ها است.»(21)
نقش زنان در پاسداری از دین خدا آنجا روشن تر می شود که در یابیم در منظومه ی دنیا اسلام زن در عصر غیبت و زمان ظهور حجت زمان (عج) نیز جایگاه ویژه ای دارد که در قالب سخنانی از امام باقر و امام صادق(ع) بیان گردیده است: امام باقر (ع) فرمودند:« و یجیء و الله ثلاث مائه و بضعه عشر رجلا فیهم نمسون امراه یجتمعون بمکه علی غیر میعاد قزعا لفزع الخریف» و می آید و به خدا سوگند سیصد و سیزده نفر که پنجاه نفر آنها زن هستند و بدون وعده ی قبلی مثل پاره های ابر پاییزی به هم رسیده و در مکه جمع می شوند یعنی مثل ابر به حرکت در می آیند تا در مکه مکرمه گردهم جمع می شوند.(22) بنابراین پنجاه زن در سطح رهبری در قیام امام مهدی (ع) وجود دارد.
امام صادق(ع) نیز از 13 زن رجعت کننده در خدمت آن حضرت سخن به میان آورده و نام 7 یا 8 تن از آنان را ذکر فرموده است که برای پرستاری محرومان می آیند همچنان که در احد تعدادی زن بدین منظور در خدمت پیامبر (ص) بودند. و در جای دیگر فرمودند:« یکون مع القائم ثلاث عشر امراه یداوین الجرحی و یقمن علی المریض» همراه امام زمان (ع) سیزده زن به کار مداوای مجروحین و نگهداری از بیماران می پردازند.(23)
نقش زن در نهاد خانواده:
زن در خانواده دو نقش عمده و اساسی بر عهده دارد همسری و مادری که هر یک از آنها شایسته ی تبیین و تحلیل ویژه است.همسرداری:
آنچه سبب می شود تا توجه زن و مرد در زندگی مشترک عطف بر جهت های نادرست گردد هدفهایی است که بدون بصیرت و آگاهی برگزیده می شوند که می توان گزینش آسایش و آرایش زندگی بجای آرامش را از مهمترین آنها برشمرد چرا که آسایش و آرایش زندگی به هیچ وجه تضمین کننده ی برخورداری از آرامش نیست و این در حالی است که آرامش همواره توام با آسایش نیز هست.اهمیت این موضوع زمانی وضوح بیشتر می یابد که به زن به عنوان معشوق و محبوب مرد و عنصر تاثیرگذار در کانون خانواده نگریسته شود اما باید از زنان و مردان عصر حاضر پرسید چرا به جای استفاده ی درست از الفت و عشق در طریق اصلاح متقابل رهرو لیبرالیسم غربی شده اند آیا این آزادی است یا عین اسارت به دست امیال و شهوتها که تنها اسمی از آزادی به یدک می کشد و سیبی است از میان گندیده.
حجاب حقی است الاهی (24) اما امروزه در تفکر بسیاری از افرد حقی بشری دانسته می شود به عبارت دیگر مسئولیت حفظ حجاب و عفت با اجازه ی شوهر و خانواده یا هر کس دیگر از عهده ی زنان برداشته نمی شود چون قانون گذار و صاحب حق پروردگار یکتاست ولی فراوان دیده می شود که جوانان پس از ازدواج به جای حفظ نیمی از دین خود، از آن برای تخریب دین استفاده می کنند. در واقع باید دانست که ازدواج به معنای گزیر از قانونهای الهی نیست بلکه به معنای تلاش برای اجرای هر چه بهتر این قانون هاست. چنانکه حضرت علی (ع) روز بعد از عروسی، در پاسخ پرسش پیامبر(ص) در مورد چگونگی حضرت زهرا(س) فرمود:« نعم العون علی طاعه الله» بهترین کمک است بر اطاعت خدا (25) این سازندگی و همدلی تا آنجا پیش می رود که پس از شهادت فاطمه (س) علی (ع) خطاب به پیامبر (ص) می فرماید:« قل یا رسول الله عن صفیتک صبری و رق عنها تجلدی» ای پیامبر خدا! صبر و بردباری من با از دست دادن فاطمه(س) کم شده و توان خویشتن داری ندارم(26) چرا که حضرت زهرا (س) زداینده ی غمها و رنجهای دوران مظلومیت علی (ع) بود و این خود آن حضرت بود که درباره ی صدیقه کبری(س) وقتی به خانه می آمدم تمام غم و اندوهم برطرف می شد.» (27)
افزون بر این ملاک زنان عصر حاضر باید بنگرند که مبادا جزء بدترین زنان قرار گیرند؛ چرا که پیامبر (ص) در ضمن حدیثی فرمودند:« الا اخبریم بشرار نساءکم؟» الذلیله فی اهلها العزیزه مع بعلها العقیم الحقود التی لا تورع من قبیح المتبرچه اذا غاب عنها بعلها الصحان معه اذا حضر لا تسمع و لا تطیع امره» بدترین زنانتان آن زنی است که در میان خانواده ی خود فروتن و رام ولی در برابر شوهرش بزرگمنش و عزیز باشد، آن زنی که عقیق و کینه جو و در کارهای زشت بی پرواست، چون شوهر از او دور باشد خود را بیاراید و در هنگام حضور او پوشش رود و سخنش را نشنود و فرمانش نبرد(28) و بکوشند تا خود را با خلعت له درع الحیا و اذا خلت مع غیره لبست معه درع الحیاء(29) بهترین زنانتان آن زنی است که چون با شوهر خود خلوت کند جامه ی حیا را به یک سو افکند و چون با مرد بیگانه باشد جامه ی محکمی از حیا و عفت در بر کند. و نیز حضرت علی طی اندرزی حکیمانه برخی از بهترین صفات و خلق خوهای زنان را برشمرده اند:« خایر حضال النسای شرار حضال الرجال الزهدو والجبن و البخل فاذا کانت المراه مرهوه لم تمکن من نفسها و اذا کانت بخیله حفظت مالها و مال بعلها و اذا کانت جبانه فرقت من کل شی یعرض لها» با برخی از نیکوترین خلق و خوی زنان زشت ترین اخلاق مردان است مانند تکبر ترس بخل هر گاه زنی متکبر باشد بیگانه را به حریم خود راه نمی دهد و اگر بخیل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ می کند و چون ترسان باشد از هر چیزی که به آبروی او زیان رساند فاصله می گیرد. (30)
فرزند داری:
زنان در مقام مادری نیز در زیر لوای عزت بخش اسلام قرار گرفته اند چنانکه دیدگاه اسلام در این مورد نیز بی نظیر و جاودانه می باشد. به عبارت دیگر، از دیدگاه اسلام فرزند سبب آزمایش است، زیرا والدین باید در انتخاب همسر، پرداخت مهریه حلال به همسر تغذیه ی سالم فرزند محبت و نظارت بر تعلیم و تربیت، ازدواج و اشتغال و در گرایشهای گوناگون او کمال دقت را داشته باشد که عبور از تمام این مراحل آزمایشی سخت است(31) زنان جامعه ی امروز باید با الگو قرار دادن زندگانی حضرت زهرا(س) کوشش کنند تا در نقش یک مادر به شکلی متعالی عمل کنند و همانگونه که آن حضرت در مقابل پیشنهاد کمک سلمان و زمانی که بین نگهداری از حسین(ع) و کار با دستاس مخیر گردید مراقبت از فرزندش را برگزید(32) آنها تمام وجود باور داشتند که تجسم عطوفت و رحمت در دیدگاه نورانی مادر، بارقه ی رحمت و عطوفت رب العالمین است، و لذا باید در دفاع از کرامت و هویت زن به نقش حسانی او که همان رسالت مادری است، و لذا باید در دفاع از کرامت و هویت زن به نقش حیاتی او که همان رسالت مادری است توجهی خاص مبذول شود و هیچگاه این نقش اصیل و انسان ساز قربانی نقشهای زودگذر اجتماعی نگردد.(33) امام باقر (ع) نیز فرمود:« زنان زیبا را برای شیردادن انتخاب کنید زیرا شیر اثر دارد و صفات زن شیرده را به طفل شیرخوار سرایت می دهد.»(34)فرزندان در طول دوران زندگی خود هم نیازمند تعلیم اند و هم تربیت تعلیم به بخش آموزشی اطلاق می گردد. اما تربیت باید عینی باشد لذا یک مادر خوب و شایسته باید علاوه بر آموزش معارف الهی به فرزند باید کوشش نماید تا الگویی مناسب نیز برای او باشد به عبارت روشن تر تربیت مقدور کسی است که آنچه را از متعلم می خواهد خود دارا باشد.(35) آنچه از دیدگاه روانشناسی و برون دینی هم کاملاً مورد تایید قرار گرفته این است که اولین عاملی که در ایجاد و عادت مطالعه موثر است خانواده می باشد. اگر پدر و مادری عادت به مطالعه داشته باشند کودک با دیدن این حالت به تدریج با کتاب آشنا شده و به تقلید از آنها می پردازد و با کتاب انس می گیرد.(36)
البته این انتقال عادت از والدین به فرزندان همواره وجود دارد و محدود به عادت مطالعه نیست. همه ی اینها در حالی است که دنیای غرب انجام کارهای خانه نگهداری فرزندان در سرویس های خدماتی توسط دولت را پیشنهاد می کند(37) که هرگز با اصول و موازین علمی و اخلاقی تطبیقی ندارد.
پی نوشت ها :
*کارشناس ارشد علوم قرآن دانشگاه کرمانشاه
1) رسولی محلاتی، هاشم، زندگانی حضرت فاطمه و دختران آن حضرت، ص 274- 273 تهران، دفتر نشر و فرهنگ اسلامی، 1377
2) امینی، ابراهیم، بانوی نمونه اسلام، ص 21- 23 قم شفق، 1376
3) ممتحنه/12
4) ممتحنه/10
5) القپانچی، صدرالدین، هدف اصلاحی نهضت امام حسین(ع) قیام مهدی(ع) ترجمه نور علی احمدی فالحی، ص 1384 تهران: مهر تابان، 1388
6) همان، ص385
7) رسولی محلاتی هاشم زندگانی حضرت فاطمه(س) و دختران آن حضرت ص 271- 272 تهران: دفتر نشر فرهنگی اسلامی، 1377
8) همان، ص 276-275
9) موسوی خمینی روح الله صحیفه ی امام، ج7، ص 221، قم موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) 1379
10) همان، ج7، ص 239
11) همان، ص 239
12) همان، ص342
13) همان، ج10، ص244.
14) همان، ج11، ص510
15) این سخنرانی به مناسبت شهادت استاد مرتضی مطهری در روز 12 اردیبهشت 1358 ایراد گردیده است.
16) موسوی خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج7، ص 221، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) 1379
17) رسولی محلاتی هاشم زندگانی حضرت فاطمه (س) و دختران آن حضرت، ص 108 تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377
18) الکلینی یعقوب بن اسحاق، اصول کافی، ج 5ص 9.
19) همان
20) محمد دشتی ترجمه ی نهج البلاغه حکمت 474 ص 538-539.
21) موسوی نسب، جعفر 200 پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان ص 145-146 تهران: منهاج، 1385 النعمانی ابوزینب الغیبته ص 150، قم: مدین، 1426ه.ق، الپانچی، صدرالدین، هدف اصلاحی نهضت امام حسین(ع) قیام مهدی(ع) ترجمه: نور علی احمد فالحی تهران مهر تابان، 1388.
22) شیخ الرئیس کرمانی عباس موعود امم ص 167قم: عصر ظهور، 1383.
23) جوادی آملی، عبدالله، زن در آیینه ی جلال و جمال، ص 191، قم: اسراء، 1383
24) امین، ابراهیمی، بانوی نمونه ی اسلامی، ص 118 قم: شفق، 1376
25) دشتی، محمد، ترجمه نهج البلاغه، خطبه 202، ص 308-309.
26) رسولی محلاتی، هاشم، زندگانی حضرت فاطمه(س) و دختران آن حضرت، ص 118، تهران: دفتر نشر و فرهنگ اسلامی 1377
27) الکلینی، یعقوب بن اسحاق، اصول کافی، ج5، ص 324
28) همان، ج5، صث324
29) دشتی، محمد، ترجمه ی نهج البلاغه، حکمت 234، ص 493-492.
30) قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج12، ص 89، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، 1375.
31) رسولی محلاتی، هاشم، زندگانی حضرت فاطمه(س) و دختران آن حضرت، ص 110، تهران: دفتر نشر و فرهنگ اسلامی، 1377.
32) جمعی از نویسندگان، فمنیسم، ص 27، قم: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، 1385.
33) همان، ص 28
34) امینی، ابراهیم، آیین همسرداری یا اخلاق خانواده، ص 193، تهران: اسلامی، 1367.
35) خانکش پور، فاطمه، ماهنامه اطلاعات علمی« ماندگاری شیوه ی تدریس»، ص 50، سال 22، شماره 7.
36) ساری زاده، حسن، ماهنامه اطلاعات علمی چگونه کودکانمان را به مطالعه عادت دهیم؟ ص 34، سال 22 شماره 5
37) زعفران چی، لیلا سادات، کتاب زنان( فمینیسم 13) روی آورد فمینیسم به اقتصاد، ص 25، سال 8، شماره 2
نقش زن مسلمان در نهاد خانواده(2)
زن و علم:
هرگاه در مورد علم در چارچوب مبانی اسلامی سخن به میان می آید ناخودآگاه ذهنها به سمت یادآوری حدیث:« طلب العلم فریضه علی کل مسلم و مسلمه) (1) و آن همه تاکید قرآن بر مساله ی علم آموزی که آیه ی:« قل هل یستوی الذین یعملون و الذین لا یعلمون»(2) که تنها جرعه ای از این چشمه ی حیات بخش الهی است متمایل می گردد. اسلام زنان را در عرصه ی علم محدود ننموده است بلکه از دیدگاه این مکتب نورانی دو نوع علم برای زنان وجود دارد:1- علمی که فراگیری آن واجب عینی است و لذا نیازی به اجازه مرد ندارد.
2- علمی که فراگیری آن واجب کفایی است که اگر دیگران اقدام به فراگیری آن ننمودند با هم واجب عینی می شود اما در غیر این صورت نیاز به اجازه ی مرد دارد اما اگر زن شرط کرده باشد که در اوقاتش باید زمانی برای فراگیری علوم اختصاص داده شود نیازی به اجازه ی مرد نیست همان کاری که حضرت زینب(س) انجام داد. (3) البته از آنجا که اسلام دین زکات طهارت و علم است(4) ارزش علم را در صورتی می داند که در کنار پاکی و صفای روحانی باشد و علم را زمانی علم می داند که انسان را پیامبر گونه نماید.
بر اثر تلفیق همین دو عامل علم و طهارت است امام باقر(ع) در توصیف اوضاع هنگامه ی ظهور حضرت مهدی (عج) می فرماید:« و توتون الحکمه فی زمانه حتی ان المراه لتقضی فی بیتها بکتاب الله تعالی و سنه رسول الله» در زمان ظهور آن حضرت حکمت و دانش آنچنان فراگیر می شود که زن در خانه به کتاب خدا و سنت رسول الله(ص) قضاوت می کند. (5)
زن و کار در خارج از خانه
تفکر متعادل اسلام در مورد کار زن اعجاب انگیز و جداً در خور تحسین و ستایش است، چرا که کارخانه را بر زن واجب نکرده، بلکه آنرا ابزاری جهت ابراز علاقه و عشق به شوهر قرار داده است.در اسلام به کار زن در خارج از منزل مشروعت داده شده به شرط:
1- رعایت حجاب و عفاف، زنان باید این نکته را از صمیم جان درک کنند که پوشیدن یک لباس ساده که تمام بدن و سر جز چهره دو دست تا مچ را بپوشاند مانع هیچ فعالیتی در بیرون نخواهد بود بلکه بالعکس تبرج و خودنمایی و پوشیدن لباسهای تنگ و مدهای رنگارنگ است که زن را به صورت موجود مهمل و غیر فعال در می آورد که باید وقتش را صرف حفظ ظاهر خود کند.(6)
2- تنها نبودن در محیط کار
3- عدم اختلاط با مردان
4- عدم وجود مرد دارای توان کار در خانواده(7)
افزون بر این، احوالات حضرت زهرا(س) خود می تواند عنصری راگشا جهت تبیین محدوده ی کار زنان باشد، چون آن حضرت گاهی برای رفع برخی نیازهای خانه از منزل خارج می شدند(8) و نیز هنگامی که پیامبر (ص) از آنچه در بردارنده ی صلاح زنان است پرسش نمود حضرت زهرا(س) فرمودند:« ان لا یرین الرجال و لا یراهن الرجال» با نامحرمی را نبینند و نامحرمی هم آنان را نبینند اما از این حدیث شریف نباید استنباط عجولانه کرده چون در بردارنده ی این معنا است که زنان باید امور ویژه خود را بیاموزند تا از مراجعه به مردان بی نیاز شوند.(9)
نعمتهای بهشتی الگویی برای زنان:
در قرآن کریم از نعمتهای مختلف بهشتی سخن به میان آمده که برخی از آنها در غالب توصیف ارزش های اصیل وجودی زن نمود یافته اند که عبارتند از:1- باکره بودن: «فجعلناهم ابکارا»(10)؛ و همه را دوشیزه قرار دادیم.
2- عشق ورزی به همسر:«عربا اترابا»(11)؛ زنانی که تنها به همسر خود عشق و خوش زبان و فصیح و هم سن و سالند.
3- حوریان درشت چشم زیبا که با تمام طرافت و جمال خود در خیمه ها پرده نشین اند و همچون مروارید در صدف هستند:«وحور عین کامثال الولو المکنون»(12)؛
4- دلبران درشت چشم که تنها به همسران چشم می دوزند و همچون تخم ماکیا در پوشش قرار دارند:« و عندهم قاصرات الطرف عین کافحن بیض مکنون»(13)؛
دو توصیف آخر از یک طرف بهانه ی بی حجابی را از زنان زیبا می گیرد و از طرف دیگر به تبیین ارزش حجاب و عفت در قالب تشبیهات عالی می پردازد.
جایگاه زن در نهاد خانواده در دیدگاه پروتکل های صهیونیست:
با تمام اینها باید دید چگونه «برتر اندرسل» فیلسوف معروف انگلیسی در کتاب زناشویی و اخلاق به خود تا این اندازه جسارت داده و می گوید:« در واقع اگر درست بیندیشیم پی می بریم که فواحش معصومیت کانون خانوادگی و پاکی زنان و دختران ما را حفظ می کنند.»(14) باید از راسل پرسید که تعریف او از معصومیت و پاکی چیست؟ جدای از همه ی اینها تنها در مقابل هم قرار دادن دیدگاه اسلام و غرب و بازخوانی پروتکلهای یهود و صهیون روشنگری بلا معارض است در حقانیت موضع اسلام.پروتکلهای صهیون می گوید:« بر ما واجب و لازم است که در ویران ساختن مبانی اخلاق در همه جا بکوشیم تا راه تسلط و نفوذ ما همور شود و فروید از قوم و نژاد ماست و او همچنان روابط جنسی را بی پرده عرضه خواهد کرد تا این روابط در نظر جوانان به صورت موضوعی مقدس باقی نماند و سیراب ساختن غریزه ی جنسی به صورت مهمترین هدف نسل جوان در آید و در این هنگام است که اخلاق رو به ویرانی خواهد نهاد.»(15)
« کرای سوستام»(16) از بزرگان دیانت مسیحی درباره ی زن می گوید:« او بشری است که گریزی از آن نیست، و او وسوسه ای جللی و آفتی دلپذیر و خطری برای خانه و خانواده و معشوقه ای عاشق کش و ماری خوش خط و خال است.»(17) «دترتولیان» (18) یکی از اقطاب و پیشوایان قدیم در مقام بیان نظر مسیحیت درباره ی زن می گوید: «بی گمان زن مدخل شیطان به درون نفس انسان است و همو راننده ی مرد به طرف شجره ی ممنوعه و شکننده ی قانون خا و زشت کننده ی صورت خدا عینی مرد است.»(19)
در پروتکل ده یهود آمده است:« ما حیات خانواده را در بین ملتها از بین می بریم... و اهمیت تربیتی و اخلاقی آن را نابود می سازیم. وقتی حد فاصل میان زن و مرد برهم خورد و حرمتها در هم شکست، نظام زندگی از هم می پاشد، مردانگی از بین می رود، نامردی شیوع می یابد نسل ها منقرض می شود... و این هدف نهایی یهود در ورای تخریب قانون زندگانی بشر است.»(20)
در پروتکل دیگر آمده:« آرزوی ما این است که گروهی از انسان ها را به وجود آوریم که در مسائل کاملاً آزاد باشند... ما می خواهیم مردمی بیافرینیم که از اعضای تناسلی خویش احساس شرم و حیا نکنند.»(21)
یهود در ورای خوشگذرانی و تجملاتی نظیر زیور آلات و عطرها و آرایشها پنهان شده تا ذخایر و ثروتهای بشری را غارت نماید و با مخفی شدن در پشت پرده ی لباس مد روز جهان زنان را مشغول ساخته تا اموالشان سر از خزانه های یهود در آورد.(22) علاوه بر این رادیوی دانمارک در برنامه های خود همواره بر ضرورت توسعه ی روابط جنسی دختران و پسران قبل از ازدواج تاکید می ورزد زیرا به زعم خویش آن را کاهش دهنده ی میزان طلاق و جدایی می داند. در اتحاد جماهیر شوروی سابق نظام اجتماعی به پیروی از نقشه های یهود بر مبنای کمونیسم زنان پایه ریزی شده است و چنین اصلی در این جوامع حاکم است: «هر فرد ثروتمندی می تواند زیباترین زنان را برای خود برگزیند در حالی که این امر برای فقرا فراهم نیست. پس برای حل این مشکل ناچار به کمونیسم جنسی هستم تا مساوات حقیقی در این مورد فراهم گردد. و این همان مکتبی است که کارل مارکس یهودی آنرا پایه گذاری کرده است.»(23)
در واقع از دیدگاه غرب حجاب سبب افزایش التهابها و اشتیاقها می شود راسل در این مورد می گوید:« اگر پخش عکسهای منافی عفت مجاز شود پس از مدتی مرد خسته خواهند شد و نگاه نخواهند کرد.»
سخن راسل در مورد یک عکس بالخصوص و یک نوع بی عفتی بالخصوص صادق است اما در مورد مطلق بی عفت نه تنها خستگی ناپذیر است بلکه عطش روحی زبانه می کشد جبران ناپذیری را به آن می افزاید و این مساله ای است که خود دنیای غرب به پیروی از مارکس و مکتبش به آن دچار شد. خود« راسل» هم معتقد است که غریزه ی جنسی دو جنبه دارد: یکی حرارت جسمی و دیگری تمایل روح که در صورت ارضا اولی دومی هرگز فروکش نمی کند و آنچه که روابط آزاد ارضا گر آن است جنبه ی نخست است نه عطش روحی.
عطشهای روحی سیری ناپذیرند چنانکه پیامبر گرامی اسلام(ص)فرمودند: «منهومان لا یشبعان طالب علم و طالب مال» «دو گرسنه هرگز سیر نمی شوند؛ یکی جوینده ی علم و دیگر طالب ثروت» جسم مرد با یک زن یا دو زن ارضا می شود اما تنوع طلبی و عطش روحی اشباع نمی گردد.(24) و اما دیدگاه کلی اسلام نسبت به زن از دو بعد قابل تبیین است:
1. اصالت انسانی: اسلام معتقد است اصالت به جنسیت نیست بلکه مخصوص نوع انسان است:« ان اکرمکم عندالله اتقیکم«(25)؛ همانا گرامی ترین شما را نزد خدا پرهیزگارترین شماست.
2. تساوی حقوق:« المومنون و المومنات بعضهم اولیاء بعض»(26) مردان و زنان مومن همه یاور و دوستدار یکدیگرند. این آیه به تمام حرف و حدیثهای پیرامون زن پایان می دهد. همانگونه که مرد مومن یار و دوستدار زن مومن است، زن مومن هم یار و دوستدار مرد مومن است پس زن نقش سازنده در ساختن جامعه دارد این آن چیزی است که ما آن را مشارکت سیاسی یا اجتماعی می نامیم. اگر قرآن در جایی می فرماید: «الرجال قوامون علی النساء»(27) و «للرجال علیهن درجه» (28) اما در جای دیگر می فرماید:« ولهن مثل الذی علیهن بالمعروف»(29) و به این ترتیب حقوقی را برای زنان در نظر گرفته که برتری و فیومیت در صورت در تضاد نبودن با حقیقت مساوات در حقوق برقرار خواهد بود.(30)
از دیدگاه اسلام آنچه سبب گمراهی برخی افراد در مورد مسائل زنان گردیده عدم تفکیک صحیح ابعاد وجودی آنان است چرا که از نظر اسلام احکام و اوصاف زنان در دو جنبه قابل مطالعه است:
1) احکام و اوصافی که به اصل زن بودن برمی گردد لذا ثابت و بدون تغیر است مانند لزوم حجاب و عفاف و صدها حکم عبادی و غیر عبادی دیگر.
2) احکام و اوصافی که به کیفیت و نحوه ی محیط پرورش زن مربوط می شود و اگر در پرتو تعلیم و صحیح و تربیت وزین پرورش یابند و چون مردان بیندیشند و مدبر باشند تمایز با مردان نخواهند داشت و اگر گهی تفاوتی یافت شود همانند تمایزی ات که در خود مردان هم مشهود است.
تعبیرهای: «یا أشباه الرجال و لا رجال! حلوم الاطفال و عقول رباب الحجال«(31)
«ایاک و مشاوره النساء فان رایهن الی افن و عزمن الی وهن» که از حضرت علی صادر گردیده به لحاظ غلبه ی خارجی است که حاصل دور نگه داشتن زنان از تعلیم و تربیت صحیح است و در صورت مناسب بودن شرایط حتماً غلبه برعکس خواهد شد و یا دست کم غلبه ای نخواهد بود. «وهن عزم» چون مساله ی حجاب و عفاف از احکام قسم اول نیست هوشمندی و نبوغ برخی از زنان سابقه ی دیرین دارد و سبقت آنان از مردان در حق پذیری با شواهد تاریخی قابل اثبات است تشخصی حقانیت اسلام در جاهلیت دامنه دار حجاز از جهت عقل نظری نیازمند هوشمندی و ال و از جهت عقل عملی محتاج عزمی فولادین بو که زنان بسیاری با نبوغ خود آن را دریافته و پذیرفتند.
حال قدر مسلم آن است که با در نظر گرفتن مقابله ی دیدگاه های اسلام و غرب دیگر جایی برای مغالطه و مجادله باقی نمی ماند و چهره ی باطل تفکر غربی و سیمای حق تفکر اسلامی کاملاً روشن است.
نتیجه:
اسلام که دینی انسان ساز جامع و جاودانه است چشم اندازی وسیع بی نظیر و سعادت بخش در مورد مسائل زنان اعم از مسائل خصوصی و فردی عمومی و اجتماعی دارد که در قالب دیدگاه هایی در زمینه های جهاد علم آموزی خانه و خانواده کار و فعالیت های خارج از منزل و... تبیین گردیده است و در هیچ یک از این موارد شریعت محمدی زن را محدود ننموده، بلکه سخت لوای رعایت حجب و عفاف و در محدوده ی تکوین او را مصویت بخشیده است با آرامش امنیت آزادی کامل در محیط خانه و اجتماع حضوری فعال و ثمربخش داشته باشد. از این رهگذر مغالطه ی آنان که بی توجه به روشنگریها و دیدگاه متعادل اسلام به طرفداری از مکاتب غربی روی آورده اند آشکار می گردد. همانها که دنیای غرب را مدینه ی فاضله ی خود قرار داده اند و چشم بسته بر حق و حقیقت می تازند.پی نوشت ها :
*کارشناس ارشد علوم قرآن دانشگاه کرمانشاه
1) جعفریان، رسول، رسائل حجابیه، ج1، ص 177، قم: دلیل ما 1380
2) زمر/9
3) جوادی آملی عبدالله زن در آیینه جلال و جمال، ص 310-311 قم اسراء 1383
4) طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، ج2، ص 359 قم: دفتر انتشارات اسلامی، {بی تا}
5) القاپانچی صدرالدین هدف اصلاحی نهضت امام حسین(ع) و قیام مهدی (عج) ترجمه: نور علی احمدی فالحی، ص 390، تهران مهر تابان، 1388.
6) مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ص511 تهران: صدرا 1369.
7) قرائتی محسن، تفسیر نور، ج12 ص 89 تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن گ، 1375 ذیل آیه 23 قصص.
8) واقعه/36
9) واقعه/37
10) واقعه/22-23
11) صافات/48-49
12) مطهری، مرتضی، مجموعه ی آثار، ج19 ص 66، تهران: صدرا، 1369
13) بلاغی، صدرالدین، جاهلیت قرن بیستم ( از کتاب جاهلیته القرن العشرین تالیف محمد قطب)، ص 234-235، تهران: امیرکبیر، 1346.
14) Chry sostem
15) بلاغی، صدرالدین، جاهلیت قرن بیستم( از کتاب جاهلیته القرن العشرین تالیف محمد قطب)، ص 238، تهران: امیرکبیر، 1346.
16) Tertulian
17) بلاغی، صدرالدین، جاهلیت قرن بیستم( از کتاب جاهلیته القرن العشرین تالیف محمد قطب)، ص 259، تهران: امیرکبیر، 1346.
18) سجادی، محمد کاظم، صهیونیسم و تلاش برای نابودی جوامع بشری، ص 259 همدان: دانشجو، 1378
19) همان، ص 260
20) همان، ص 261
21) همان، ص 258
22) مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، ج19، ص 456-458، تهران: صدرا، 1369
23) حجرات/13
24) توبه/71
25) نساء/34
26) بقره/22
27) بقره/228
28) القاپانچی صدر الدین هدف اصلاحی نهضت امام حسن(ع) و قیام مهدی (عج) ترجمه: نور علی احمدی فالحی، ص 374-376 تهران مهر تابان، 1388.
29) نهج البلاغه، خطبه 27.
30) نهج البلاغه، نامه 31
31) جوادی آملی عبدالله زن در آیینه ی جلال و جمال ص 35-36، قم: اسراء 1383.
عوامل مؤثر در ایجاد روابط سالم
1- شناخت حقوق متقابل
در زندگی زناشویی، در حین این که اصل بر مودت و صفا و ایثارگری است، اما این اصل نباید فراموش شود که میزان خواسته ها، توقعات و تلاش ها نمی تواند بی حساب و بر اساس سلیقه ی شخصی باشد.اگر بخواهید در زندگی زناشویی و در کنار همسر حقی به خود اختصاص دهید، ناگزیرید همان حق را برای همسرتان نیز قایل باشید وشک نیست مادام که شما حق همسر را ادا نکرده اید نخواهید توانست توقع ادای آن را از او داشته باشید. گرفته می شود برای طرف مقابل، مسأله ی تکلیف مطرح است که باید به آن تکلیف عمل کند، زندگی را از زوایای تاریک بیرون می آورد و ابعاد وظایف هر دو طرف را روشن می کند.اسلام برای هر یک از اعضای خانواده، حقوق خاصی معین کرده است که در صورت آشنایی با این حقوق، تکلیفی را در برابر این حقوق باید بر دوش بگیرند.ضروری است که زن و شوهر حقوق و وظایفی را که در قبال یکدیگر دارند مورد مطالعه و بررسی قرار دهند تا بتوانند در قبال یکدیگر موضعی نیکو اتخاذ کنند.آگاهی به حقوق و وظایف خود، مقدمه ی عمل است و جلو بسیاری از اختلافات و درگیری های فیمابین را می گیرد.
2-شناخت خواسته ها و نیازهای همسر
خواسته ها و نیازهای همسر حد و مرزی ندارد؛ بخشی از آنها جنبه ی تخیلی و غیر منطقی دارد که فرد به غیر ممکن بودن آنها واقف است.اما گاهی در تخیل به آنها می پردازد و از نظر روانی به نوعی، آرام و دلخوش می شود و از این طریق، تخلیه ی روانی می کند.بخشی دیگر نیز به نیازها، خواسته ها و انتظارات او از دیگران برمی گردد.آن قسمتی که مربوط به خواسته ها و نیازهای فرد از خود است و جنبه ی عملی و منطقی دارد، موجب انگیزه و در نتیجه، تحرک و فعالیت او می شود.بخشی که مربوط به دیگران است، مشخص نیست که آیا برآورده می شود یا خیر؟ این خواسته ها و نیازها نیز می تواند منطقی و واقعی باشد یا حد و مرزی نداشته باشد.
در روابط بین زن و شوهر، به دلیل اشتراک در همه ی زمینه ها، خواسته ها و نیازهای متقابلی وجود دارند که بخشی از آنها طبیعی و منطقی است و معمولاً در بیشتر زندگی ها یکسان است.با این وصف، این بستگی به نوع شخصیت افراد دارد که بتوانند خواسته های طبیعی خود را ابراز و حد و مرز آن را نیز حفظ کنند.آگاهی به اینکه چه نوع و چه میزان انتظارات، خواسته ها و نیازهای زن و شوهر از یکدیگر شکل طبیعی و منطقی دارند، از نکات مهمی است که باید به آنها توجه داشت.
3-همسویی بینش ها و باورهای مذهبی
یکی از شرایط ازدواج در اسلام «کفو»بودن است و اولین مرتبه از کفویت، همسانی در مذهب و دین است.مسلمان نمی تواند با کافر ازدواج کند.اختلاف در مذهب یکی از عوامل مهم درگیری و از هم پاشیدگی است.اگر مسلمانی را می بینید که با فردی بی دین ازدواج کرده است و از زندگی شان در کمال مهر و آرامش می گذرد، مطمئن باشید که آن مسلمان از اصول و ارزش های خود صرف نظر کرده است و در حفظ و دفاع از آنها کوتاه می آید.بدون تردید، از مهم ترین عوامل پیوند پایدار و ازدواج موفق و زندگی آرام، همسویی بینش ها و باورهای دینی و پایبندی عملی زوجین به ارزش ها و فرایض شرعی است.بر همین اساس، مردان و زنان خدا باور و پاک اندیش در آرزوی داشتن همسری مؤمن و نیک سیرت و عامل به ارزش های قرآنی هستند.چنین گرایشی در امر روابط خانوادگی، برخاسته از نهاد پاک و فطرت کمال جوی ایشان است.
4-هماهنگی دیدگاه های فرهنگی و اجتماعی
از جمله عوامل مؤثر در ایجاد روابط سالم و سازنده میان همسران، هماهنگی و همسویی دیدگاه های اجتماعی و باورهای فرهنگی آنان است.به یقین، آنان که از نظر اعتقادات و بینش های عمیق دینی و رفتارهای متعالی مذهبی، همسویی کامل دارند، در نگرش ها و برداشت های اجتماعی و فرهنگی نیز از اندیشه و زبان مشترک برخوردار خواهند بود.برای مثال، زمانی که مباحثی همچون تحصیل، کار و فعالیت اجتماعی زنان در عرصه های مختلف مطرح می شود، ایشان بر اساس مبانی و ارزش های اسلامی و معیارهای قرآنی و به دور از تعصبات فردی و جنسیتی و مشاجرات و جدال های بیهوده، به صراحت و آسانی، مواضع فکری مشترک و مشابهی اعلام می دارند و با صداقت و صلابت، از جایگاه و منزلت زنان به عنوان آرامشگران کانون خانواده سخن می گویند و بر این باورند که به هنگام ضرورت و بر حسب استطاعت، زنان آماده ی خدمت به جامعه در عرصه های تعلیم و تربیت و بهداشت و درمانگری خواهند بود.اینان هرگز تحصیل و تحقیق را در انحصار مردان نمی بینند و در ارتباطات اجتماعی، انتخاب شیوه ی زندگی و فرزند پروری نیز آرای مشابهی دارند.
منبع:هفت روز زندگی شماره94.
